Met een nipte meerderheid heeft de Zwolse gemeenteraad maandag ingestemd met een verbod op fossiele reclame in de APV. Alleen de indieners – GroenLinks, PvdA, SP, PvdD en ChristenUnie – stemden voor. Het college ontraadde het voorstel, maar kreeg geen meerderheid achter zich. Zwolle wordt daarmee de zesde gemeente in Nederland met zo’n verbod, na Den Haag, Utrecht, Delft, Nijmegen en Leiden.
Volgens VVD-fractievoorzitter Johran Willegers is het verbod juridisch riskant, financieel ondoorzichtig en principieel onjuist. “Het is simpelweg niet willen accepteren dat mensen andere keuzes maken dan je zelf soms wilt. Zo’n verbod is een zwaar middel, want het raakt de vrijheid van meningsuiting. Wat deze partijen eigenlijk zeggen is: vrijheid is belangrijk, tenzij ik het niet met je eens ben. Dat is onverantwoordelijk.”
Ook Swollwacht ziet er niets in. “Schaamteloze symboolpolitiek,” zegt fractievoorzitter Silvia Bruggenkamp. “Als je vliegen zo ontzettend slecht voor het klimaat vindt, zou ik het zelf niet in mijn hoofd halen in een vliegtuig te stappen. Dit soort verboden vergroten de kloof tussen overheid en inwoners. Slechte zaak!”
Het college waarschuwde in een raadsbrief dat de invoering kosten en juridische procedures kan opleveren. De eerdere uitspraak van de rechter in Den Haag neemt die risico’s volgens het stadsbestuur niet volledig weg.
‘Historisch verbod’
Tegen het Haagse reclameverbod spande een groep reisorganisaties, waaronder TUI, ANVR, D-reizen en Prijsvrij, vorig jaar een kort geding aan. Ze vonden het verbod in strijd met de vrijheid van meningsuiting. De rechter gaf de gemeente Den Haag echter op alle punten gelijk: handelsreclame mag worden beperkt als het publieke belangen zoals gezondheid en klimaat schaadt. De reisbranche ging niet in beroep.
“Den Haag heeft voor ons de kastanjes uit het vuur gehaald,” zei Joey Boon (GroenLinks). “Daardoor zullen we in Zwolle niet langer verdienen aan de fossiele industrie die onze klimaatdoelen ondermijnt via reclame in onze eigen bushokjes.”
Actiegroep Reclame Fossielvrij noemt het verbod historisch. “Zwolle wil dit al twee jaar,” zegt Rosanne Rootert. “Gesterkt door de uitspraak van de rechtbank wordt het nu werkelijkheid. Een belangrijke stap om uitstoot te verminderen die schadelijk is voor de gezondheid en het klimaat.”
Het verbod gaat in per 1 januari 2026. Het college moet de wijziging van de APV voorbereiden en zorgen dat de handhavingskosten worden verwerkt in de gemeentelijke begroting.
