Provincie schort alle nieuwe aankopen natuur op

Zwolle – Gedeputeerde Staten van Overijssel hebben besloten met onmiddellijke ingang alle grondaankopen voor de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) tot nader order op te schorten. Ze zien zich daartoe genoodzaakt, omdat het nieuw te vormen kabinet van VVD en CDA in zijn concept regeerakkoord aankondigt dat het niet de EHS wil realiseren zoals die tot nu toe gedacht was. Het nieuwe kabinet wil onder meer de robuuste verbindingszones – die onderdeel zijn van de EHS – schrappen en gaat fors bezuinigen op de EHS en het Investeringsbudget Landelijk Gebied.

“Deze aankondiging maakt duidelijk dat het Rijk geen extra geld zal inzetten voor de uitgaven die we in Overijssel doen om de EHS te realiseren” aldus gedeputeerde Piet Jansen (Landelijk gebied, landbouw en water). Hij legt uit: “Het was geen makkelijk besluit, want we hebben de afgelopen jaren juist ingezet op een versnelde aanleg van de EHS, maar we zien nu geen andere mogelijkheid. Het nieuwe kabinet stelt de ambities voor natuur zo wezenlijk bij dat wij het niet verantwoord vinden op dit moment verder te gaan met het aankopen van gronden en andere nieuwe verplichtingen voor de EHS.

Wij willen en moeten ons bezinnen op de begrenzing van de EHS in Overijssel en hoe daarmee nu verder te gaan”, legt Jansen uit. “We streven er wel naar zo snel als mogelijk is uitsluitsel te geven over de (her)begrenzing van de EHS. Het kan namelijk niet zo zijn dat je wel een claim op de grond laat liggen, terwijl er geen geld is om landbouwgrond om te zetten in natuur.” Jansen noemt het een van de meest ingrijpende besluiten sinds hij is aangetreden als gedeputeerde.

Normkosten onvoldoende

In 2006 spraken Rijk en provincie met elkaar af dat de provincie in de periode 2007 t/m 2013 in Overijssel 3398 hectare zou aankopen als onderdeel van de landelijke EHS en 912 ha natuur zou realiseren via particulier natuurbeheer. Het Rijk zegde toe dat jaarlijks zou worden bekeken of de werkelijke kosten overeenkwamen met de verwachte (norm)kosten. Tijdens de tussentijdse evaluatie eerder dit jaar stelde het provinciebestuur al vast dat de doelstelling voor Overijssel niet haalbaar is binnen het beschikbare budget.

Daarom besloten GS dit voorjaar al om het resterende geld gericht in te zetten voor EHS, in afwachting van de uitkomsten van de midterm review en geen ruilgronden meer aan te kopen. Ondertussen werd verder gewerkt, maar al snel werd duidelijk dat nog voor het eind van dit jaar het geld voor aankopen op zou raken. Daarom stuurden GS in juli en in september opnieuw een brandbrief aan demissionair minister Verburg, waarin ze om duidelijkheid vroegen. “Als er niet snel duidelijkheid komt over aanvullende financiering”, zo schreven ze, “dan kunnen wij niet langer de koopplicht nakomen die we hebben wanneer grondeigenaren ons hun grond aanbieden binnen de EHS. Als er geen extra geld komt dan moeten de ambities worden bijgesteld naar beneden.”

Overigens hebben GS en PS van Overijssel er steeds voor gepleit om ambities en middelen op elkaar af te stemmen

Geen nieuwe verplichtingen

In het concept regeerakkoord stelt het nieuwe kabinet de ambities bij. Daarom zal de provincie vanaf dit moment geen nieuwe verplichtingen aangaan totdat duidelijk is wat het voornemen van het kabinet precies betekent voor de omvang en begrenzing van de EHS in Overijssel. Ook worden nieuwe verzoeken voor functiewijziging en agrarisch natuurbeheer in het kader van de Subsidieregeling Natuur en Landschap tot nader order niet in behandeling genomen.

Het besluit van GS werkt door in de EHS in de gehele provincie. De gedeputeerde benadrukt dat de provincie uiteraard de verplichtingen die al zijn aangegaan zal nakomen. “Natuurlijk is het lastig dat we halverwege gedwongen zijn om pas op de plaats te maken, terwijl we met elkaar zo hard aan het werk zijn, maar het kan nu niet anders. We willen als overheid wél onze afspraken met individuele grondeigenaren nakomen. Grondaankopen voor andere doelen, zoals verbetering van de landbouwstructuur via het revolving fund, kunnen overigens gewoon doorgaan. We willen voorkomen dat integrale gebiedsprojecten stil komen te liggen.”