Zwolle – “We hadden eigenlijk een oude man verwacht”, aldus een leerling van groep 8 bij aanvang van een gastles van een oorlogsveteraan in haar klas. Voor de klas staat vandaag de 38-jarige luitenant Franklin Kramer, officier bij de landmacht en voor vandaag gastspreker op de Zwolse basisschool De Vlieger. “Wat denken jullie bij het begrip oorlog?” vraagt Kramer. De antwoorden uit de klas zijn even divers als de indrukwekkende rij medailles die op de borst van de militair prijkt: “Stoer”, “spannend”, “lekker schieten!”, “ellende”, “verdriet”.
In een uur tijd vertellen Kramer en andere veteranen hun persoonlijke verhaal. Een verhaal over hoe het is om uitgezonden te zijn, over kameraadschap, over mooie en verdrietige herinneringen maar bovenal doorspekt met de boodschap: “Vrede, vrijheid en veiligheid zijn niet gratis of vanzelfsprekend”. Kramer legt uit: “Wij zien als militair het slechtste en het beste van mensen. Het is goed om er af en toe eens bij stil te staan dat op nog geen zes uur vliegen hiervandaan, mensen elkaar naar het leven staan en dat er mannen en vrouwen bereid zijn om om het beste uit zichzelf te halen en om daar met gevaar voor eigen leven te vechten voor vrede en veiligheid. Vroeger, nu en in de toekomst.”
De 74-jarige Zwollenaar Ted Hielckert legt uit hoe moeilijk het voor hem was om als marinier uitgezonden te worden naar Nieuw-Guinea en zelf als Indische jongen te moeten vechten tegen Indonesische infiltranten. Pakkend weet hij zijn verhaal te vertellen, terwijl de leerlingen van groep 8 ademloos zitten te luisteren naar zijn unieke verhaal. Hielckert is geen onbekende voor sommige leerlingen.
Jaarlijks heeft hij een prominente rol in de Zwolse dodenherdenking, waar hij met zijn “Wapenbroeders” de mannen en vrouwen herdenkt die sneuvelden voor onze vrijheid. Ook de klas waar Gerard Roosendaal zijn verhaal vertelt is muisstil. De kinderen luisteren aandachtig naar zijn uitleg over het leven in Libanon en hoe hij daar als dienstplichtig arts onder erbarmelijke omstandigheden anderen probeerde te helpen. De Meppelse kinderarts heeft voor de gelegenheid speciaal zijn uniform van toentertijd aangetrokken. De leerlingen hangen aan zijn lippen wanneer hij vertelt over de dagelijkse gang van zaken in het missiegebied. Van de patrouilles die er gelopen werden tot aan de latrines waar je je behoefte moest doen: alles komt voorbij.
“Voor wat voor beslissingen kom je te staan als je bent uitgezonden?” Zomaar een vraag die wordt gesteld tijdens de les van voormalig landmacht-overste Harry Konings. Konings weet de vraag treffend te beantwoorden en laat een fragment zien uit een film waarin een militair tijdens een uitzending moet beslissen over leven en dood. Dat zijn betoog niet uit de lucht is gegrepen blijkt uit een pagina uit zijn dagboek van 28 augustus 1995 dat hij voordraagt. Konings was als VN-militair uitgezonden naar Sarajevo, toen op die bewuste dag een tweetal mortiergranaten midden op een druk bezocht marktplein viel. “Als je dan naar een mortuarium wordt gestuurd om daar de slachtoffers te tellen, dan laat dat een diep litteken achter op je ziel.”, aldus de Nunspetenaar. Na een absolute stilte volgt aan het einde van zijn les een daverend applaus voor Konings dat hem zichtbaar raakt.
Het Veteraneninstituut verzorgt de praktische invulling van het educatief programma “Veteraan voor de Klas” voor het Nationaal Comité Veteranendag. Hoewel de gastlessen het hele jaar door worden gegeven, is er met name in de aanloop naar 4 en 5 mei veel animo voor de lessen en trekken de gastsprekers het land in om hun persoonlijke verhalen te vertellen. De sprekers zijn hier speciaal voor opgeleid en weten als geen ander te vertellen over de missies en omstandigheden waarin onze militairen opereren. Het doel: erkenning en respect voor Nederlandse veteranen.
Voor meer informatie: www.veteraneninstituut.nl
