Zwolle – Ondanks het prachtige weer is de opening van ‘Meer Licht’ in museum De Fundatie druk bezocht. De openig werd verricht door wethouder Nelleke Vedelaar, gedeputeerde Hester Maij, Ralph Keuning en de samensteller Hans den Hartog Jager, waarvan gelijktijdig ook een boek is uitgekomen. "Het einde van de schoonheid en een nieuw begin."
Samensteller Hans den Hartog Jager legde in zijn toespraak uit dat het bij de tentoongestelde werken vooral gaat om het verhaal erachter. Een prachtige foto van een kalme zee en blauwe lucht bijvoorbeeld, krijgt een volstrekt andere dimensie als men weet dat dit de plek was waar de Harald of Free Enterprise is vergaan met 192 doden tot gevolg. De gedeputeerde Hester Maij vermeldde in haar toespraak dat de provincie van plan is om het huidige klimaat van kunststimulering nog lang voort te zetten.
Een voor Nederland uniek schilderij van William Turner uit de Fundatie-collectie vormt het uitgangspunt van deze expositie. Dit doek van een zinderende lucht boven een ruwe zee gaf de aanleiding om te kijken in hoeverre het sublieme, dat zijn eerste hoogtepunt vond bij romantische kunstenaars als Turner en Caspar David Friedrich, nog van toepassing is op de hedendaagse kunst.
Meer licht is samengesteld door schrijver en kunstcriticus Hans den Hartog Jager en toont werk van onder anderen Tacita Dean (GB), Bas Jan Ader (NL), Olafur Eliasson (DK/IS), David Claerbout (BE), Miroslaw Balka (PL), Spencer Finch (US), Ann Böttcher (SE), Guido van der Werve (NL), Gert Jan Kocken (NL), Ragnar Kjartansson (IS), Roy Villevoye (NL) en Wolfgang Tillmans (DE). Een vuurtoren die wanhopig speurt naar een levensteken van een verdwenen man. Maanlicht, gevangen in een kamer. Een man die op de Noordpool wordt achtervolgd door een ijsbreker.
Op de tentoonstelling Meer licht gaan schoonheid en gevaar hand in hand. De werken laten zien dat in het streven naar schoonheid en verheffing kunst ontstaat waarbij de makers veel op het spel zetten. Soms zelfs hun leven. Het voornaamste idee achter Meer licht (waarvan de titel is ontleend aan de vermeende laatste woorden van Goethe) is dat er sinds de opkomst van de moderne kunst een verborgen ‘sublieme traditie’ bestaat die zijn wortels vindt in de late jaren zestig. Zo gaat Bas Jan Ader in zijn In Search of the Miraculous welbewust en in alle eenzaamheid de confrontatie aan met de zee en de natuur – en keert daarvan niet meer terug.
Maar ook bij Olafur Eliasson, Tacita Dean, David Claerbout en Guido van der Werve zie je dat de combinatie van natuur en het streven naar schoonheid gepaard kan gaan met gevaar en het verliezen van jezelf. Hoe ambitieus deze kunstenaars ook zijn, ze beseffen maar al te goed dat het ware sublieme nooit gerealiseerd zal worden – niet in dit leven, niet op deze plek. Maar juist in die botsing tussen streven en machteloosheid wordt hun werk krachtig. Wie Meer licht heeft gezien beseft dat het zoeken naar het hoogste ook in de hedendaagse kunst nog steeds relevant is, maar ook dat de schoonheid definitief zijn onschuld heeft verloren.
