Zwolle – Museum de Fundatie heeft een hoofdwerk uit het vroege oeuvre van Neo Rauch (Leipzig 1960) gekocht. Het schilderij Tal stamt uit 1999, het jaar waarin Neo Rauch zijn internationale doorbraak beleefde. De aankoop is gerealiseerd met financiële ondersteuning door de BankGiro Loterij, de Vereniging Rembrandt (mede dankzij haar Titus Fonds en haar themafonds Naoorlogse en Hedendaagse kunst) en het Mondriaan Fonds.
Neo Rauch nam in februari 1999 deel aan de fameuze ‘Armory Show’ in New York en werd opgemerkt door Roberta Smith, recensent van de New York Times. Zij prees in die krant Neo Rauch om zijn intrigerende schilderijen en prachtige manier van schilderen. Zijn werk vond men in de Verenigde Staten onderscheidend. Dat ging met name om Rauchs figuratieve beeldtaal die gestoeld is op zowel DDR-vormgeving als cartoons en popart. Zijn deelname aan de fair in New York markeert het scharniermoment van Rauchs carrière, tot dan toe was hij voornamelijk in Duitsland bekend en nu kregen Amerikaanse musea en verzamelaars hem in het vizier. Via de Verenigde Staten brak hij ook door in Europa waar hij in 2002 de Vincent Award kreeg, gevolgd door een reeks belangrijke solotentoonstellingen.
Bij het artikel in New York Times stond een werk van Neo Rauch afgebeeld dat te zien was tijdens de Armory Show. Dit schilderij uit 1999 heeft ook de titel Tal, maar is kleiner dan het schilderij met dezelfde titel uit hetzelfde jaar, dat Museum de Fundatie nu heeft verworven. Rauch heeft dit werk na zijn presentatie in New York gemaakt. De setting van het schilderij is hetzelfde, maar het formaat is groter, de figuren meer uitgewerkt (ze zijn voorzien van Amerikaans aandoende boks broeken en sneakers) en op de trog op de voorgrond is TAL in letters toegevoegd, mogelijk geïnspireerd op de containers van megaconcern TAL International die Rauch zag in de containerhavens van New York, vlakbij de plek waar de Armory Show plaats vond. De kleuren zijn in hoge mate monochroom, een verwijzing naar stripverhalen en mogelijk ook het Amerikaanse color field painting. De iconografie van Tal toont verwijzingen naar de pregnante biografie van Neo Rauch. Hij verloor zijn ouders, twee kunststudenten van 19 en 21 jaar, bij een treinongeluk toen hij vier weken oud was. De trap als rails en de wieken en stokken als andreaskruizen verwijzen hiernaar. Rauch groeide op bij zijn grootouders in Aschersleben, de voormalige DDR, herkenbaar in het landschap en de architectuur.
In 2016 verwierf de Fundatie Gewitterfront uit dat jaar, met financiële ondersteuning door de BankGiro Loterij, de Vereniging Rembrandt (mede dankzij haar Titus Fonds), het Mondriaanfonds en VSBfonds. Een schilderij dat in Nederland in korte tijd iconisch is geworden en uitgangspunt was voor de tentoonstelling Neo Rauch Dromos Schilderijen 1993-2017, waarmee de Fundatie 88.000 bezoekers naar Zwolle trok. Na de tentoonstelling werden drie schilderijen in bruikleen gegeven aan het museum (Neujahr door collectie Broere Charitable Foundation, Der Lehrling door Arthouse en Tal) en kreeg het museum twee grafische werken geschonken (Zeiger en Schilfer). Met de eerdere aankoop van Gewitterfront in 2016 biedt de Fundatie nu een brede en verdiepende blik op het werk van Rauch over de periode van Tal uit 1999 naar Neujahr uit 2005 en verder naar Gewitterfront uit 2016 en de grafische werken Schilfer en Zeiger uit 2017. Daarmee heeft het museum een uniek ensemble van Neo Rauch in huis, niet alleen voor Nederland, maar ook internationaal.
Met het verwerven van Tal, plaatst Museum de Fundatie zich in de rij belangwekkende musea voor moderne kunst die werk van Neo Rauch in de collectie hebben, waaronder Hamburger Bahnhof-Museum für Gegenwart in Berlijn, Museum Ludwig in Keulen, Pinakothek der Moderne in München, Museum of Contemporary Art in Los Angeles, Denver Art Museum, Solomon R. Guggenheim Museum in New York en het Metropolitan Museum of Art in New York.
Museum de Fundatie heeft Tal verworven voor 650.000 euro en dankzij steun van de BankGiro Loterij, de Vereniging Rembrandt (mede dankzij haar Titus Fonds en haar themafonds Naoorlogse en Hedendaagse kunst) en het Mondriaan Fonds. “Museum de Fundatie heeft hiermee een fantastische en internationaal unieke vaste presentatie van één van de belangrijkste schilders van nu binnen zijn muren en wij zijn de deelnemers van de BankGiro Loterij, de Vereniging Rembrandt en haar Titus Fonds en het Mondriaan Fonds uiterst dankbaar voor deze verrijking van de collectie van het museum en dus van de collectie Nederland”, aldus Ralph Keuning, directeur van Museum de Fundatie.
Neo Rauch (Leipzig 1960) is een toonaangevend kunstenaar. Hij is van de generatie kunstenaars die is opgegroeid in het arbeidersparadijs van de DDR, maar die jong genoeg is om niet met de onderdrukkende ideologie ervan te worden geassocieerd. Namens Duitsland deed hij in 2001 mee aan de Biënnale van Venetië en in 2004 aan de Biënnale van São Paulo. Van 2005 tot 2009 was hij als hoogleraar schilderkunst verbonden aan de Hochschule für Grafik und Buchkunst in Leipzig. Sinds 2009 bekleedt hij er een eredoctoraat. Als exponent van de zogeheten Neue Leipziger Schule werkt Rauch in een zeer eigen surrealistische stijl, waarin traditie en moderniteit op virtuoze wijze zijn geïntegreerd. Hij spiegelt ons de wereld voor als in een theater, een ‘theatrum mundi’, met zelfverzonnen decors en figuren die een rol spelen in een verhaal dat geschiedenis en actualiteit onlosmakelijk met elkaar verbindt. Met zijn collageachtige composities becommentarieert hij op persoonlijke wijze de complexiteit van het leven in de 20e- en 21e-eeuwse maatschappij.
