Zwolle – Op 31 maart is het exact 75 jaar geleden dat er op de vooravond van de bevrijding aan de Meppelerstraatweg vijf mannen werden geëxecuteerd door de Duitse bezetter. Het was een vergeldingsactie van de Duitsers voor de aanslag op een spoorbrug. De omgekomen mannen zijn: Wilhelmus van Dijk, Hermanus Bosch, Johannes Muller, Willem Sebel, en Berend IJzerman.
De aanslag, waarvoor de vergeldingsactie was, vond plaats in de laatste week van maart 1945. De spoorbrug over de Dedemsvaart werd door het verzet opgeblazen. Door het opblazen van de spoorbrug werd de laatste spoorverbinding tussen Oost Nederland en Duitsland onklaar gemaakt. De mannen werden opgepakt en opgesloten in Het Huis van Bewaring in Zwolle. De strafmaat voor deze verzetsdaad stond niet vast en kon verschillen van tewerkstelling, naar Duitsland gestuurd worden met een lichtere straf of de doodstraf.
Vanaf september 1944 konden door een nieuwe maatregel van de Duitsers verzetsmensen zonder vorm van proces doodgeschoten worden. Door deze maatregel werden overvolle gevangenissen leger en rechtbanken ontlast. Ook betekende de maatregel meer vergeldingsmogelijkheden van de kant van de Duitsers. Verschillende aanslagen, waaronder die op de spoorbrug over de Dedemsvaart en liquidaties zijn gewroken met de executie van gevangenen. Hun lijken moesten van de Duitsers meestal 24 uur of nog langer blijven liggen op de plek waar ze waren doodgeschoten. Dit noodlot trof ook deze vijf mannen.
De mannen werden in de vroege ochtend van de laatste dag van maart om het leven gebracht. Andries en Dini van der Horst, destijds 10 en 23 jaar oud werden staande gehouden en waren getuigen van de executie van de mannen. Onder bewaking van een politieagent bleven de lijken op een rij naast elkaar liggen, gedurende de rest van de ochtend.
Kort na de executie werd er op de plek een houten kruis neergezet. Aan dit kruis werd een enveloppe bevestigd met de namen van de omgekomen verzetsstrijders. Het kruis was met bloemen versierd. Het huidige monument, naar een ontwerp van Mastabo is onthuld in 1963. Het monument bestaat uit een kruis, een gedenkplaat en vijf schuin afgesneden boomstammen van sierbeton. De schuin afgesneden zuilen staan symbool voor de eindigheid van het leven.
De tekst op de gedenkplaat luidt:
GEFUSILLEERD 31 MAART 1945
H. BOSCH * 5-1-1914 TE KAMPEN
W.A. van DIJK * 10-11-1908 TE ZWOLLE
J.A. MULLER * 24-5-1890 TE ROTTERDAM
W. SEBEL * 4-4-1901 TE VLAARDINGEN
B.J. IJZERMAN * 14-1-1911 TE KAMPEN.
