Zwolle – Woensdag ontving het Academiehuis De Grote Kerk het bericht van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed dat er voor restauratie van de Grote of Sint Michaëlkerk in Zwolle een bedrag is beschikbaar gesteld.

Het gaat om een bedrag van 3,5 miljoen euro. De voorbereiding van de aanvraag voor deze subsidie loopt al vanaf april 2019. Het bestuur van het Academiehuis de Grote Kerk Zwolle reageert op de toezegging: “We zijn daar ontzettend blij mee! Nu kan dit belangrijke monument in Zwolle de komende jaren gerestaureerd worden. De kerk is van toeristisch belang en biedt sinds 2014 een breed cultureel-educatief programma. Het aantal bezoekers is jaarlijks ongeveer 140.000.”

De begroting voor de restauratie bedraagt 4,9 miljoen euro. Daarin is 350.000 euro opgenomen als eigen investering voor het verduurzamen van het gebouw. De RCE heeft kritisch gekeken naar de gehele begroting en daarvan (slechts) EUR 200.000 geschrapt als onderdelen die niet passen in de criteria voor subsidie. Van de overblijvende EUR 4.3 miljoen keert de RCE nu 80% uit aan de stichting Academiehuis/Grote Kerk Zwolle om de restauratie te kunnen doen. “We zijn de gemeenteraad van Zwolle zeer erkentelijk voor de garantstelling wat men afgelopen februari besloten heeft. Het heeft zeker bijgedragen aan het gehonoreerd krijgen van deze rijkssubsidie.”

In de afgelopen eeuwen was de kerk vooral zondags in gebruik bij de vieringen. In 2014 is de kerk overgegaan in eigendom van een stichting. In plaats van het uitsluitend kerkelijke gebruik is er nu vooral sprake van een culturele en educatieve bestemming. Het inhoudelijke programma gebeurt onder de naam Academiehuis/Grote Kerk Zwolle. Er is geen kerkelijke gemeente meer verbonden aan de Grote Kerk. Wel wordt de kerk – op basis van verhuur – gebruikt voor zondagse vieringen die een oecumenisch karakter hebben.

In 2019 is stevig geïnvesteerd in de kerk door een renovatieproject. Er zijn banken verwijderd om meer vloerruimte voor activiteiten te realiseren. Een deel van de vloer is vernieuwd en van verwarming voorzien. Verlichting en geluidsinstallatie zijn gemoderniseerd. De toegangsportalen aan noord- en zuidzijde van de kerk zijn van nieuwe, glazen deuren voorzien. Er ontstond op die manier een doorgang van het Grote Kerkplein naar de Grote Markt via de kerkruimte. In een kelder onder de aanbouwen aan de noordkant van de kerk is een nieuwe toiletruimte gemaakt die aan de eisen van de tijd voldoet. In totaal is voor ruim anderhalf miljoen euro geïnvesteerd in deze vernieuwing. Gemeente, provincie, ondernemers en fondsen hebben gezorgd voor het benodigde kapitaal. De stichting investeerde daarnaast uit eigen middelen tussen 2014-2019 een vergelijkbaar bedrag om de exploitatie van het Academiehuis/Grote Kerk Zwolle op gang te brengen en de kerk te vernieuwen op punten die dat vroegen.

In de loop van de eeuwen is de vloer in de zuidhal behoorlijk verzakt (tenminste 15 cm). Delen van de fraaie hekken en nog aanwezig historische banken verbrokkelen door verdroging. De preekstoel verzakt ernstig en is door eeuwen poetswerk verdonkerd. Het fraaie snijwerk raakt steeds meer uit het zicht. En dat geldt voor meer aspecten van het interieur. De gewelven zijn een belangrijk onderdeel van de constructie. Ze vertonen scheuren en zijn – evenals het stucwerk op de wanden – behoorlijk vervuild. Schoonmaken moet met grote precisie omdat anders schilderingen verloren gaan.

De buitenkant van de kerk is eveneens aan een restauratie toe. Dakgoten (het gaat dan gelijk om een paar honderd meter) moeten worden vervangen. De steenlaag eronder vertoont vochtdoorslag. Voegen moeten worden hersteld. De steunberen moeten worden aangepakt, met name aan de bovenzijde waar stenen los zitten. Kortom: er moet veel gebeuren.

Door de omstandigheden rondom het coronavirus moet de Grote of Sint Michaëlkerk nu helaas gesloten zijn. Het oude monument getuigt echter van eeuwen geschiedenis met voorspoed en zorg in de stad. Het staat er – ook in deze tijd – als een baken van hoop.

De komende jaren kan de restauratie via de website www.academiehuis.nl gevolgd worden.