Zwolle – Precies 75 jaar geleden kwam Léo Major als verkenner van het Canadese Régiment de la Chaudière vanaf Wijthmen de stad binnen. Deze “Canadese eerste bevrijder van Zwolle” kwam weinig Duitse weerstand meer tegen.
Tegelijkertijd was op 14 april 1945 een andere Canadese eenheid het Canadian Scottish Regiment vanaf de zuidkant langs de IJssel het Zwolse gebied binnengetrokken. De meeste Duitsers sloegen op de vlucht. Tijdens de bevrijding van Zwolle heeft dit Canadese regiment twee jonge mannen verloren. De soldaten Alexander Serediak en Tom Llewellyn Thomas werden dodelijk getroffen door Duits vuur toen ze vochten voor de vrijheid van de Zwollenaren.
Elektricien Alexander Serediak had zich in mei 1944 als vrijwilliger aangemeld bij het Canadese leger en na zijn militaire opleiding werd hij op 3 april 1945 ingedeeld bij het Canadian Scottish Regiment, dat op dat moment al begonnen was aan de bevrijding van Nederland. Hij nam de plaats in van een omgekomen soldaat.
Elf dagen later kwam Alexander aan de zuidkant van Zwolle om het leven. Eerst is hij tijdelijk begraven in Raalte, maar in 1946 werd hij herbegraven op de Canadese militaire begraafplaats in Holten. Ook zijn dienstmaat Tom Llewellyn Thomas uit het Canadese Penticton is hier begraven, samen met nog bijna 1400 gesneuvelde Canadese militairen. Thomas werd ’s avonds 14 april 1945 dodelijk getroffen in Voorst, het noordelijk gedeelte van Zwolle. Hij was erbij toen de geallieerde troepen op D-day de kusten van Normandië bestormden om Europa te bevrijden.
Het was de bedoeling beide omgekomen Canadese militairen vandaag 14 april 2020 te herdenken tijdens de viering van 75 jaar vrijheid van Zwolle, maar dit eerbetoon kan helaas geen doorgang vinden en is naar een later moment verschoven. Alexander Serediak was nog maar 26 jaar toen zijn ouders in het Canadese Edmonton in de provincie Alberta het droevige bericht kregen dat hun enige zoon bij de bevrijding van Nederland was “killed in action”.
Thomas was nog maar 25 jaar oud toen hij in Zwolle sneuvelde op de dag dat onze stad werd bevrijd, precies 75 jaar geleden. Op de grafsteen van Thomas in Holten: “Dear Tom. As time rolls by we miss you more. Brothers, Sisters, Mam and Dad”. In de steen van Serediak is gebeiteld: “‘Dear only son of Samuel Serediak. He gave his youthful life for King and Country”. Om bij stil te staan.
