Toen mijn basisschool nog lagere school was en ik er het nodige onderricht genoot, kregen we soms ijsvrij. Dat is de traditionele benaming voor een dag of een gedeelte van een dag vrijaf, die op scholen (en in bedrijven) wordt gegeven bij strenge vorst. Traditioneel werd ijsvrij gegeven wanneer winterse omstandigheden de wegen onbegaanbaar gemaakt hadden, verantwoord werken onmogelijk maakten of dat een school niet warm gestookt kon worden. We konden dan gaan schaatsen.
Volgens de website van de overheid is het door scholen geven van ijsvrij tegenwoordig niet meer toegestaan, omdat er mogelijk problemen rond de kinderopvang kunnen ontstaan. In mijn lagereschooltijd kende men die problemen niet, het thuisfront was vrijwel altijd beschikbaar.
Wel vroeg ik me destijds op hete zomerse dagen af, waarom we dan niet een keertje extra vrij kregen. Om bijvoorbeeld het Openluchtbad te kunnen bezoeken in plaats van een klaslokaal met, in ons geval, zo’n 45 kinderen.
En dat terwijl dat zwembad hemelsbreed nog geen 500 meter van de school aan de Wipstrikkerallee verwijderd was. Nee, de enige verkoeling die er ons leerlingen geboden werd, was het om de beurt voorin de klas, uit een geëmailleerde kroes, beetje water drinken. Water dat de hele middag in een emmer, daar voorin de klas, minder en minder koud stond te worden.
Hoe toevallig kan het gaan. Toen ik aan het schrijven van deze column begon was het droog en heel warm, vandaar het onderwerp. Intussen is het weerbeeld behoorlijk veranderd. Er hangt dreigend onweer boven ons. Maar als zo vaak, als je op een verkoelende bui hoopt, gaat het een en ander als een nachtkaars uit.
En dat terwijl ik het, in mijn ogen, mooiste onweer ooit heb gezien in diezelfde Wipstrikkerallee, toen een enorme bolbliksem er neer stuiterde en richting de Weteringbrug weer verdween. Als ik daar, om het plastisch uit te drukken, vol vuur over begin in bijzijn van mijn echtgenote, kijkt ze me met een onbegrijpelijke blik aan, alsof ze het in Keulen hoort donderen. Nee, van onweer wordt zij niet enthousiast.
Misschien wilde ik ’s zomers liever vrij om te kunnen zwemmen, dan ’s winters om te kunnen schaatsen, want het laatste heb ik nooit goed gekund. Trouwens, ’s zomers kun je ook heel goed ijsvrij geven, en dan graag met een forse dot slagroom.
