De zondag kende in ons ouderlijk gezin zo z’n vaste rituelen. Het eerste was het klaarleggen van het collectegeld voor de vier oudste kinderen, dat al voor het ontbijt op het dressoir werd gelegd. Vier rijtjes bestaande uit: een dubbeltje, een stuiver en weer een dubbeltje. Bij elkaar een kwartje per kind. Het eerste dubbeltje was voor de diaconiecollecte, dus voor de armere leden van de kerk. De stuiver voor de kerkcollecte en het tweede dubbeltje voor de laatste collecte, eentje met een steeds wisselend doel.
Het tweede ritueel was het poetsen der schoenen, een taak die voor mij, als enige zoon, was weggelegd. Mij mochten op zondag, ook voor het ontbijt, één paar schoenen per persoon ter poetsing aangeboden worden. Mijn tweelingzus meende, tot mijn ongenoegen, dat zij als tweelingpartner meer rechten had. Ze kwam heel vaak, als alles klaar was, met een tweede stel schoenen aan. Ouderlijk gezag verbood mij het poetsen te weigeren.
Als zoon had ik drie paar schoenen. Zomerse sandalen, gewone doordeweekse en de nieuwste schoenen die zo lang mogelijk gereserveerd werden voor de zondag. Tot we verhuisden in 1954, werden de zomer- en doordeweekse schoenen zo lang mogelijk in stand gehouden door schoenmaker Por. Die had z’n werkplaats in de voorkamer van hun woonhuis aan de Philosofenallee. Het hele huis moet doordrongen geweest zijn van lijm- en leerluchten.
Toch moesten ook nieuwe schoenen worden aangeschaft. Dat gebeurde op zaterdagmiddag en daarvoor gingen we naar de Diezerstraat en werd vooral gekozen uit drie schoenenwinkels, te weten de Bata, Hoogenbosch of Krisman.
Die nieuwe schoenen werden per direct de zondagse schoenen, dus mocht ik ze de volgende dag dan aan. Een bijkomend voordeel, ze hoefden nog niet gepoetst te worden. Ik zette ze bij het naar bed gaan al naast m’n bed klaar.
Na het wakker worden op zondag bekeek ik direct weer mijn nieuwe schoenen. Ik zag de schoenmaat nog duidelijk afgedrukt staan en herinnerde mij het aankoopbedrag. De schoenen bleken precies een gulden per schoenmaat te kosten. Ik vond het toen een enorm groot bedrag.
Wat ik ook nog weet is dat ik na het schoenpoetsen vaak naar het klaarliggende collectegeld keek. Ik vond dan vaak dat ik eigenlijk wel recht had op die vier dubbeltjes voor de eerste collecte. Want weet u, verplicht schoenpoetsen is pure armoe!
