Zwolle – Met het besef dat wijzigingen in het Rijksbeleid niet voorbijgaan aan de stad aan de IJssel en het participatiebeleid (in Zwolle doet iedereen mee) is ingezet, kan de Integratieraad begrip opbrengen voor de koerswijziging van het college in Zwolle die vooral onder druk van het regeerakkoord tot stand is gekomen.
In dit verband heeft de Integratieraad gemeend op constructieve wijze bij te dragen aan implementatie van de beleidsvoornemens van het college. De Integratieraad spreekt echter haar zorg uit over de gevolgen die het invoeren van het inclusief beleid kan hebben op groepen en individuen in de stad. De Integratieraad adviseert het college haar visie over ‘van exclusief naar inclusief’ beleid niet alleen te baseren op het regeerakkoord, maar de participatie van Zwollenaren aan de samenleving als uitgangspunt te nemen. De motto’s van het college “In Zwolle blijft niemand aan de kant staan.” en “Samen maken we de stad.” zouden leidend moeten zijn, aldus de Integratieraad.
Integratieraad: "Het stimuleren van de eigen kracht van mensen, daarbij rekening houdend met verschillen in de situatie en mogelijkheden van deze mensen, zou het vertrekpunt moeten zijn." Het visiedocument van het college heeft, naar de opvatting van de Integratieraad, nog veel open einden. Het college beschrijft dat uit de integratiemonitor 2009 blijkt dat er (nog) achterstanden zijn in de participatie van allochtone Zwollenaren, maar geeft er geen gevolg aan.
De Integratieraad adviseert het college om bij het uitwerken van het beleid, met behulp van meetbare doelstellingen, de daadwerkelijke deelname van allochtone Zwollenaren aan de samenleving in kaart te brengen. Door aan de doelstellingen een tijdspad te koppelen kan het college het effect van het invoeren van het inclusief beleid monitoren, evalueren en waar nodig bijstellen. In de perceptie van de Integratieraad kan de toename van de eigen verantwoordelijkheid onrust veroorzaken in de samenleving en vooral onder groepen Zwollenaren van niet westerse herkomst die zich (nog) in een achterstandspositie bevinden. De Integratieraad is van mening dat, specifiek voor deze groep Zwollenaren, integratie een middel tot participatie is. De Integratieraad ondersteunet dan ook de opvatting van het college, dat voor specifieke groepen, met specifieke vraagstukken, exclusief beleid wordt ingezet.
Vervolg brief:
Het invoeren van het inclusief beleid kan met zich meebrengen dat bepaalde problemen niet zichtbaar worden. Door het voeren van een algemeen gemeentelijk beleid worden veelal algemene oplossingen gezocht voor alle inwoners van Zwolle. De drempels die de participatie van specifieke groepen Zwollenaren in de weg staan worden veelal niet zichtbaar gemaakt, niet geanalyseerd en niet opgelost. Om de drempels die participatie in de weg staan zoveel mogelijk te verkleinen, adviseert de Integratieraad u om alle (allochtone) Zwollenaren, de sleutelfiguren uit de verschillende gemeenschappen en de werkers van maatschappelijke organisaties te informeren over de toename van de verantwoordelijkheid voor het eigen participatieproces. Daarnaast adviseert de Integratieraad u hen te informeren over de wijze waarop zij maatschappelijke problemen zichtbaar kunnen maken om zo te komen tot oplossingen.
De afgelopen jaren werd vanuit de rijksoverheid en vanuit de gemeente ingezet op integratie en inburgering van allochtone Zwollenaren. Met het invoeren van het inclusief beleid wordt elke inwoner (autochtoon en allochtoon) zelf verantwoordelijk voor zijn/haar participatieproces. In uw visiedocument gaat u uit van een overgangsperiode van 3 jaar. De integratieraad adviseert u bij de implementatie van inclusief beleid rekening te houden met de mensen die het tempo van verandering niet kunnen bijhouden en aan de kant zullen blijven staan.
Borging binnen de gemeentelijke organisatie
Een risico bij het invoeren van het inclusief beleid is dat integratie als beleidsveld, naast alle andere prioriteiten op de beleidsagenda van de gemeente Zwolle, zal worden ondergesneeuwd. Verder is de kans groot dat de specifieke kennis over bepaalde allochtone groepen in de Zwolse samenleving zal versnipperen binnen de ambtelijke organisatie en bij de in te stellen overkoepelende adviesraad en uiteindelijk helemaal zal verdwijnen.
Om te voorkomen dat er een situatie ontstaat waarbij iedereen verantwoordelijk is en dus niemand zich verantwoordelijk voelt, zijn wij van mening dat gezorgd dient te worden voor een goede borging van de invoering van het inclusief beleid in de gemeentelijke organisatie. De Integratieraad adviseert u een instrument te ontwikkelen waarmee u bij beleidsontwikkeling registreert dat er en op welke wijze er rekening is gehouden met allochtone Zwollenaren. De Integratieraad adviseert u de controle en het toezicht op deze registratie bij beleidsontwikkeling hoog in uw organisatie te leggen. Daarnaast adviseert de Integratieraad u om een coördinerend wethouder integratie te benoemen totdat duidelijk is dat het vraagstuk rondom integratie en participatie van Zwollenaren doorgedrongen is tot in de genen van de collegeleden en beleidsadviseurs.
Borging binnen organisaties in de stad
Uw voornemen om verder te werken aan het interculturalisatieproces van met name gesubsidieerde instellingen in onze stad, kunnen wij ondersteunen. Wij merken hierbij op dat het interculturalisatieproces van gesubsidieerde instellingen reeds onderdeel is van de subsidiecontracten van deze instellingen, maar in de perceptie van de Integratieraad is er in de praktijk nog geen uitwerking aan gegeven. De Integratieraad adviseert u bij het uitwerken van uw voornemen, een vorm van handhaving toe te passen. Daarnaast adviseert de Integratieraad u het interculturalisatieproces niet alleen bij de (gesubsidieerde) instellingen op gang te brengen, maar ook in uw eigen organisatie.
Eén van de actiepunten, die volgt uit het invoeren van het inclusief beleid is, de integratie van vier van uw huidige adviesraden. De Integratieraad vraagt zich in rede af of een match tussen deze adviesraden mogelijk is. Immers iedere adviesraad heeft zijn eigen ontstaansgeschiedenis, specifieke taken, werkwijze en cultuur. De Integratieraad adviseert u dan ook om aan het begin van het omvormingsproces een onderzoek te laten doen naar de mogelijkheden tot samenvoegen. Met daarbij de vraag in hoeverre de beoogde coalitiepartners ingevoerd zijn in het proces van ‘integratie naar participatie’ Tevens geven wij u ter overweging om de discussie over uw visiedocument bij de andere adviesraden op te starten.
En verder
De Integratieraad vraagt uw aandacht voor het effect dat uit kan gaan van het gebruik van bepaalde termen en uitdrukkingen in uw visiedocument. De Integratieraad adviseert zorgvuldig om te gaan met de term ‘kwetsbare’ allochtone Zwollenaren. Met u delen wij de opvatting dat er binnen allochtone groepen mensen zijn die zich in een kwetsbare situatie bevinden, maar niet alle allochtone stadsgenoten zijn kwetsbaar en zielig. De Integratieraad adviseert u om met objectieve en meetbare criteria te onderbouwen wie u bedoelt als u spreekt over kwetsbare allochtone Zwollenaren. Verder is de Integratieraad van mening dat de laatste zin van de eerste alinea van hoofdstuk 2 van uw visie document “Wij voeren beleid en investeren, maar de ‘problemen’ blijven bestaan” erg ongelukkig is gekozen, nu u niet nader analyseert wat de oorzaken zijn van het achterblijven van de participatie van bepaalde groepen.
De Integratieraad heeft zijn advies over uw visiedocument ‘van exclusief beleid naar inclusief’ beleid onder tijdsdruk opgesteld. Het is daardoor mogelijk dat wij bepaalde zaken onvoldoende hebben kunnen belichten en toelichten. De Integratieraad vraagt u mede hierom en ook gezien de zorgvuldigheid die geboden is bij de invoering van het inclusief beleid, ons (aan de voorkant) te betrekken bij de verdere uitwerking van het beleid en ons bijvoorbeeld elke drie maanden te informeren over de voortgang van de invoering van het inclusief beleid bij zowel collegeleden alsmede in uw ambtelijke organisatie. Op deze wijze verwacht de Integratieraad een bijdrage te leveren aan effectieve en efficiënte werkwijze.
Ten slotte
In de achterliggende jaren heeft de Integratieraad zich bij het uitvoeren van zijn werkzaamheden laten leiden door de vraag: “Werkt het beleid integratiebevorderend, dan wel belemmerend voor de integratie?”. Vanuit dit kader stimuleert de Integratieraad Zwollenaren om, ongeacht waar ze geboren zijn, hun ras, religie of geaardheid, mee te werken aan een veilige, sociale en fysieke omgeving waarin een ieder zich thuis voelt, zijn/haar weg weet te vinden en niemand wordt uitgesloten. Wij adviseren u de opgebouwde expertise van de Integratieraad niet alleen in te zetten tijdens de overgangsperiode, maar deze te borgen in het nieuwe beleid.
Met vriendelijke groet,
namens de Integratieraad
De heer Jitro Ubro
Mevrouw Edith van der Hoek
