Zwolle – Het is praktisch niet mogelijk om op de Zwolse ijsbanen de ijzers onder te binden en te genieten van de koek en zopie. Op de twee grote ijsbanen in Herfte en Westenholte kan deze dagen nog niet geschaatst worden. De gemeente Zwolle heeft dinsdag een vaarverbod op de stadsgracht afgekondigd, maar om daarop te schaatsen zal nog dagen op zich laten wachten.
Op de ijsbaan van ijsclub HWZ heeft het bestuur van alles geprobeerd om de schaatsliefhebbers te laten genieten van de winterse omstandigheden, maar sneeuwval gooide roet in het eten. Zaterdag is de ijsbaan aan de Kuyerhuislaan gedeeltelijk met de hand sneeuw vrij gemaakt, maar helaas was alles voor niets door de sneeuwval van zaterdagavond. Maandag gingen de bestuurleden met de sneeuwschuiver het ijs op, maar dat was van korte duur. De machine zakte jammerlijk door het ijs. Dinsdag heeft HWZ geprobeerd met water te sproeien, maar ook dat leverde geen resultaat op. Bij ijsvereniging WVF in Westenholte werd woensdagavond door vrijwilligers sneeuw van de ijsbaan geschoven. Mogelijk kan daar op korte termijn geschaatst worden.
Hoewel het op veel plaatsen behoorlijk vriest is het natuurijs op veel plaatsen nog erg onbetrouwbaar. Veilig schaatsen op open water kun je eigenlijk nergens. Net als in december zorgt ook nu de sneeuw ervoor dat het ijs nauwelijks aangroeit. Door de isolerende werking kan het zelfs zijn dat de ijsdikte afneemt.
Naast sneeuw zorgen ook ijsrestanten, van de koude periode in december, voor slechte ijsvloeren. Veel resten zorgen voor zwakke plekken en oneffenheden in het ijs
De winter begon afgelopen week zo prachtig. Op tal van plaatsen vormde zich het eerste ijs. Dat ijs was helder en gezond ijs. Toen het afgelopen donderdag begon te sneeuwen bleef de sneeuw op dat gezonde ijs liggen. Een (wat technisch) tekst om het verhaal over sneeuwijs eens goed uit de doeken te doen.
Sneeuw is eigenlijk luchtig water. Je zou het kunnen vergelijken met mist. Rondom zo??n waterdeeltje is zeer veel lucht. Als die waterdeeltjes bevriezen en sneeuw vormt is dat bevroren water omgeven met veel lucht. In wezen is de lucht ingesloten in de sneeuw.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat zo??n deken van sneeuw met zeer veel lucht als een isolator werkt en de ijsgroei tempert.
Sterker nog, door het relatief warme water warmt het ijs weer op en laat het smelten. In plaats van dikker ijs wordt het ijs dunner. Verschillende ijsmeesters, zoals de ijsmeesters van de Ankeveense IJsclub constateerde dan ook dat het ijs dunner was geworden in plaats van dikker. Dat smelten van het ijs maakt ook dat de sneeuw vochtig begon te worden. Door de luchtige structuur zuigt de sneeuw als het ware het water op maar het vormt geen compacte massa. Hoewel het van zaterdag op zondag zo hier en daar streng vroor, bevroor die sneeuw in combinatie met het water wel, maar er waren nog tal van luchtdeeltjes ingesloten. Die ingeloten lucht maakt het sneeuwijs broos. Zo broos zelfs dat het plots kan breken. Sneeuwijs kan in het geheel geen druk hebben. Scherpe schaatsen snijden dan ook direct in zo??n luchtige ijslaag.
Dubbeltjesijs
Maar er zijn meer eigenaardigheden rond sneeuwijs. Zo heb je gebieden in Nederland waar zich nogal wat dubbeltjesijs vormt. Dat dubbeltjesijs ontstaat met name in de veengebieden waar gasbelletjes ingesloten raken in gezond zwart ijs. In sneeuwijs raken deze gasbellen niet ingesloten maar onsnappen door de sneeuw. Daarmee ontstaat een minuscuul kleine opening waardoor direct water kan lopen. Het gevolg is dat er zwakke plekken ontstaan en meestal vormt zich daar dan een natte sneeuwplek op het ijs. Zo??n plek levert weer broos ijs op.
Belasting ijs door sneeuw
Tot slot nog de belasting van het ijs door sneeuw. Sneeuw heeft normaal een soortelijk gewicht van circa 200 kg per m3. Dat wil zeggen en laagje sneeuw van 10 cm geeft een belasting van 20 kg per vierkante meter. Die belasting valt wel mee maar als die sneeuw natter of compacter wordt neemt het gewicht wel toe tot 500 a 600 kg/m3. De 10 cm dikke sneeuwlaag wordt dan plots 50 tot 60 kg per vierkante meter. Met de geringe ijsdiktes zoals die er waren wordt dat een te grote belasting voor het ijs en gaat het scheuren met als gevolg dat sneeuw een natte brijachtige pap wordt. Dat is dan sneeuw vermengt met water. In de sneeuw nog altijd veel ingesloten lucht. Bevriest die brij dan is er als het echt hard vries niet veel aan de hand, maar zodra de temperaturen zoals nu maar iets boven het vriespunt komt is dat ijs direct broos het breekt direct af. Ofwel je zakt direct door nat bevroren sneeuwijs.
Momenteel ligt er eigenlijk overal sneeuw op het natuurijs in Nederland. Ook de landijsbanen hebben daar last van. Kortom deze vorstperiode met temperaturen rond het vriespunt geeft geen schaatsplezier. Of het moet heel hard gaan vriezen of het moet zoals er wel eens gezegd wordt warm water gaan regenen. In elk geval zou een kleine dooi periode welkom zijn.
Dirk de Groot,
Docent cursus Natuurijsmeester
De Zwollenaren die echt willen schaatsen zoeken vast wel de schaatsbanen ‘in de buurt’ op. De ijsbaan in Oldebroek en Oosterwolde zijn in ieder geval vandaag open geweest. Hattem volgt wellicht morgen of vrijdag; Wezep eveneens morgen of vrijdag. Tot zover de update vanaf deze kant van de IJssel! 😉
wat betreft echt natuurijs; heb vandaag de ijsseluiterwaarden bekeken, normaal als eerste berijdbaar: kansloos tot de sneeuw is weggedooid of het -20 wordt. zijn zelfs nog eenden:(:(:(:(:(:(
In Hattem is de ijsbaan sneeuwvrij, hopelijk kan er vrijdag op geschaatst worden:D
@ Blup; Tussen Zwartsluis en ‘Asselt liepen ze dus al wel met aardig wat mensen op de uiterwaarden.
Erg jammer en sneu voor de inzet van vele vrijwilligers die het mogelijk willen maken dat er in Zwolle geschaatst kan worden. Waarom kan de gemeente geen helpende hand bieden, de gemeente Zwolle is toch zo sportminded? Wat schaatsen betreft is Zwolle toch al geen koploper, sterker, een zwarte vlek in een wit schaatslandschap. Elke zichzelf respecterende stad heeft tegenwoordig een kunstijsbaan en de kleiner plaatsen en steden bieden gelegenheid door skeelerbanen o.i.d. onderwater te spuiten. Is het in Zwolle nu echt niet mogelijk om zoiets te realiseren, waar blijft de gemeente Zwolle?
Bij WVF kwamen woensdagavond 25 vrijwilligers helpen de 400 meter baan te vegen. Het ijs kan, doordat de sneeuw van het ijs is gehaald, sneller aangroeien. Morgen hoopt WVF met een veegmachine op het ijs te gaan. Dan wordt ook de dikte van het ijs gemeten.
Het is toch te hopen dat het iets wordt,want er wordt zo hard aan gewerkt door de mensen,de lichten zijn net uit.Wel veel commentaar waarom hier wel en daar niet maar men moet toch begrijpen dat zelfs hier nog sprake moet zijn van veilig ijs.Ik heb grote bewondering voor de ijsvereniging.Zaterdag ook de hele dag druk en dan krijg je weer veel sneeuw.En Piet P net gehoord en er komt nog meer.Veel succes
Commersjele Piet en zijn dochters (bij Giel op 3fm) zijn onbetrouwbaar Wichert. Friezen hebben iets met Friezen. Kijk eens hoe onze troetelFries Jén ontdooit is in Westenholte. Ook nog een dochter en naast de oer-Fries De Vendt. In het NOS-journaal schaatste Gerrit Hiemstra ook ineens voorbij. Zelfs bij RTV Twente deed hr. Ten Hove het weerpraatje niet. Zal toch niet weer in onderhandeling met het onvolprezen WeblogZwolle zijn?
Het weerbericht van de NOS voorspelde pas lichte neerslagkans in het weekend. Denk dat dit wel aardig betrouwbaar is Lijkt goed…dunkt me
Donderdagmorgen zijn bij IJsevereniging WVF de laatste schoonmaakwerkzaamheden op het ijs uitgevoerd. De conclusie is, dat onder de sneeuw wel ‘werkijs’ tevoorschijn kwam.
Vrijdagmorgen worden onder aanvoering van ijsmeester Klaas Eikenaar metingen op het ijs verricht. Als de resultaten daarvan goed zijn wordt de ijsbaan verder geprepareerd. De verwachting is nu, dat de ijsbaan in Westenholte vrijdagavond of zaterdag kan openen.
Nee dick Friezen ontdooien pas als het v(f)riest
🙂 Wichert. Heb toch wel warme tafrelen meegemaakt toen Jén & René in Damwoude voetbalden. Incl Fries volkslied. Maar een einde verderop bij Harkema waren de gemoederen een stuk meer verhit toen ze daar met 1-0 van Be-Quick wonnen destijds. Tjonge nou, spugen, schelden en gek doen. Apart slag.
==========
On-topic !!