Zwolle – Zaterdag 17 november verkleurde de Zwolse binnenstad als gevolg van de grote hoeveelheid politie en ME die er aanwezig was. Politiebusjes, ME-busjes, politie in vol ornaat met geweldsuitrusting: schild, helm, knuppels…. Alsof er sprake was van een voetbalwedstrijd met een enorm hoog risico. Terwijl het ging om een intocht van Sinterklaas.

Op deze zelfde dag blijkt de gemeente om 14.00 uur de demonstratie verboden te hebben. Reden daarvoor was dat de gemeente de veiligheid van de demonstranten niet kon waarborgen. De PvdA wil daarom van de burgemeester weten hoe deze onveilige situatie heeft kunnen ontstaan. Ben Ali: “Dagenlange voorbereiding en dan een kwartier van tevoren alsnog een demonstratieverbod. Hoe kan dat? En hoe lang was al bekend dat er een tegendemonstratie zou komen? We willen weten hoe deze onveilige en dreigende situatie heeft kunnen ontstaan en of je die niet al van mijlenver kon zien aankomen”.

Niet alleen de ontstane onveiligheid stoort de PvdA. Ook het feit dat een groep kennelijk ongestoord zoveel dreiging mag oproepen, dat vervolgens het grondrecht van een ander ingeperkt wordt. Ben Ali: “Echt een hele enge ontwikkeling. Het recht van de grootste mond, dat willen we niet in onze stad. De burgemeester moet ook daar tegen optreden. Anders is vrijheid slechts datgene dat overblijft nadat de overheid en de meerderheid hun macht hebben uitgeoefend. Dat is geen vrijheid”.

———————————————————————-
De verstuurde vragen aan de burgemeester:

Art. 45 vragen m.b.t. onveiligheid en demonstratieverbod.

Zwolle, 17 november 2018.

Geachte burgemeester,

Vandaag 17 november verkleurde de Zwolse binnenstad als gevolg van de grote hoeveelheid politie en ME die er aanwezig was. Politiebusjes, ME-busjes, politie in vol ornaat met geweldsuitrusting: schild, helm, knuppels….
Alsof er sprake was van een voetbalwedstrijd met een enorm hoog risico.
Terwijl het ging om een intocht van Sinterklaas.

“Politie staat op scherp bij intocht Sinterklaas”, zo kopt RTV Oost op zaterdag dan ook.

Op deze zelfde dag blijkt de gemeente om 14.00 uur de demonstratie verboden te hebben. Reden daarvoor was dat de gemeente de veiligheid van de demonstranten niet kon waarborgen:

“Dit is een stevig besluit en zo’n besluit nemen wij dan ook pas wanneer er echt geen alternatieven meer zijn. Dat is nu het geval. De risico’s zijn op dit moment te groot.”

Het is helder dat de veiligheid van onze inwoners (en de veiligheid van de demonstranten in dit geval ook) boven alles gaat.
Wat echter niet helder is, is hoe deze hoogst ongewenste situatie heeft kunnen ontstaan.
Hoogst ongewenst omdat het hier gaat over het recht op demonstreren. Een recht dat we met zijn allen zo belangrijk vinden, dat we het hebben opgenomen in de grondwet. We hebben het hier dus niet over een sociaal recht, consumentenrecht of over andere veranderlijke rechten. Het gaat hier om een grondrecht.
Een grondrecht dat onder invloed van dreiging en dreiging van geweld niet uitgeoefend kon worden. Omdat de veiligheid – en daarmee de vrijheid – van de demonstranten niet gegarandeerd kon worden.

Hoogst ongewenst ook omdat er op deze manier een enorm gevoel van onveiligheid ontstaat in onze stad. Niet alleen voor demonstranten of antidemonstranten, maar zeker ook voor de inwoners van de binnenstad en argeloze voorbijgangers.

Wat er vandaag gebeurde, is echt een hele enge ontwikkeling. Het recht van de grootste mond, dat willen we niet in onze stad. De burgemeester moet ook daar tegen optreden. Anders is vrijheid slechts datgene dat overblijft nadat de overheid en de meerderheid hun macht hebben uitgeoefend. Dat is geen vrijheid.

Dat brengt ons dank ook tot de volgende vragen:

Het besluit om de demonstratie te verbieden is genomen omdat de gemeente ‘echt geen alternatieven meer zag om de risico’s weg te nemen’. Is er ook gekeken naar het alternatief om de tegendemonstranten te weren uit de binnenstad?
Welke feiten en omstandigheden hebben geleid tot de inschatting dat de veiligheid van de demonstranten niet gegarandeerd kon worden en er echt geen alternatieven meer waren?
Hoe lang was de burgemeester (samen met de andere autoriteiten) al op de hoogte van deze dreiging en wat is er gedaan om deze dreiging weg te nemen?
Waarom is er voor gekozen om alleen een demonstratieverbod op te leggen aan de demonstranten en niet aan de tegendemonstranten?
Omdat het gaat om een grondrecht is er voor een demonstratie geen vergunning nodig, maar dienen de initiatiefnemers wel het bevoegd gezag in kennis te stellen. Hebben de tegendemonstranten de burgemeester van hun tegendemonstratie in kennis gesteld? Zo nee, welke actie onderneemt daar op? Zo ja, wat heeft u dan gedaan met die kennisgeving?
Is er – gezien de dreiging die heeft geleid tot de zware veiligheidstaxatie – sprake geweest van strafbare feiten door de demonstranten of tegendemonstranten? Zo ja, welke actie gaat u daarop ondernemen?
Een demonstratieverbod is alleen mogelijk als er sprake is van ‘bestuurlijke overmacht’: er worden dan zoveel wanordelijkheden verwacht dat er niet voldoende politie kan worden ingezet om ieders veiligheid te garanderen. Vanuit welke hoek werden die wanordelijkheden verwacht? En waarom is er gekozen voor een demonstratieverbod en niet voor een noodverordening of voor een noodbevel (bv inzetten noodbevel tav tegendemonstranten)? Klopt het dat er te weinig politie-inzet beschikbaar was om de veiligheid te kunnen garanderen en zo ja, wat was dan de oorzaak van dat tekort?

PvdA Zwolle
Y. Ben Ali