Minder complicaties na hartoperatie door training

Ze greep haar kans en implementeerde, met medewerking van thoraxchirurg dr. F.G. Leicher, het onderzoek in de dagelijkse praktijk van de Isala klinieken bij de afdeling Thoraxchirurgie. Resultaat: 70% minder longcomplicaties bij de patiënten die hebben deelgenomen aan de pilot, afname van ligduur op de intensive care en afname van de totale ligduur van een patiënt in het ziekenhuis. Redenen genoeg voor de afdelingen Thoraxchirurgie en Fysiotherapie om deze samenwerking formeel voort te zetten voor in eerste instantie een jaar. Diverse andere ziekenhuizen hebben ook al interesse getoond.

Longcomplicaties zijn veel voorkomende complicaties bij hartoperaties. In de praktijk is bewezen dat dit verschijnsel op eenvoudige wijze kan worden voorkomen. Na een operatie gaat het inademen moeizamer. Door op tijd de ademspieren te versterken, kan de patiënt de klap van de operatie beter opvangen. De ademspieren worden daarom voorafgaand aan de operatie heel simpel getraind met behulp van een neusknijper en een ademapparaatje. Oefeningen die de patiënt dus ook thuis kan doen. Wanneer de patiënt minimaal twee weken voorafgaand aan de operatie begint met de ademspiertraining, valt er veel winst te behalen. Na de operatie kan de patiënt eerder zelfstandig ademhalen en heeft minder zorg nodig.

De nadruk bij fysiotherapeutische behandelingen in het ziekenhuis verschuift dus naar het bieden van preventie, de zogenoemde pré-kliniek. Voorheen zag de fysiotherapeut de hartpatiënt pas één dag voor de operatie, en was vooral met nabehandeling bezig. Met de nieuwe preventieve aanpak draagt de vakgroep fysiotherapie ook bij aan het verkorten van de ligduur van patiënten in het ziekenhuis.

Ter voorbereiding op een hartoperatie, wordt een patiënt ook uitgenodigd voor een gesprek met de fysiotherapeut. De fysiotherapeut screent de patiënt aan de hand van zeven criteria om te bepalen hoe groot de kans is op longcomplicaties. Risicofactoren zijn bijvoorbeeld roken, leeftijd en diabetes mellitus. Mensen die hoog op de lijst met criteria scoren, komen in aanmerking voor de ademspiertraining. Dit zijn zogenoemde hoog-risico patiënten. In de praktijk blijkt de helft van het totale aantal hartpatiënten een hoog risico te hebben; het gaat dan om circa 225 personen per jaar bij de Isala klinieken.