Zwolle – Hoe kook je je eigen potje? Hoe hou je je huis goed schoon? Hoe ga je zorgvuldig met geld om? Hoe kom je goed voor jezelf op? Mensen met een licht verstandelijke beperking kunnen dat en nog veel meer leren op de Academie voor Zelfstandigheid. Op donderdag 8 december vindt de officiële opening plaats door wethouder Filip van As.
De Zwolse Academie voor Zelfstandigheid biedt meer dan zestig trajecten voor volwassen mensen met een licht verstandelijke beperking, die zelfstandiger willen gaan wonen of werken. ‘De deelnemers krijgen een intake om te bepalen hoe gemotiveerd ze zijn en wat zij graag willen leren’, vertelt coördinator Ria Blokzijl. ‘Ze krijgen daarbij een invratest, dit is een uitgebreide, wetenschappelijk onderbouwde 0-meting om de zelfredzaamheid te inventariseren. Het leuke is dat je met zo’n test na een bepaalde periode kunt meten of de zelfstandigheid daadwerkelijk is toegenomen.’ De test- en lesmaterialen zijn ontwikkeld door een aantal Academies voor Zelfstandigheid die sinds een jaar of drie in de Randstad en het zuiden des lands draaien. Daar is uit de testen gebleken dat de lessen daadwerkelijk helpen en dat de zelfredzaamheid is toegenomen. ‘Onze Zwolse academie is een samenwerkingsproject van Landstede, Frion, Thomas a Kempis College Pro en De Twijn.
Uniek aan onze samenwerking is de inbreng van ieders expertise. En er zijn nog meer belangstellende instellingen en organisaties’, vertelt Ria. ‘We zijn de enige Academie voor Zelfstandigheid in het Noorden. Volgende maand wordt ook een academie in Harderwijk geopend. Het is een gat in de markt, want er is weinig aanbod op onderwijsgebied voor volwassen mensen met een licht verstandelijke beperking die bijvoorbeeld uit het praktijkonderwijs komen.’
Maatwerk
De zestig trajecten lopen van tanden poetsen en veters strikken via koken en schoonmaken tot sociale aardigheden en met veiligheid en hygiëne omgaan op het werk. ‘Zestig procent van de trainingen is gericht op zelfstandig wonen, veertig procent op werken’, zegt Ria. ‘De trajecten bestaan niet uit een afgepast aantal sessies. De deelnemers gaan net zolang door, totdat ze het geleerde daadwerkelijk thuis of op hun werk in de praktijk kunnen brengen. Onze trainers en stagiairs van de beroepsopleiding begeleiden ze daarin. En uiteindelijk ontvangen ze een certificaat.’ De Academie voor Zelfstandigheid heeft een goede plek gevonden bij Landstede aan de Fuchsiastraat. ‘Wij hebben hier alle mogelijkheden. Kookgelegenheid, oefenruimtes met schoonmaakkasten, strijkijzers en huishoudapparaten, ze kunnen hier alles leren. We kunnen maatwerk bieden en dat is belangrijk, want elke deelnemer heeft weer andere wensen en doelen. De trainers die afkomstig zijn van de partners, zijn heel flexibel.’
De Academie voor Zelfstandigheid is in september begonnen met twee groepen. ‘De deelnemers moesten eerst even wennen’, vertelt Ria. ‘Maar toen ze hun plekje hadden gevonden zag je ze gewoon groeien. Het is belangrijk om op een goede manier met hen om te gaan. Deze mensen hebben al vaak genoeg te horen gekregen wat ze niet kunnen; wij benadrukken wat ze wél kunnen. En verder hebben we in het onderwijs en de zorg nogal eens de neiging om teveel te helpen, de dingen uit handen te nemen, maar het is juist belangrijk dat je de deelnemers stimuleert het zelf te doen en hen leert zelf verantwoordelijkheid te nemen.’
‘Ik zou wel wat zelfstandiger willen worden en hier kun je dat allemaal leren’
Deelnemer Gerwin Wind (19): ‘Toen ik van de Academie voor Zelfstandigheid hoorde, dacht ik: dat is wel wat voor mij. Ik kom van een school voor speciaal onderwijs en ik woon begeleid bij Frion met z’n twaalven. Ik zou wel wat zelfstandiger willen worden en hier kun je dat allemaal leren. Eerst ben ik met koken begonnen. Daarna wil ik nog leren met geld om te gaan en schoonmaken en computeren. Op school had ik al wel gekookt, maar ik wilde met recepten leren werken en de snijtechnieken leren en zo. Het is niet moeilijk. Vandaag maken we pizza en voor de opening van de academie gaan we hapjes maken. Ik ga hier elke dinsdag en donderdag heen, van één tot vier. De andere dagen doe ik nog niks, ik ben bezig met een jobcoach om werk te zoeken als bijrijder van een postbezorger bijvoorbeeld. Maar ik vind het wel mooi, de Academie voor Zelfstandigheid. Nu kook ik één keer per week met de begeleider, maar straks kan ik misschien wel lekker voor mezelf koken en elke dag eten wat ik wil. Moet ik wel oppassen dat ik niet te dik word!’
‘Het is hartstikke mooi dat deze school er is’
Deelnemer Jan Kisjes (37): ‘Toen ik hoorde dat de academie hier kwam dacht ik: daar wil ik wel meer van weten. Het was wel een beetje wennen in het begin, maar ik kende gelukkig ook een andere deelnemer. Ik woon begeleid bij Frion. Daar hebben we wel een tijdje gekookt met een stagiaire, maar toen kon ik hierheen. We hebben al chili con carne gemaakt en soep. Nu maken we pizza, dat is niet moeilijk, het valt mee. Ik heb op de academie alleen voor koken gekozen, de rest was niet nodig. Ooit wil ik ambulant wonen, zo noemen ze dat. Dan komen ze een of twee keer per week bij je langs en dan doen ze je geldzaken, want dat is te ingewikkeld voor mij. Ik ga hier op dinsdag- en donderdagmiddag heen, voor de rest heb ik geen tijd want ik werk op een zorgboerderij. Hooien, maaien, schudden in de zomer, en in de winter de dieren voeren en klusjes doen. Verder doe ik ook nog fitness. Het is hartstikke mooi dat deze school er is. Ik voel me nu net een beetje student!
‘Wat je hier allemaal leert, leerde je vroeger op school niet’
Jolanda Heijman (44): ‘Ik leer hier koken. Ik woon begeleid bij Frion en ik heb al twintig jaar een vriend in een rolstoel. Daar wil ik wel voor koken. En ik kook ook voor mijn vader, die woont hier in de buurt. Het liefst zou ik hachee willen leren koken, maar dat is wel duur en het duurt heel lang. Mijn moeder deed dat vroeger altijd met laurierbladen en rundvlees, van dat draadjesvlees. Lekker. Ik zou ook willen leren beter voor mezelf op te komen. Nee leren zeggen. Dat moet soms wel, want je kunt niet alles. Ik heb het heel druk met mijn werk in een kantine, schoonmaken en kopjes klaarzetten en afwassen en zo. Ik fitness twee keer per week en mijn vriend en ik zitten ook bij de Zonnebloem. Op de academie wil ik ook nog graag leren strijken. En bijvoorbeeld een knoop aannaaien of een broek repareren. Dat soort dingen leerden we vroeger niet op school.’
