De gemoederen rond Zwolle’s beroemde Schnitgerorgel in de Grote Kerk lopen hoog op. De stichting Schnitgerorgel Zwolle heeft bekend gemaakt dat ze zich samen met o.a huisorganist Toon Hagen volledig distantieert van het besluit van het bestuur van het Academiehuis Grote Kerk om te kiezen voor de zgn. Norden-stemming van het gerestaureerde orgel.
Het in 1721 gebouwde orgel is zeer beroemd omdat het het grootste barokorgel in Europa is. Sinds 2019 wordt het gerestaureerd en naar verwachting zal die restauratie in 2026 klaar zijn. Maar nu is er onenigheid ontstaan over hoe het orgel gestemd moet gaan worden.
In het originele restauratieplan staat: ‘het aanbrengen van een nader te bepalen ongelijkzwevende stemming, rekening houdend met de in 1721 aanwezige gemodificeerde middentoonstemming.’ Dat nader te bepalen is dus nu gebeurd, met het einde van de restauratie in zicht.
Het ‘rekening houden met’ wordt verschillend geïnterpreteerd. Het bestuur van het Academiehuis heeft na zorgvuldig advies gekozen voor de zgn. Norden-stemming die het orgel zo dicht mogelijk bij het origineel houdt. De stichting Schnitgerorgel en huisorganist Toon Hagen vrezen dat die keuze de bespeelbaarheid van het orgel beperkt. Ze krijgen van veel musici bijval. Organist Harm Hoeve, die het orgel ook vaak bespeelt, schrijft ‘met de beperkte Norden-stemming wordt het wereldberoemde Schnitger-orgel ontnomen aan de Zwolse gemeenschap en de regio. Het orgel dreigt nu een museumstuk te worden wat een paar keer per jaar gebruikt gaat worden, terwijl het met, weet ik hoeveel duizenden euro’s gemeenschapsgeld gerestaureerd wordt.’
Het Academiehuis ging bij de keuze van de Norden-stemming niet over een nacht ijs. Op hun website leggen ze uitvoerig verantwoording af voor hun keuze. Ze worden o.a. geadviseerd door Ton Koopman. Geboren in Zwolle en misschien wel de bekendste barokorganist ter wereld. Het was Koopman die de onlangs ontdekte werken van Bach als eerste mocht spelen op het orgel van Bach’s Thomaskirche in Leipzig.
Origineel of breed bespeelbaar lijkt de kwestie waarbij de achterliggende vraag is wie er eigenlijk gaat over de klank die het orgel straks gaat krijgen. De eigenaar van het orgel of zij die het straks gaan bespelen.
