Zwolle – Zwolse archeologen zijn aan de Pannekoekendijk, hoek Mussenhage op zoek naar het pottenbakkersafval en de pottenbakkersoven van Godeken Pottman. De pottenbakker oefende op deze plek, naast het voormalige klooster Wytenhuis, zijn bedrijf uit.
Bij eerdere opgravingen vonden de archeologen meer dan drie kubieke meter scherven van misbaksels. Godeken Pottman maakte alleen maar lokale waar van voornamelijk roodbakkende en grijsbakkende potten, kannen en kommen. Een stuk of twintig potten, die deels bijna compleet en gerestaureerd zijn, hebben aan de onderkant als bijzonderheid een spongat, een tuitje. Dit betekent dat het geen voorraadpotten voor vaste stoffen zijn geweest, maar dat er vloeistof in werd bewaard. In eerste instantie dachten de archeologen dat het iets met bier of melk te maken zou kunnen hebben. Ten onrechte, want de potten hadden een ruime opening die niet afgesloten kon worden. Het bier en de melk zou dan snel verschalen en bederven. Dat geldt trouwens voor meerdere vloeistoffen, waaronder melk.
Om de functie van de potten te achterhalen, maakten de archeologen een vergelijking met de vondst van twee potten op het voormalige Fenixterrein aan de Hoogstraat. Daar kwamen de potten uit afvallagen rondom een leerlooierskuip. Uit de afvallagen kwamen ook schoenen tevoorschijn die gerestaureerd konden worden. Twee paar schoenen zijn zelfs compleet.
Het vermoeden is nu dat deze potten misschien te maken hebben met het looien van leer. Hiervoor is urine nodig. Als urine een tijdje staat, verandert de chemische samenstelling. De urine wordt daardoor bijzonder geschikt bij het looiproces. Het tuitje geeft een gedoseerde straal en je hoeft niet de hele pot te tillen om er mee te schenken. Het lijkt er dus op dat deze potten een ambachtelijke functie hebben gehad.
Godeken Pottman maakte meer materiaal voor ambachtelijke activiteiten. Zo heeft hij kaarsenmakerbakken gemaakt voor de nonnen in het er naast gelegen Zuthemhuis. Een kaarsenmakerbak is een lange en hoge, maar smalle bak. Daarin ging hete, vloeibare was. Door een serie lonten aan een stokje telkens in de bak te dompelen, stolde de was rondom de lonten en kreeg je uiteindelijk kaarsen.
De opgraving aan de Pannenkoekendijk hoek Mussenhage is nog niet afgerond. Onder de huidige toerit naar de parkeerplaats ligt nog meer muurwerk dat bij het pottenbakkersbedrijf heeft gehoord en de beerkelder van het klooster. De archeologen willen dit op een later tijdstip uitzoeken.
Misschien voor olie?… tjonge wat een mooi en interessant vak hebben die archeologen, als ik nog jong zou zijn……………:)