Zwolle wil karakteristiek landschap behouden

Zwolle – Zwolle heeft een prachtige omgeving binnen de eigen gemeentegrenzen. Het Zwolse buitengebied bevindt zich op een uniek kruispunt van maar liefst negen verschillende landschapstypen. De landbouw is natuurlijk een belangrijke gebruiker. Er is voldoende ruimte voor water en natuur. Er wordt gewoond en gerecreëerd, automobilisten en fietsers rijden van en naar de stad.

Te verwachten is echter dat er in het buitengebied de komende jaren veel verandert. Sommige agrarische bedrijven stoppen met hun bedrijfsvoering en andere functies komen daarvoor in de plaats. Andere economische dragers worden steeds belangrijker. Denk daarbij aan verbreding in de vorm van natuurbeheer en recreatie. De uitdaging voor de gemeente is enerzijds voldoende ruimte aan deze nieuwe bedrijvigheid te bieden en anderzijds het karakteristieke landschap te behouden of te versterken.

Met het oog op de toekomstige ontwikkelingen heeft de gemeente in 2009 de nota ‘Blik op Buiten’ vastgesteld. In deze nota heeft de gemeente een afgewogen visie voor het buitengebied neergelegd en keuzes gemaakt voor de verdere uitwerking en inrichting van het grondgebied buiten de bebouwde kom. Om voor alle bewoners en gebruikers duidelijk te maken welk grondgebruik in het buitengebied is toegestaan en welke activiteit uitgevoerd mag worden is echter meer nodig. Daarom legt de gemeente regels en mogelijkheden vast in actuele bestemmingsplannen. Dat gebeurt enerzijds via een kaart met bestemmingen en bouwvlakken en anderzijds via regels die aangeven wat de bestemmingen betekenen. Het eerste bestemmingsplan is nu in ontwerp gereed; voor het gebied Haerst Tolhuislanden.

Het huidige bestemmingsplan Buitengebied Zwolle is in 1979 vastgesteld. In de loop der jaren zijn talrijke partiële herzieningen en wijzigingsplannen gemaakt en vele vrijstellingsprocedures gevolgd. Een groot deel van deze plannen is verouderd, dat wil zeggen ouder dan tien jaar. Door de verschillende bestemmingsplannen die nu gelden voor het plangebied is het moeilijk om snel te kunnen zien welk plan van toepassing is voor een bepaalde locatie. Verder verschillen de regels in die plannen te veel van elkaar en zijn daarom in de praktijk vaak slecht toe te passen. Het nieuwe bestemmingsplan moet daar verandering in brengen en voorziet dan ook in een uniforme, eenvoudige en gestandaardiseerde regeling. Aanvragen voor bouwvergunning en voornemens voor gebruiksveranderingen kunnen veel doelmatiger en sneller worden beoordeeld aan de hand van hedendaagse inzichten.

De bedoeling is dat medio 2013 voor het hele buitengebied nieuwe, geactualiseerde bestemmingsplannen zijn vastgesteld. Daartoe is het buitengebied in vijf deelgebieden verdeeld waarvoor de afzonderlijke bestemmingsplannen worden opgesteld. Deze deelgebieden kenmerken zich door een eigen karakteristiek, samenhang en problematiek.

De gemeente vindt de kwaliteit van het landschap van Zwolle erg belangrijk. In de visie ‘Blik op Buiten’ is aangegeven dat nieuwe ontwikkelingen een impuls moeten geven aan behoud en ontwikkeling van dat landschap van Zwolle en de daarin opgenomen bebouwing. Naast een verschuiving van functies op het platteland speelt ook verbetering en versterking van de landschappelijke waarden en natuurwaarden een steeds prominentere rol op het platteland. Bij de beoordeling van nieuwe initiatieven wordt getoetst aan de ruimtelijke kwaliteit. Kleine ruimtelijke ingrepen kunnen mogelijk worden gemaakt via een zogenoemde ‘binnenplanse afwijking en/of wijzigingsbevoegdheid’. Voor grotere nieuwe ontwikkelingen moet echter een apart bestemmingsplan worden gemaakt. In beide gevallen wordt de ruimtelijke kwaliteit beoordeeld. Een belangrijk onderdeel daarbij is ook de bescherming van cultuurhistorische waarden. Voor alle deelgebieden worden analyses verricht en de conclusies daarvan worden in de bestemmingsplannen vastgelegd.

Zonder de kwaliteit van het gebied aan te tasten wil de gemeente graag een ontwikkelingsgericht bestemmingsplan opstellen, zodat bewoners en gebruikers nog enige ruimte hebben om activiteiten uit te breiden of nieuwe te starten. Het gaat dus niet alleen om het toestaan van functies, maar ook om de voorwaarden waaronder nieuwe initiatieven en ontwikkelingen mogelijk worden gemaakt. Een paar voorbeelden:

• Uitbreiding van een agrarisch bedrijf is mogelijk door middel van een binnenplanse afwijking of een wijzigingsbevoegdheid. Hieraan zijn wel kwaliteitscriteria verbonden.

• Karakteristieke bijgebouwen kunnen via een lichte procedure (afwijking) worden gebruikt voor beroep en bedrijf aan huis.

• Een B&B voorziening is eveneens met afwijking mogelijk wanneer deze niet meer dan 30% van het bruto vloeroppervlak van het pand gebruikt (incl. oppervlak van bijgebouwen) met een oppervlak van maximaal 75 m².

Het eerste plangebied waarvoor een ontwerpbestemmingsplan is opgesteld is Haerst Tolhuislanden. In dit plan is zoveel mogelijk overeenkomstig het huidige legale gebruik bestemd. Daarbij gaat het er in eerste instantie om aan de bestaande functies en bebouwing reële ontwikkelingsmogelijkheden voor de eerstkomende tien jaar te bieden. Alleen gedane uitspraken van de gemeenteraad zijn in het nieuwe bestemmingsplan meegenomen. Nieuwe ontwikkelingen worden alleen meegenomen als er beginspraak over heeft plaatsgevonden én er een Definitief Ontwerp beschikbaar is. In die gevallen waar het toekomstig gebruik of inrichting van gebieden of gebouwen nog niet duidelijk is, is gekozen voor het vastleggen van de huidige situatie.

Bij het opstellen van het bestemmingsplan Haerst Tolhuislanden is op verschillende manieren met burgers, gebruikers en organisaties overleg gevoerd. In het beginstadium zijn de betrokkenen regelmatig huis-aan-huis brieven gestuurd over de voortgang van de planvorming. In november 2010 is een inloopbijeenkomst gehouden waar de eerste concept plankaart is toegelicht. Aan zo’n veertig adressen in het gebied zijn ter toetsing uitsnedes van agrarische bouwpercelen gestuurd met als gevolg veel overleg over toekomstmogelijkheden van de bedrijven. Ten slotte is met belangenpartijen als LTO, Milieuraad en streekvereniging De Marsen is overleg gevoerd over de inhoud en het proces van het bestemmingsplan.

De gemaakte opmerkingen zijn zoveel mogelijk verwerkt in het ontwerp bestemmingsplan. Dit bestemmingsplan ligt van donderdag 7 juni 2012 gedurende zes weken, tot en met woensdag 18 juli 2012, in het Stadskantoor ter inzage.