Zwolle – Vrijwilligers in Overijssel maken veel mogelijk: onbetaalde zorg, een groenere provincie, meer sociale verbinding of bijvoorbeeld een internetkrant met lokaal nieuws. Vrijwilligers zijn van onschatbare waarde.

Daarom ontvangen honderd vrijwilligers die zich op allerlei manieren inzetten voor mens en omgeving ook dit jaar de Overijssel Vrijwilligersprijs. Van 14 november tot 7 december trokken Provinciale Statenleden en gedeputeerde Roy de Witte de provincie in om binnen alle sectoren vrijwilligers in het zonnetje te zetten. In 2022 is een groot aantal vrijwilligersorganisaties gevraagd om vrijwilligers te kiezen die extra waardering verdienen. Van trainer tot mantelzorger en van bestuurder tot groene vrijwilliger.

In Zwolle zijn op vrijdag 2 december de Overijsselse Vrijwilligersprijzen uitgereikt door Statenlid Renilde Huizinga, Erik de Kruif van Landschap Overijssel en Sarah van Dijk, consulent vrijwilligerswerk.

Wie ontvingen de prijzen in Zwolle?

Blaaskapel de Tower-Snörr’n is een orkest van vrijwilligers en mensen met een verstandelijke beperking. Wekelijks maken enthousiaste vrijwilligers muziek, samen met mensen met een beperking. De aandacht gaat niet alleen uit naar de doelgroep, maar is ook gericht naar het enthousiast houden en plezier maken met de vrijwilligers. Door de enthousiaste club zijn veel van de vrijwilligers al jaren betrokken.

Het Zwols Klokkenluidersgilde St. Michaël is opgericht in september 2018. Het handmatig luiden van (kerk)klokken is tientallen jaren geleden in onbruik geraakt. De meeste klokken werden omgebouwd en geschikt gemaakt voor mechanisch luiden. De laatste tijd is er weer meer belangstelling voor het handmatig luiden. Het pure handwerk wordt op steeds meer plaatsen in ere hersteld. Nederland kent op dit moment alweer meer dan twintig klokkenluidersgilden. Er loopt zelfs een Europees initiatief om het handmatig klokkenluiden tot Europees Cultureel erfgoed te verheffen.

Ze zijn geselecteerd omdat je er kunt ‘groeien’. De leerling-luiders kunnen doorgroeien van aspirantluider tot gecertificeerd luider tot luidmeester. Een goede manier om vrijwilligers te behouden. Ook werven ze actief op een doelgroep die anders is dan hun huidige vrijwilligersbestand. De vrijwilligers komen daar schijnbaar vanzelf op af door mond-tot-mondreclame van hun eigen enthousiaste vrijwilligers.

Stichting Focus is een zelfregie- en herstelinitiatief met als doel het verbeteren van de individuele en collectieve sociale, maatschappelijke en economische positie van mensen met een psychische of sociale kwetsbaarheid. Ze houden periodiek ‘Breed Overleg’ waar een ieder die binnen Focus bezig is, inspraak heeft. Er worden dingen besproken als: wat leeft er in de groep, zijn er tips, waar is behoefte aan? Vrijwilligers en deelnemers, iedereen is welkom. Er is veel medeleven en mededogen naar elkaar.

De Beleeftuin Vogellanden heeft de vrijwilligersprijs voor groene initiatieven gekregen. Deze prijs is speciaal bedoeld voor vrijwilligers die zich inzetten voor een groener Overijssel. Een groep van zestien vrijwilligers is verantwoordelijk voor Beleeftuin Buiten Zinnig. De Beleeftuin ligt direct naast het revalidatiecentrum en is toegankelijk voor revalidanten, bezoekers en buurtbewoners. De werkzaamheden zijn divers. Er zijn heel praktische werkzaamheden zoals het groot en klein onderhoud, bijhouden van een eigen stukje siertuin, het beregenen van de tuin en monitoring van biodiversiteit.

Daarnaast delen de vrijwilligers hun kennis, bijvoorbeeld met studenten die in de tuin komen helpen of andere organisaties die overwegen een buurttuin aan te leggen. Elk jaar wordt er geëvalueerd en maken de vrijwilligers gezamenlijk een nieuw (moes)tuinplan voor het komende jaar.

In deze therapeutische tuingroep gaat de revalidant samen met therapeuten en de tuinvrijwilligers aan de slag in tuin of kas. In een veilige groene omgeving kan er met aangepaste hulpmiddelen en tuingereedschap, binnen ieders mogelijkheden, gewerkt worden aan persoonlijke revalidatiedoelen. Vrijwilligers en therapeuten werken hierbij samen.

Een belangrijke doelstelling van de beleeftuin is buurtparticipatie, dit om sociale cohesie te vergroten. De wijk heeft nog maar weinig plekken waar men elkaar spontaan kan treffen. De werkmiddagen in de tuin, waar iedereen welkom is, worden gerund door de vrijwilligers, zij zorgen voor activiteiten, materialen en een lekkere kop koffie.

Tevens zijn er verbindende activiteiten waar buurtbewoners en revalidanten tegelijk aan deelnemen, zoals creatieve workshops of mindfull bewegen. Al deze werkzaamheden worden gecoördineerd door een vrijwilliger ondersteund vanuit de organisatie. Belangrijk is het bewaken van de doelstelling van de beleeftuin, zodat deze de rode draad vormt bij keuzes die gemaakt worden.

De tuinvrijwilligers vormen een enorm toegewijde groep die hard werkt en de tijd neemt voor de revalidant, familie en buurtbewoners. Ieder zet zijn of haar talenten in, of dat nu praktisch is of is op een stuk educatie, monitoring of sociale aansluiting. Deze vaste club steunt elkaar door dik en dun. Zonder hen bestaat de Beleeftuin Buiten Zinnig niet, daarom kregen ze een plek in de spotlights.

De Overijsselse vrijwilligersprijs is een samenwerking tussen provincie Overijssel, Stimuland, VOSVI en de plaatselijke vrijwilligersorganisaties. Zij stellen dat vrijwilligers van onschatbare waarde zijn voor een fijne leefomgeving waarin iedereen mee kan doen.

Maar: “De druk op vrijwilligers neemt steeds meer toe. De organisaties verwachten dat bestaande vrijwilligers door tijdgebrek, ouderdom en veranderende gezinssituaties steeds vaker stoppen, terwijl nieuwe instroom stokt. Dat vraagt maatwerk en transitie binnen vrijwilligerswerk naar een meer flexibele, geprofessionaliseerde en diverse praktijk.”

Daarom zet provincie Overijssel zich samen met professionals en organisaties in voor het ondersteunen en stimuleren van het vrijwilligerswerk in Overijssel. “Dat doen we niet alleen via de Overijsselse Vrijwilligersprijzen die jaarlijks worden uitgereikt als blijk van waardering. Met bijeenkomsten, opleidingen en trainingen krijgen de vrijwillige bestuurders van verenigingen en organisaties en hun vrijwilligers de kennis en kunde in handen voor bijvoorbeeld het vasthouden en werven van nieuwe vrijwilligers, praktijkervaringen uitwisselen met andere besturen, participatie binnen en buiten verenigingen. Maar ook een duurzame en bredere inzet van bijvoorbeeld de multifunctionele accommodaties van waaruit organisaties opereren.”