Rond feestelijke dagen zoals Valentijnsdag en Moederdag is het feest voor bloemenwinkels: we kopen massaal boeketten om onze liefde en dankbaarheid te uiten. Ook zie je in het voorjaar hordes mensen de tuincentra uit lopen met karren vol vrolijk bloeiende tuinplantjes. Op naar een kleurrijke zomer! Prachtig toch, zou je zeggen? Maar hoe vaak staan we stil bij wat we eigenlijk kopen?
Om maar meteen met de deur in huis te vallen: PAN Nederland, een organisatie die zich inzet voor een gifvrije omgeving, onderzocht twaalf valentijnsboeketten. Op elk boeket vonden ze zo’n twintig soorten gifstoffen, waaronder enkele die zelfs in Europa verboden zijn. En dat is precies ook de reden waarom je maar weinig bijen meer ziet in jouw tuin of op je balkon, bijna alle planten in tuincentra zijn bespoten met gif. Daar hebben ze iets op gevonden: planten met het label ‘bijvriendelijk’. Maar zelfs daar zijn nog sporen van gif aanwezig, zag ik bij de Keuringsdienst van Waarde.
De gevolgen voor mensen zijn zorgwekkend, maar voor onze kleine vrienden zoals vlinders en bijen zijn ze desastreus. Hun aantal is sinds de jaren negentig met meer dan 70 procent gedaald. Denk je nu: oh, is dat erg? Het antwoord is: ja! Waarom? Insecten zijn nodig bij de bestuiving van planten en ze zijn voedsel voor vogels en andere kleine diersoorten. Als deze schakels verdwijnen, stort een groot deel van de natuur en de landbouw in.
Het is begrijpelijk dat je niet altijd stilstaat bij deze realiteit als je bloemen of plantjes koopt. Maar een krantenartikel over een kunstproject raakte me. Fotografe Marlonneke Willemsen kocht tien ‘gewone’ planten in een tuincentrum en zette een controlegroep op met tien dezelfde planten zonder pesticiden. Ze voerde de planten aan insecten: een vlinder, een bij, een slak, een krekel, enzovoorts. De insecten die de ‘gewone’ planten aten, waren binnen een paar uur tot enkele dagen dood. De insecten die biologische planten aten, overleefden allemaal. De foto’s van de dode insecten hakten erin. Waarom gaan ze dood? Om ons te plezieren? Om kwekers winstgevender te laten produceren?
Dus, wat kunnen we doen? Het simpele antwoord is: koop biologische bloemen en planten. Dan weet je zeker dat ze gifvrij zijn. Koop bij biologische telers in de buurt zoals de Kwekerieje in Hoonhorst of Holsto in Olst. Zwolle heeft ook prachtige biologische pluktuinen, zoals bij de stadsboerderijen Dijklandhoeve, De Huppe en net buiten Zwolle ligt Pluktuin Theetuin Stadsland. Een fietstocht ernaartoe is gezond en leuk. Je kunt trouwens ook bloemen uit eigen tuin plukken en deze gifvrij kweken of stekjes met je buren ruilen. Een andere optie is om je aan te sluiten bij VELT, de Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren, waar je biologische zaden en bollen kunt bestellen. VELT Zwolle is erg actief.
En last but not least, als je bij een tuincentrum of bloemenwinkel bent, vraag dan waar de gifvrije, biologische planten en bloemen staan. Zo was er drie jaar geleden nog vrijwel geen biologisch aanbod, maar langzamerhand maken ze er wel een begin mee. Hoe vaker ze van hun klanten deze vraag krijgen, hoe meer biologisch aanbod er komt. Marktwerking noemen we dat.
Door: Ellen van Oost
