Zwolle – Een bijzondere gast was zaterdagmiddag even te zien op het treinstation in Zwolle. De Kameel, het voormalige inspectierijtuig van de directie van de Nederlandse Spoorwegen, rolde stipt om twaalf uur het station binnen.
Het rijtuig is bekend om zijn bijzondere uiterlijk. Aan de voor- en achterkant van de trein zit een machinistencabine op het dak. Onderin kan men genieten van een uitzicht dat in de meeste treinen alleen is voorbehouden aan machinisten. De twee bulten op het dak zorgen voor de bijnaam Kameel.
De Kameel is in 1954 speciaal gebouwd als inspectierijtuig voor de directie van NS. Zo kon de directie destijds de herstelwerkzaamheden van het spoor tijdens de wederopbouwperiode controleren. Aan de voor- en achterkant, op de plek waar normaal de machinist zit, zijn twee vergaderruimtes voor elk veertien personen. In het rijtuig is ook een keuken en een werkkamer met telefoon. Voor de machinist is aan beide kanten achter de vergadersalon een verhoogde cabine. Door de dakkoepels (de bulten) heeft hij goed zicht op het spoor.
Op 31 mei 1954 werd het rijtuig afgeleverd door de Rotterdamse treinenbouwer Allan. De NS 20 – zoals de Kameel officieel heet – is technisch afgeleid van de Blauwe Engelen, de dieseltreinen die de stoomtreinen vervingen op de regionale lijnen. Het rijtuig beschikt niet over koppelingen, waardoor het niet met ander materieel te combineren is. Alleen met een koppelboom, die aan een oog voor op de kop bevestigd kan worden, kan het rijtuig aan een andere trein gekoppeld worden om te worden gesleept.
Het rijtuig was in de jaren 70 niet exclusief voorbehouden aan de NS-directie, maar werd ook als VIP-car verhuurd aan gezelschappen. De Kameel maakte sindsdien veel ritten in binnen- en buitenland en heeft hierdoor flink wat belangrijke gasten vervoerd. Van directies van andere bedrijven tot staatshoofden en vorsten. Ook de band Queen ging met de Kameel naar een concert. Sinds het begin van de jaren ‘70 is de Kameel te huur door externe partijen. Zo werd hij onder andere ingezet voor de 250e jubileumuitzending van het muziekprogramma AVRO’s Toppop.
Na opknapbeurten in de jaren 70 en 80 kreeg de Kameel in 2004-2005 een grote revisie. Hierbij is het interieur, de technische installatie en het casco gereviseerd. Het rijtuig is in de oorspronkelijke blauwe kleur geschilderd. Na deze werkzaamheden is de Kameel ingezet rondom de opening van het Spoorwegmuseum. Na de opening is het rijtuig naar Tilburg gegaan voor de technische revisie en is nieuwe apparatuur voor de keuken ingebouwd. Medio 2008 werd de Kameel door NS weer gebruikt als directierijtuig.
Dit jaar bereikte de trein de respectabele leeftijd van 65 jaar. De Nederlandse Spoorwegen besloten daarom de Kameel met pensioen te laten gaan. Op 4 juni 2019 werd het rijtuig officieel overgedragen aan het Spoorwegmuseum in Utrecht.
