Zwolle – De stad Zwolle bewaart een mooie, diverse museale collectie. In 2018 heeft Historisch Centrum Overijssel opdracht gekregen van de gemeente Zwolle om deze collectie te beheren.
Om deze collectie met de daarbij behorende verhalen te tonen – zoals volgend jaar bij ANNO, museum in de maak – is het noodzakelijk dat deze collectie goed wordt geregistreerd en gedocumenteerd. Daarnaast is het van belang dat er gedefinieerd wordt wat Zwols en waardevol is: een herwaardering van de collectie. Zodoende wordt er een dynamische collectie gecreëerd waarvan bekend is wat in bezit is en objecten beter in bruikleen gegeven kunnen worden voor tentoonstellingen.
In 2019 heeft een commissie zich over de herwaarderingsvraagstukken gebogen. Deze commissie bestond uit Lars Hendrikman (conservator Bonnefantenmuseum), Jet Pijzel (oud-conservator Haags Gemeentemuseum), Wim Coster (historicus) en Luc Panhuysen (historicus). Voor het uitvoeren van deze herwaardering is de nationale methode ‘Op de Museale Weegschaal’ van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed leidend geweest. Hierbij worden objecten op verschillende criteria gewaardeerd.
Zo is er bijvoorbeeld gekeken naar de kunsthistorische waarde, de rol die een object in de Zwolse geschiedenis heeft gehad, de zeldzaamheid, hoe het in de collectie gekomen is en ook de fysieke conditie. De commissie heeft de schilderijencollectie minutieus en de overige collecties in grote lijnen bekeken en heeft in het rapport Rijk en groen haar bevindingen gepresenteerd.
Lars Hendrikman, voorzitter adviescommissie, vertelt: “Toen ons begin 2018 werd gevraagd om de museale collectie te beoordelen binnen de nieuwe doelstellingen hebben we dat graag gedaan, waarbij we geadviseerd hebben welke objecten hierin een rol kunnen spelen. Objecten die minder goed passen in deze nieuwe context, bleken vaak in een andere museale instelling goed te plaatsen en waren daar soms zelfs al ondergebracht als bruikleen. Ook die adviezen staan in ons rapport.”
Dit rapport legt de basis voor een nieuwe fase waarin er uitvoering gegeven gaat worden aan de adviezen van de commissie. Dit leidt in sommige gevallen tot herplaatsing van objecten, maar dat gebeurt niet zomaar. Het herwaarderingsproces wordt zorgvuldig doorlopen en er wordt voortdurend afgewogen welke objecten passen binnen het collectieprofiel.
In eerste instantie wordt er herplaatst bij musea en organisaties die publiek toegankelijk zijn en opgenomen in het Nederlands Museumregister. Lukt dat niet, dan wordt er gekeken naar andere organisaties die het beheer en eigendom van het object willen overnemen.
De gemeente Zwolle en Historisch Centrum Overijssel vinden het belangrijk dat de zichtbaarheid voor het publiek vergroot wordt. Hierbij worden de heersende museale standaarden gehanteerd, vastgelegd in de Leidraad Afstoten Museale Collectie (LAMO) en de Vervreemdingsprocedure voor collecties in eigendom van overheden volgens de Erfgoedwet.
De herwaardering en herplaatsing geldt alleen voor de collectie die – afkomstig uit het voormalig Stedelijk Museum Zwolle – eigendom is van de gemeente Zwolle. Bruiklenen en objecten die met ondersteuning van cultuurfondsen zijn aangekocht worden hier buiten gehouden.
“Door te herwaarderen wordt de collectie niet alleen geactualiseerd maar ontwikkelen we ook een sterke en relevante collectie die goed inzetbaar is, nu en in de toekomst. Zo zorgen we ervoor dat de historie van Zwolle en de regio zichtbaar is én blijft.” zegt Vincent Robijn, directeur Historisch Centrum Overijssel.
