Eerste cijfers nieuw woonruimteverdeelsysteem Zwolle

Zwolle – In mei 2011 is het nieuwe woonruimteverdeelsysteem voor Zwolle en Kampen ingevoerd. De belangrijkste kenmerken van het nieuwe systeem zijn: · De samenvoeging van de woningmarkten van Zwolle en Kampen/IJsselmuiden · Het onderscheid tussen spoedzoekers (via loting), en woonwenszoekers (via opbouw van inschrijfduur) · Zoeken en reageren alleen nog via internet · Er is geen aparte regeling meer voor urgenten. 

Het systeem functioneert inmiddels meer dan driekwart jaar. Op basis van de cijfers van de eerste acht maanden (eind mei tot eind december) is een eerste evaluatie uitgevoerd. Een belangrijke conclusie is dat het systeem van de spoedmodule op een aantal punten moet worden aangepast zodat binnen de spoedmodule de kansen voor mensen die urgent een woning zoeken vergroot worden.   Analyse cijfers spoedmoduleUit de analyse van de cijfers valt met name het gedrag van woningzoekenden in de spoedmodule op. De slaagkans in de spoedmodule was de afgelopen periode 35% op voorwaarde dat men twee keer per week reageerde (uitgangspunt begin van het systeem). Deze slaagkans betekent dat ongeveer 1/3 van de spoedzoekers binnen een half jaar is geslaagd. Gemiddeld reageert een spoedzoeker echter 1,6 keer. De slaagkans zegt iets over de hele groep, maar zegt niets over de individuele slaagkans. Deze is immers afhankelijk van hoe vaak men reageert en op welke woningen men reageert.

Van het totaal aantal toewijzingen (1017) komt er 27% niet uit de regio Zwolle/Kampen, IJsselmuiden. In het oude systeem was dat in Zwolle 25%. In Kampen kwam in 2010 8% van buiten de regio en dat is nu 21%. In de spoedmodule is er dus met name een aanzuigende werking waar te nemen van mensen van buiten de regio naar Kampen/IJsselmuiden. Het valt daarbij op dat bij de toewijzingen in de spoedmodule van mensen van buiten de regio een relatief groot deel aan studenten wordt toegewezen. De eerste voorlopige conclusie is dat deze groep woningzoekenden, door actief gebruik te maken van het lotingsysteem, goed gebruik weet te maken van de mogelijkheden van het nieuwe systeem.

Opvallend is het aantal weigeringen in de spoedmodule, ondanks sanctie (3 maanden uitsluiting). Van de 308 toewijzingen in de spoedmodule werden er 209 woningen geweigerd. Dat is een percentage van 70%. De meeste weigeringen hebben te maken met het gegeven dat de woning niet bevalt, maar opvallend is ook het aantal woningzoekenden dat gewoonweg niet komt opdagen bij het aanbieden van een woning (44% van het totaal aantal weigeringen in de spoedmodule).

Wachttijd

Eind december stonden er 24.875 woningzoekenden ingeschreven in Kampen en Zwolle. Het aantal actief woningzoekenden (mensen die minimaal 1 x per jaar reageren) is 9.018.

De gemiddelde wachttijd in Zwolle is voor woningen in de wensmodule opgelopen tot 3,6 jaar. Voor Kampen is deze wachttijd 4,8 jaar (n.b. deze cijfers geven wel een vertekend beeld aangezien in Zwolle wordt uitgegaan van datum eerste reactie en Kampen van opgebouwde woonduur. Bovendien kan er nu geen vergelijking worden gemaakt met de wachttijden in het oude systeem waarbij een aantal mensen in Zwolle bijvoorbeeld alleen reageerden om punten te verkrijgen). Wel is duidelijk dat de gemiddelde wachttijd in de wensmodule in Zwolle en Kampen de laatste jaren gestaag oploopt. Op zich is dit een logische ontwikkeling aangezien mensen in het nieuwe systeem in meerdere modules kunnen slagen. De aantrekkingskracht van de economie in Zwolle en Kampen zorgt voor een voortdurende druk op de lokale woningmarkt. Aan de andere kant nam de druk op de huurmarkt toe door de uitvoering van grote wijkvernieuwingsprojecten (Holtenbroek, Kamperpoort, Dieze in Zwolle en de Hanzewijk in Kampen) en daarbij behorende noodzakelijke uitverhuizingen. Verder wordt geconstateerd dat steeds meer mensen door de economische crisis behoefte hebben aan een huurwoning omdat een koopwoning niet haalbaar is. De doorstroom stagneert, hetgeen tot verdere druk op de huurmarkt leidt.
Acties

 

De resultaten van de eerste evaluatie van het woonruimteverdeelsysteem vragen op een aantal punten om bijsturing van het systeem. Een belangrijk uitgangspunt van het systeem is en blijft de keuzevrijheid voor woningzoekenden. Vanaf 1 maart is er al één middel ingezet om de spoedmodule te verfijnen. Vanaf die datum is het sanctiebeleid bij weigeren van een woning in de spoedmodule verzwaard van 3 naar 12 maanden. Het beoogde effect is dat mensen in de spoedmodule alleen nog gaan reageren als ze echt graag de woning willen. De Woningzoeker verwacht dat daarmee de mensen die écht op zoek zijn naar een woning worden geholpen en daarmee hun slagingskansen worden vergroot.
In het huidige systeem bestaat geen urgentieregeling meer. Voor woningzoekenden waarbij sprake is van een acuut huisvestingsprobleem, kan de hardheidsclausule worden toegepast. De komende tijd zullen objectieve criteria worden geformuleerd om te beoordelen of iemand met bijzonder urgente huisvestingsvraag bemiddeld kan worden via deze clausule. Derde punt van onderzoek is of bepaalde woningen in de spoedmodule het label kunnen krijgen ‘voorrang voor niet studenten’, om daarmee een betere balans te krijgen in de slaagkans van de doelgroepen.
Tot slot

De prestatieafspraken tussen de gemeente en de woningcorporaties vormen de basis voor de gemeentelijke betrokkenheid bij de woningtoewijzing van corporatiewoningen. In de prestatieafspraken leggen gemeente en corporaties gezamenlijk het beleid voor de woningtoewijzing vast. De corporaties zijn zelf verantwoordelijk voor de uitvoering van de woonruimteverdeling.

Uiteindelijk is het probleem van de verdeling van schaarse huurwoningen niet erg makkelijk op te lossen. De markt zit op slot; de vraag groeit en het aanbod van woningen stijgt niet in hetzelfde tempo. Het gegeven dat er nog steeds te weinig aanbod van sociale huurwoningen is ten opzichte van de vraag, is iets waar de gezamenlijke corporaties zich nu, en in de toekomst, zorgen over maken.