Onze ‘Omdenken’-scheurkalender liet ons dezer dagen, in het kader van de Nationale Week zonder Vlees, over het volgende nadenken. “De vraag is niet: kunnen dieren denken? Noch: kunnen zij spreken? De vraag is: kunnen zij lijden?”
Eerlijk gezegd vind ik het een vreemde zaak om vlees eten te koppelen aan dierenleed. Natuurlijk gaan wij mensen in veel gevallen niet goed met dieren om en dat is in geen enkel geval goed te praten. Wel heb ik moeite met het vaak zwart-wit denken van de mensen die dat foute omgaan met dieren bestrijden.
Spotjes op televisie bijvoorbeeld, over koeien die kreupel in de stallen staan of letterlijk tot het uiterste worden ‘uitgemolken’, verspreiden het idee alsof elke Nederlandse veehouder een dierenbeul is. In veel gevallen vind ik dat, zowel letterlijk als figuurlijk, een onsmakelijk verhaal.
’t Is een vraag van de Engelse filosoof Jeremy Bentham (1748 – 1832). Waarschijnlijk omdat ik geen filosoof ben, verbaasde het me dat er in die tijd al zo gedacht werd. De discussie over de grootte van de veestapel en de daaraan gekoppelde conclusie: ‘we moeten minder vlees eten’, geeft mij wel het gevoel dat er tegenwoordig veel, meer dan vroeger, over gesproken wordt.
Of dieren lijden, is de vraag? Afgezien van de wetmatigheid: ‘In de natuur is het een kwestie van eten en gegeten worden’, zal die vraag vast positief beantwoord kunnen worden. Een hert bijvoorbeeld dat een poot breekt zal ongetwijfeld pijn lijden. Maar of zij psychologisch lijden door het idee dat zij gegeten zouden kunnen worden? Weet jij het, weet ik het.
Er zijn mensen die uit dierenliefde verkeerd omgaan met hun dieren. Honden die jasjes aangetrokken worden of dieren die bij mensen in bed mogen slapen, zijn daar voorbeelden van. Dan nog afgezien van de beoordeling van hun gedrag. Alsof die huisdieren als mensen reageren.
Nog vreemder wordt het als we, zoals onlangs, de dieren van een draaimolen op de kermis gaan verbieden, omdat de mensheid op verkeerde ideeën zou kunnen worden gebracht.
Het dier heilig verklaren, zoals de koe in India, moet kunnen maar lijkt me praktisch heel onhandig, net zoals een paard in de gang.
