Zwolle – Van 16 t/m 25 april is er in het Deltion College in Zwolle een tentoonstelling over het Unesco-Werelderfgoed in Duitsland te zien. Aanleiding voor deze expositie is de Dag van de Duitse Taal [www.machmit.nl], die op 19 april 2012 op scholen, gemeenten en bedrijven in heel Nederland plaatsvindt. Dit jaar viert UNESCO bovendien het 40-jarig bestaan van het Werelderfgoedverdrag.
Duitsland telt 36 bezienswaardigheden die tot het UNESCO-Werelderfgoed [www.germany.travel/unesco] behoren. Stuk voor stuk toeristische highlights die de veelzijdigheid van het land weerspiegelen. Daarbij gaat het niet alleen om gebouwen, ook bijzondere natuurverschijnselen hebben een plek op de lijst gekregen, zoals de fossielengroeve Messe, de Waddenzee en de vijf beukenbossen die Duitsland rijk is.
Bij een enkel UNESCO-Werelderfgoed heeft de mens de natuur een handje geholpen: zoals in het obere Mittelrheintal met zijn beroemde burchten en terrasvormige wijnbergen. Andere voorbeelden zijn het Muskauer Park aan de Duits-Poolse grens en het in Engelse stijl aangelegde Gartenreich Dessau-Wörlitz. Ook bij het ensemble van Sanssouci en de kastelen Augustusburg en Falkenlust in Brühl vormen tuinen en paleis een harmonieus geheel.
Primeur voor dom van Aken
In 1978, vier jaar na het in werking treden van het Werelderfgoedverdrag, werden de eerste twaalf werelderfgoederen benoemd. Een daarvan stond in Duitsland: de dom van Aken. Aan deze kerk, die in opdracht van Karel de Grote werd gebouwd om een ‘nieuw Rome’ te stichten, is bijna 1000 jaar gewerkt. De Romeinen hebben echter ook zelf hun sporen nagelaten: niet alleen met de Porta Negra in Trier, maar ook met de oude grens Limes, die zich in Duitsland over een lengte van ca. 550 km uitstrekt van de Rijn tot Beieren. Uit de tijd van de Karolingers stamt ook de koningshal in Lorsch, behorend tot wat ooit het machtigste klooster van Europa was, evenals de kloosters op het eiland Reichenau, in de stad Maulbronn en de domkerken van Speyer, Hildesheim en Keulen. Bamberg, Regensburg en Quedlinburg werden in diezelfde periode belangrijke politieke centra. In deze plaatsen gelden de historische binnensteden in hun geheel als Werelderfgoed. Het stadhuis en de schitterende gevels in Hanzesteden als Bremen, Lübeck, Wismar en Stralsund weerspiegelen de rijkdom van de vroegere burgers.
Van barok tot Bauhaus
De bekende theoloog Maarten Luther heeft zijn sporen nagelaten in Wittenberg, Eisleben en de Wartburg. Een bezoek aan zijn geboortehuis en de slotkerk waar hij zijn stellingen op de deur timmerde, geven een goed beeld van zijn sobere leven. Bijna frivool steekt daar de in rococostijl gebouwde Wieskirche in Pfaffenwinkel bij af, die beschikt over een grote collectie van sacrale kunst uit verschillende tijdperken. Minstens zo sierlijk is het laat-barokke residentiepaleis in Würzburg. De esthetische voorkeuren van de vroegere wereldlijke macht komen terug in de barokke gebouwen en tuinen van de Pruisische paleizen in Potsdam. In de eerste helft van de 20e eeuw verrezen betaalbare woningen voor het sterk groeiende aantal arbeiders in de steden. Een goed voorbeeld daarvan zijn de Siedlungen der Berliner Moderne. Sommige zijn ontworpen in de stijl van de Neue Sachlichkeit. Meer moderne architectuur is te vinden in Weimar en Dessau: de gebouwen van het Bauhaus, de door Walter Gropius opgerichte academie die na de Eerste Wereldoorlog voor een revolutie op het gebied van architectuur en design zorgde.
Intellectueel & industrieel erfgoed
Dankzij de literaire en wetenschappelijke nalatenschap van Goethe, Schiller en Herder kan Duitsland zich het land van dichters en denkers noemen. Het klassieke Weimar geldt hier als het epicentrum. Duitsland staat echter ook voor industrie. In de Völklinger Hütte en de Zeche Zollverein in Essen is zichtbaar hoe de staal- en steenkoolwinning zorgden voor werkgelegenheid en welvaart in deze regio’s. In de ertsmijn Rammelsberg bij Goslar komt de eeuwenoude mijnbouw weer tot leven. Het waterenergiesysteem van de Oberharzer Wasserwirtschaft staat sinds 2010 op de lijst van het UNESCO-Werelderfgoed. Vorig jaar werd daar ook de meer dan honderd jaar oude Fagus-fabriek in Alfeld – eveneens een ontwerp van Walter Gropius – aan toegevoegd.
Terug in de tijd
Wie echt ver terug gaat, komt vanzelf uit bij de prehistorische paalwoningen (4300 en 800 v. Chr.) rond het Bodenmeer en het Starnberger meer, die deel uitmaken van een grensoverschrijdende UNESCO-bezienswaardigheid in het Alpengebied. Ten slotte komt 6.000 jaar geschiedenis samen in de vijf musea die op het Museumsinsel in Berlijn te vinden zijn.
2014: focus op UNESCO-Werelderfgoed
Het UNESCO-Werelderfgoed levert een belangrijke bijdrage aan het imago van Duitsland als cultuurbestemming. Deze bijzondere bezienswaardigheden blijken voor meer dan eenderde van de buitenlandse gasten een aanleiding te vormen voor de reis (bron: Qualitätsmonitor Deutschland-Tourismus 2010). In 2014 wijdt de Deutsche Zentrale für Tourismus e.V. een speciaal themajaar aan het Duitse Werelderfgoed. Daarmee staat het twaalf maanden lang in het middelpunt van de aandacht. Openingstijden tentoonstelling
De tentoonstelling, die bestaat uit 33 afbeeldingen van de Duitse fotograaf Hans J. Aubert, is t/m 25 april onder schooltijd voor het publiek toegankelijk.
