Zwolle – Er is nog veel onvrede over het nieuwe afvalstoffensysteem. Dat bleek maandag toen de gemeenteraad debatteerde over het voorstel van het college van burgemeester en wethouders.
Volgend jaar gaan Zwollenaren 1,70 euro betalen zodra ze de klep van de ondergrondse afvalcontainer openen. Daarnaast betalen meerpersoonshuishoudens jaarlijks een vast deel van 250 euro. Eenpersoonshuishoudens moeten hiervoor 233 euro per jaar gaan ophoesten. Oneerlijk en niet in verhouding, vinden meerdere politieke partijen. Ook de situatie van studenten stond centraal bij meerdere oppositiepartijen.
Nettie Roest, inwoner van Zwolle, sprak de gemeenteraad toe. Zij maakte zich zorgen over de eenpersoonshuishoudens, een groep waar zij ook toe behoort. Volgens haar komt het erop neer dat eenpersoonshuishoudens gedwongen worden mee te betalen aan de kosten die meerpersoonshuishoudens veroorzaken. “Een grotere minachting voor eenpersoonshuishoudens kan ik me nauwelijks voorstellen,” aldus Roest. Tijdens het debat werd duidelijk dat een groot aantal fracties haar zorgen deelt.
Wethouder Paul Guldemond geeft tijdens de beantwoording van de vragen aan dat de gemeenteraad zelf besloten heeft om een eenpersoonshuishouden tachtig procent van de kosten van een meerpersoonshuishouden in rekening te brengen. “Omdat we een heleboel van de kosten voor de inrichting van ons afvalsysteem omslaan naar de huishoudens, ongeacht de samenstelling, dus gewoon per adres,” aldus Guldemond. “Het inrichten van de containers, het laten rijden van vuilniswagens en het versturen van de afvalstoffenheffing maakt dat het tarief voor de soorten huishoudens heel dicht bij elkaar komt.”
Studenten maken zich ook grote zorgen over de nieuwe tarieven. Kamerbewoners maken momenteel nog gebruik van een afvalpas. Het zorgt ervoor dat studenten die hun afval braaf scheiden op gaan draaien voor de kosten veroorzaakt door medebewoners die geen afval willen scheiden. Het principe van de vervuiler betaalt raakt voor hen zoek. Annajorien Prins van Volt vroeg daarom om studenten een afvalpas per persoon te geven. Volgens haar kan de verhuurder dan de werkelijke kosten doorberekenen aan de huurder.
Wethouder Guldemond vindt het niet verstandig om iedere kamerbewoner een eigen afvalpas te geven. Hij sloot zich aan bij Theo Peenstra, raadslid van GroenLinks. Peenstra stelde dat kamerbewoners dan duurder uit zijn omdat ze dan per persoon als een eenpersoonshuishouden moeten worden aangeslagen. Een forse kostenstijging voor de student omdat ze momenteel worden aangeslagen als meerpersoonshuishouden. Elke student betaalt in het huidige systeem een gedeelte van de vaste kosten. De verhuurder deelt de afvalkosten door het aantal kamerbewoners via de servicekosten.
Ook vindt de wethouder het een principiële vraag. “Moeten wij als overheid het gaan oplossen als mensen in een huis samenwonen en er niet helemaal zelf uitkomen hoe ze de kosten verdelen?” De wethouder geeft aan dat hij dit probleem nog herkent uit zijn studententijd. Toen de kosten verdeeld moesten worden van de vaste telefoonlijn. “Wij noteerden het aantal telefoontikken en aan het eind van de maand verdeelden we de kosten,” aldus Guldemond. “Volgens mij kan je dat met afval net zo doen.”
Een reactie die tot verbazing leidde bij een drietal studenten op de publieke tribune. “Het bewijs van de kloof tussen politici en de echte wereld,” zegt Ella, een studente rechten. Ze woont op kamers in Assendorp en deelt haar huis met drie andere studentes. “Ten eerste wonen we niet samen. De klassieke studentenhuizen bestaan nog wel, vaak zijn ze van een dispuut,” legt ze uit. “De meeste studenten wonen niet in een studentenhuis. Ze wonen in onzelfstandige woonruimte.” Een groot verschil omdat de bewoners van studentenhuizen zelf een nieuwe huisgenoot uitzoeken. “Daar is veel voor te zeggen dat zij er samen maar uit moeten komen en het geen probleem van de politiek is.”
Bij onzelfstandige woonruimte is het voor studenten totaal anders. “De verhuurder, een particulier of vastgoedbedrijf laat het bijna altijd over aan verhuurmakelaars.” Het zorgt dat de kamerbewoners geen inspraak hebben over nieuwe bewoners. “Het is altijd weer afwachten wie er komt, het hoeft niet eens een student te zijn,” zegt Ella. “Het kan ook zijn dat er een gescheiden man die geen woning meer heeft komt wonen.” Ook kent ze verhalen van studiegenoten die ineens een woning moesten delen met iemand die net uit de gevangenis kwam.
“Het komt er voor veel studenten op neer dat ze geluk hebben als het fijne buren zijn,” onderstrepen de studentes. “Het is dus niet zo dat je even met elkaar kan overleggen hoe je de kosten deelt.” Het is volgens de meiden ook niet zo dat de meeste woningen die gedeeld worden een gezamenlijke woonkamer en keuken hebben. “Bijna alles is tegenwoordig individueel. Je hebt een kamer met keukenblok. Daar woon, leef, slaap en studeer je. Iedereen heeft dus een eigen leven en een eigen afvalbak.” In de meeste gedeelde woningen worden wel vaak toilet en douche gedeeld.
Opmerkelijk is dat de wethouder en het GroenLinks-raadslid stellen dat bewoners van onzelfstandige woonruimte duurder uit zijn als de bewoners een eigen afvalpas krijgen. Volgens het duo moeten ze dan aangeslagen worden als eenpersoonshuishouden. “Wij wonen met zijn vieren op een adres en zouden dus 62,50 euro per jaar betalen als vaste kosten. Met een eigen afvalpas zou dit 233 euro worden. “Absurd,” zeggen de studentes. Het staat haaks op de uitleg die Guldemond eerder gaf tijdens het debat over het kostenverschil tussen beide huishoudens. Hij gaf toen aan dat de kosten voor de ondergrondse containers, het laten rijden van vuilniswagens en versturen van aanslagen worden omgeslagen naar ieder adres, ongeacht het aantal bewoners.
“Het hebben van een afvalpas per persoon verandert niets aan ons adres. Geen vuilniswagen hoeft extra te rijden,” zegt Ella. “Het enige is dat er op de aanslag drie extra regels staan voor de variabele kosten. Dat zal vast geen 170 euro per kamerbewoner zijn.”
Annajorien Prins, burgerraadslid van Volt vroeg de wethouder om uit te zoeken wat het gaat kosten als het GBLT, de belastinginner van de gemeente, de computersystemen aanpast. Een aanpassing waardoor het mogelijk wordt dat kamerbewoners toch een eigen afvalpas kunnen krijgen. “De wethouder zei tijdens de schorsing van het debat dat hij dit zou laten uitzoeken,” zegt Prins. Sam Rademaker, woordvoerder van de gemeente Zwolle, bevestigde bij navraag deze toezegging van de wethouder.
Na bijna vier uur vergaderen besloten de raadsleden om maandag 10 oktober een definitief besluit te nemen over het nieuwe afvalstoffenplan. Vermoedelijk zal het weer een lang debat worden en komen meerdere fracties met amendementen en moties. De belangenbehartiger van Zwolse studenten SOOZ, vergadert vanavond over dit onderwerp. Voor het besluitvormend debat van de gemeenteraad komen zij met een statement.
