Zwolle – De eerste binnenvaartschepen hebben vrijdag ruimte gemaakt voor de asielboot in de Prinses Margriethaven. Drie andere schepen zijn vooralsnog blijven liggen, ondanks dat er hoge hekken rondom de schepen zijn geplaatst. “Het lijkt wel of ze er een concentratiekamp van willen maken. Ik hoorde ook al dat er bewakers gaan komen,” zegt schipper Rob Tichelaar.
Ook een aantal bewoners van de appartementen langs de Klooienberglaan staan met verbazing te kijken als de hekken worden geplaatst. “We hebben gisteren of eergisteren een brief gehad van de gemeente,” zegt een oudere man. “Ik had niet gedacht dat ik een gevangenis voor de deur zou krijgen.”
Schipper Rob Tichelaar spreekt over een tweestrijd. “Ik weet nog niet of ik blijf liggen of dat ik het schip verplaats.” Wat Rob sowieso niet wil is het boegbeeld worden van het verzet tegen de asielboot. Hij heeft begrip voor de opvang van vluchtelingen. Hij is echter niet te spreken over de gang van zaken. Van de havenmeester, in dienst van de gemeente, kreeg hij te horen dat hij maandagochtend voor negen uur weg moet zijn van zijn huidige ligplaats.
Het binnenvaartschip is het huis van de Zwollenaar met zijn gezin en huisdieren. Het schip verplaatsen naar een andere plek in de haven kan. “Het heeft wel gevolgen voor ons. Mijn vrouw is zwanger en we moeten met de honden over zes andere boten naar de wal.” Dat het geen sinecure is om over de binnenvaartschepen, die vaak van hoogte verschillen en niet overal een reling hebben, te lopen blijkt. “Mijn vader heeft gelukkig goede reflexen, hij kon zich vanochtend net op tijd vastgrijpen anders was hij overboord gevallen.”
Tichelaar vertelt dat er normaal veel doorstroming is in de Zwolse haven. Momenteel door de lage waterstand is er nauwelijks rendabel werk te vinden voor binnenvaartschippers. “In de haven blijven liggen is geen keuze. Je moet wel een halve vracht vervoeren vanwege de lage waterstand met de huidige dieselprijs kost meer geld dan het opbrengt.” Naar een andere haven vertrekken is niet eenvoudig. “In de meeste havens mag je maar drie dagen tot een week blijven liggen en er is sowieso al een tekort aan ligplaatsen.” De schipper vreest zelfs dat de asielboot er langer blijft liggen dan de afgesproken vijf weken. “In Groningen zou een opvangschip er tijdelijk liggen, dat ligt er nu al twee jaar.” Het zou volgens hem ook aan de orde zijn in Arnhem en Meppel.
De buren van Tichelaar zijn niet van plan te vertrekken. Het derde schip dat op de plaats van de asielboot ligt is van de vader van Tichelaar. Hij gaat wel zijn boot verplaatsen. Rob Tichelaar denkt dat er uiteindelijk voor hem ook niets anders op zit. “Ik ben bang dat maandag de boten van Rijkswaterstaat en de politie hier verschijnen. Als ze slecht willen dan dreigen ze om mijn papieren in te nemen.” Zonder die papieren kan een binnenvaartschipper niet meer werken en valt zijn broodwinning compleet weg.
Ondertussen gaan de motoren ronken van de Avondster uit Zwolle. Het schip ligt parallel aan de Klooienberglaan. Als de schippersvrouw de trossen losgooit wordt haar de vraag gesteld of ze weg gaat. “Het is schandalig! We zullen wel moeten, hè,” is het korte antwoord van de verbolgen vrouw. Verderop vertrekt een binnenvaartschip en zet koers richting de sluizen. Een hele rij schepen start de motoren om ruimte te maken voor de Avondster. Als het schip aan de kade ligt sluit de rest weer aan en knoopt de touwen stevig vast.
Woordvoerder Twan Timmermans van de gemeente Zwolle ontkent dat er sprake is van een ultimatum. “De havenmeester heeft er voor te zorgen dat er maandag plek is voor de boot. “Het gaat allemaal in overleg met de overige gebruikers van de haven.” Timmermans geeft wel aan dat ‘nee’ in dit geval geen antwoord is. Ook kan hij bevestigen dat er 24 uur per dag beveiligingsmedewerkers aanwezig zullen zijn bij de asielboot. Daarnaast wordt er een locatie-manager aangesteld.
Bij het hekwerk verschijnen steeds meer Holtenbroekers. Zij weten te vertellen dat er voornamelijk mannen op de asielboot worden opgevangen en kinderen met zwemdiploma. “Die mannen zullen ook wel zwemdiploma moeten hebben, anders heeft de gemeente nog meer gedonder als er eentje overboord valt en verzuipt.” Ook denken de wijkbewoners dat het niet lang goed kan gaan. “Iets verderop bevindt zich het enige strandje waar mensen uit de wijk liggen. Je kan wel raden wat er gaat gebeuren als er een groepje asielzoekers op dat strandje komt waar hun kinderen spelen en de vrouwen in bikini liggen.”
De bewoners hadden al geen hoge pet op van de politiek. “Waarom zou je nog stemmen,” vraagt iemand zich af. “Ik las in krant dat een spoeddebat er niet gaat komen. Ze doen toch wat ze willen.” Silvia Bruggenkamp, fractievoorzitter van Swollwacht, begrijpt het gevoel. “Bij het nemen van een beslissing als dit ligt de bevoegdheid bij het college, de raad heeft niets te vertellen en de inwoners al helemaal niet. Tot zover de democratie.” Haar steekt vooral de manier waarop de gemeente communiceerde met buurtbewoners en binnenvaartschippers, ondanks de toezeggingen van de burgemeester om er aandacht aan te besteden.
De handelswijze vergroot volgens haar de kloof tussen de gemeente en haar inwoners. Het draagt er tevens aan bij dat het vertrouwen in de politiek nog verder afneemt. Desondanks hoopt ze dat Zwollenaren de weg naar de stembus blijven vinden. “Niet meer gaan stemmen, ik snap het ergens wel, maar alsjeblieft maak er gebruik van. Het is in ieder geval een manier om een signaal af te geven dat je het met de huidige coalitiepartners niet eens bent.”
