Expositie Peter Paul Hattinga Verschure

Zwolle – Stadstekenaar Peter Paul Hattinga Verschure werkt op het grensvlak van beeldende kunst, geschiedenis en topografie. Van 3 oktober 2010 tot en met 9 januari 2011 is in het Stedelijk Museum Zwolle de tentoonstelling ‘Een wereld van verschil’ te zien van de Deventer kunstenaar Peter Paul Hattinga Verschure (1953).

Hij tekent, etst en schildert vooral stadsgezichten, waarbij hij bijzondere belangstelling heeft voor dissonanten in het stadsbeeld en omgevingen waar veranderingsprocessen gaande zijn, zoals bouwplaatsen en opgravingslocaties. De vraag wat de veranderingen die de mens in zijn omgeving aanbrengt zeggen over de mens, over herinnering, geschiedenis en tijd, staat daarbij voor hem centraal.

Ontdekkingsreis terug in de tijd

Vanuit deze fascinatie volgde hij in de zomer en herfst van 2008 de – deels gedocumenteerde – reis die de Amsterdamse textielhandelaar Andries Schoemaker, zijn huishoudster Geesje Arens en de topografische tekenaars Cornelis Pronk en Abraham de Haen in de zomer van 1732 vanuit Amsterdam maakten door midden, noord en oost-Nederland. Hij tekende zoveel mogelijk op exact dezelfde locaties, bij wijze van spreken op de plek van de afdrukken van hun zitvlak in de aarde. Zijn opgave was evenwel een heel andere dan die van zijn voorgangers. Waar Pronk en De Haen op zoek waren naar nieuwe ‘outheden’ en bijzondere plaatsen om vast te leggen in topografische atlassen, liet Hattinga Verschure zich leiden door hun locatiekeuze en moest hij oude plekken terugvinden. Dat leverde soms bijzondere situaties op. Zo staat er op de plaats van de havezate Rhaan bij Hellendoorn nu een hoogspanningsmast. Van de havezate is niets meer over. Peter Paul Hattinga Verschure bleef trouw aan het concept en tekende de hoogspanningsmast.

Atlas van de verandering

Verspreid over een periode van bijna een half jaar werkte hij steeds op bepaalde gedeelten van het traject. In tegenstelling tot Pronk en De Haen, die hun schetsen ter plaatse alleen opzetten in loodstift, werkte Peter Paul Hattinga Verschure de tekeningen op locatie geheel uit in pen en inkt. De gekleurde waterverfschildering bracht hij naderhand ‘ad reminiscenta’ (naar de herinnering) aan in zijn atelier. Dit resulteerde in een serie van 117 tekeningen in pen en polychrome waterverf waarin de landschappen van toen en nu met elkaar verbonden werden. Zo maakte Hattinga Verschure zijn eigen topografische ‘atlas van de verandering’.

De gedagtenis bewaeren

Op de tentoonstelling worden de ingekleurde pentekeningen van Hattinga Verschure getoond naast de originele tekeningen uit 1732. Tevens is er aandacht voor de reis en werkwijze van Peter Paul Hattinga Verschure een kleine drie eeuwen later. Als topografisch tekenaar schetst hij een portret van een ogenblik in de geschiedenis van een wereld die nooit af is, en biedt zo een venster waardoor in de toekomst gekeken kan worden naar het verleden.

Geotagging

Alle tekeningen die Peter Paul Hattinga Verschure in 2008 maakte van deze reis, zijn ‘geotagged’. Dat betekent dat door middel van coördinaten de foto’s op een digitale kaart zichtbaar gemaakt zijn. Zo is te zien waar de tekening is gemaakt en kan de bezoeker de route op het eigen computerscherm nareizen. Een link naar de digitale kaart  is te vinden op de website van het Stedelijk Museum Zwolle onder ‘komende exposities’.

Publicatie

Tegelijk met de tentoonstelling verschijnt het boek ‘Een wereld van verschil’. Daarin worden alle tekeningen met hun historische pendanten getoond. Elke tekening van Hattinga Verschure gaat vergezeld van een verhaal over de plek, de ontmoetingen die hij daar had en de manier waarop hij de plaatsen heeft teruggevonden die het gezelschap uit 1732 hebben bezocht. Het boek belicht ook de historie van het buiten tekenen, de reisnotities van het gezelschap uit 1732 en het reizen in de achttiende eeuw in het algemeen. Het boek is voor € 45,- verkrijgbaar in de museumwinkel.

Voor meer informatie over de tentoonstelling kunt u contact opnemen met

Marjan Brouwer, conservator (brouwer@stedelijkmuseumzwolle.nl, 038- 4214650)

Frederieke Jeletich, projectleider (post@cultuurproject.nl, 06-21632067)

Tentoonstelling:	Een wereld van verschil
Periode:	3 oktober 2010 tot en met 9 januari 2011
Locatie:	Stedelijk Museum Zwolle, Melkmarkt 41, Zwolle