De gemeente Hattem presenteert een sluitende begroting voor volgend jaar. Dat is vooral te danken aan een reeks interne bezuinigingen, het doorschuiven van uitgaven en een verhoging van de toeristenbelasting. Toch blijft de financiële positie broos, waarschuwt het college van burgemeester en wethouders van de Hanzestad.
Na jaren van tekorten komt Hattem volgend jaar voor het eerst weer positief uit. Het begrotingssaldo voor 2026 laat een plus van 91.000 euro zien, maar een jaar later duikt het tekort alweer op, met 447.000 euro in de min. Vanaf 2028 verwacht de gemeente opnieuw lichte overschotten.
De omslag komt mede door het werk van een speciale taskforce die de opdracht kreeg om 1 miljoen euro structureel te vinden. Die analyseerde ruim dertig grote kostenposten in de begroting, maar concludeerde dat slechts een klein deel binnen enkele jaren te beïnvloeden is.
In totaal kwam de werkgroep uit op ombuigingsvoorstellen van 680.000 euro. De exercitie was technisch van aard: de taskforce gaf alleen aan waarop bezuinigd kan worden en wat dat oplevert, zonder politieke keuzes te maken.
Snoeien in eigen organisatie en belastingverhoging
De gemeente snoeit verder in de eigen organisatie. Ook zijn kleine posten geschrapt, zoals promotionele activiteiten, en worden bestuurskosten verlaagd. Daarnaast houdt Hattem vast aan eerdere ozb-verhogingen. Bovenop de jaarlijkse inflatie stijgt de onroerendezaakbelasting tot 2028 nog eens 7,5 procent per jaar – 5 procent voor het dichten van tekorten en 2,5 procent voor het versterken van de reserves.
De tariefstructuur van de begraafplaats wordt opnieuw aangepast. De gemeente kiest voor een middenweg: tarieven worden jaarlijks met 4 procent geïndexeerd en er komt een apart tarief voor begrafenissen op zaterdag. Ook wordt het verschil tussen grafrechten voor tien en dertig jaar kleiner. Daarmee blijven de tarieven in lijn met buurgemeenten, maar de begraafplaats blijft wel verliesgevend. Het tekort loopt op van ruim 73.000 euro in 2026 tot meer dan 1,2 ton in 2029.
De gemeente verhoogt ook de toeristenbelasting en boekt incidentele meevallers uit bouwleges bij op de algemene reserve. Die reserve groeit daardoor langzaam weer aan tot ruim 1,3 miljoen euro in 2029, naast een vaste buffer van 4,5 miljoen.
Liever bezuinigen op lokale omroep dan op zwembad
Hattem vroeg inwoners eerder dit jaar via het platform Samen Hattem mee te denken over de financiële keuzes. In totaal vulden 313 Hattemers de vragenlijst in, waarvan ruim tweehonderd ook hun ideeën deelden. De meeste deelnemers vinden bezuinigen onvermijdelijk, zolang het beperkt blijft en vooral binnen de gemeentelijke organisatie wordt gezocht.
Veel inwoners pleiten voor minder externe inhuur, een efficiënter ambtenarenapparaat en het verkopen of beter benutten van gemeentelijke gebouwen. Verhoging van toeristen- en hondenbelasting wordt het acceptabelst gevonden, terwijl aan de ozb en rioolheffing liever niet wordt getornd.
Bij het onderdeel Sport, Recreatie en Cultuur stemde bijna 45 procent van de deelnemers op de lokale omroep RTV Hattem als eerste optie om op te bezuinigen. Visit Hattem volgde op de tweede plek. Onderaan het lijstje staan het zwembad en de bibliotheek, waar inwoners het minst in willen snijden.
Begroting blijft kwetsbaar
Toch blijft de begroting kwetsbaar. De bijdrage van het Rijk via het gemeentefonds is onvoorspelbaar en personeelskosten blijven een aandachtspunt. Het college wil daarom vasthouden aan het principe dat alleen uitgaven worden gedaan die onvoorzien, onafwendbaar of niet uit te stellen zijn.
Voor de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2026 trekt Hattem desondanks 30.000 euro uit voor een kieswijzer en een verkiezingsdebat. Vanaf 2027 vloeit er jaarlijks 10.000 euro uit de gemeentelijke schatkist voor raadscommunicatie.
De gemeenteraad bespreekt de begroting op maandag 10 november.
