Zwolle – Op zondagmiddag 22 mei om 14.30 vindt in de Hemminkzaal van de Zwolse theaters een voorstelling plaats over het ontstaan van de grondwet. Stadsgenoot Thorbecke heeft daar, zoals bekend, een groot aandeel in gehad.
Op de foto de acteurs van links naar rechts: Diana Dobbelman, Anna Nicolaï, Roelant Radier en Piet van der Pas.
De voorstelling op 22 mei bestaat uit twee onderdelen: Een dialoog tussen Koning Willem I en Gijsbert Karel van Hogendorp. Van Hogendorp was de schrijver van de eerste versie van de grondwet. Deze voorstelling vond in het kader van 200 jaar Koninkrijk voor de eerste keer plaats tijdens het Grondwetfestival in Den Haag op 29 maart 2014. Na de pauze volgt de tweede voorstelling ‘In de schaduw van Thorbecke’, waaruit de grote invloed van Thorbecke blijkt op de bevoegdheden van het koningshuis en de huidige parlementaire democratie. Het is een zeer toegankelijke en humorvolle voorstelling, die vorig jaar met veel succes in Den Haag werd uitgebracht.
De staatslieden Van Hogendorp en Thorbecke en hun invloed op onze parlementaire democratie en op de positie van de Koningshuizen
De parlementaire democratie van Nederland is vormgegeven door twee grote Nederlandse staatslieden: Gijsbert Karel van Hogendorp (1762-1834) en Johan Rudolph Thorbecke (1798-1872). Van Hogendorp was de vormgever van de Grondwet, die in 1814 door Koning Willem I werd ondertekend en Thorbecke wijzigde die, ondertekend door Koning Willem II, ingrijpend in 1848.
In twee toneelstukken wordt een indruk gegeven van de wijze waarop de grondwet en de wijziging daarvan een grote invloed hebben gehad op de Nederlandse samenleving en op de positie van de Koningshuizen tot in de huidige tijd.
In een fictieve dialoog tussen Koning Willem I en Van Hogendorp wordt het grote verschil van inzicht geschetst tussen beide heren. Willem Frederik Prins van Oranje Nassau, de latere Koning Willem I, door Van Hogendorp vanuit Engeland naar Nederland gehaald, wilde Nederland naar het voorbeeld van België industrieel ontwikkelen, terwijl Van Hogendorp zich wilde richten op opleiding en mondigheid van de bevolking, de invoering van een democratiseringsproces.
In de op basis van historisch materiaal geschreven dialoog worden de gesprekken die Koning Willem I en Van Hogendorp mogelijk hebben gevoerd op het toneel vertolkt door de acteurs Joop Keesmaat als Van Hogendorp en Hubert Fermin als Koning Willem I. Duidelijk wordt gemaakt dat de discussie over hoe het land bestuurd diende te worden uiteindelijk leidde tot een breuk tussen de heren.
De dialoog is geschreven door Mieke Lelyveld en geregisseerd door Lucas Dietens.
In het na de pauze te spelen toneelstuk ‘In de schaduw van Thorbecke’ wordt in een drietal scenes de grote invloed van de in Zwolle geboren Thorbecke uitgebeeld, die hij middels de grondwetwijziging van 1848 tot in de huidige tijd op de vormgeving van onze parlementaire democratie heeft gehad.
Deze grondwetwijziging had ook een grote invloed op het functioneren van de respectievelijke Koningshuizen. De wetswijziging werd ondertekend door Koning Willem II, iets wat hem door latere Koningshuizen ten zeerste kwalijk werd genomen. De wetswijziging hield immers in, dat de macht van de Koning danig werd ingeperkt. Voortaan waren de ministers verantwoordelijk en werd de Koning onschendbaar. In feite was sprake van een uitgekleed Koningschap.
In de drie scenes worden achtereenvolgend Willem II en Thorbecke, Willem III en Wilhelmina en figuren rondom hen ten tonele gevoerd.
Willem III haatte Thorbecke en de grondwetswijziging was bijna reden om af te zien van de troon.
Ook Wilhelmina had grote moeite met het gebrek aan macht. Zo wenste zij na de oorlog een versterking van de ‘symboolfunctie’ door het staatshoofd leider van de ministers te maken en invloed te geven op de benoeming en het ontslag van de ministers. Maar de parlementaire democratie bleef onveranderd.
In de schaduw van Thorbecke is geschreven door historicus en toneelschrijver Philip Walkate en geregisseerd door Gepke Witteveen.
Spelers zijn Piet van der Pas, Diana Dobbelman, Roelant Radier en Anna Nicolaï.
De voorstelling wordt gespeeld op zondag 22 mei om 14.30 uur in de Hemminkzaal van Schouwburg Odeon.
De entree is € 22,50 inclusief garderobe en pauzedrankje.
Kaarten zijn te reserveren via de website www.zwolsetheaters.nl of telefonisch via 0900-1435.
