Zwolle – Zegelstempels, raadsherenbekers, soepterrine, bodestaven en keurbonen; deze termen zullen niet iedereen gelijk iets zeggen maar dit zijn wel allemaal échte Zwolse topstukken.
Deze zilveren topstukken bevinden zich in de collectie van gemeente Zwolle, beheerd door Historisch Centrum Overijssel. De objecten zijn van groot belang voor de geschiedenis van de stad en zijn daarom onlangs gerestaureerd om de conditie te verbeteren. Zo kunnen ze beter behouden worden voor de toekomst én kunnen ze straks een plekje innemen in ANNO, museum in de maak.
Restauratie
De gemeente Zwolle stelde geld beschikbaar om het beheer van de collectie te verbeteren, hierbij horen conservering en restauratie. Na een schouw van de objecten in 2020 is er een behandelvoorstel opgesteld en inmiddels zijn de zilveren topstukken gerestaureerd door restauratoren Marianne Nuij en Elisabeth Kuiper. De restauratiewerkzaamheden bestonden onder andere uit het verwijderen van oude poetsresten. De aanwezige materialen in de poetsresten, zoals ammoniak, kunnen sterk reageren met het koper van de objecten en corrosie veroorzaken. Bij het poetsen van de objecten werd er rekening gehouden met de ouderdom van het object en de leesbaarheid van de graveringen en decoraties.
Raadsherenbekers, soepterrine en bodestaven
De 16de en 17de-eeuwse raadsherenbekers werden vervaardigd ter herinnering aan een overleden raadsheer. Oorspronkelijk waren de bekers opgesteld in de zogeheten stadszilverkast, die nog in het oude gedeelte van het stadhuis staat. Van de 110 gemaakte Zwolse raadsherenbekers zijn nog acht bekers overgebleven, welke zich in de collectie bevinden. De bekers die verloren gingen zijn óf in 1662 gesmolten tot kandelaars, zoutvaten en dergelijke, óf in 1672 omgesmolten toen de stad geld nodig had om de kosten van oorlogsvoering en bezetting te kunnen bekostigen. De bekers zijn in 1976 aangekocht met steun van de Vereniging Rembrandt en het Prins Bernard Fonds.
De bodestaf was het belangrijkste attribuut van een stadsbode. Bij plechtige processies van burgemeesters en raadslieden liepen de stadsboden met staf vooraan. Naast hun ‘gewone’ diensten op het stadhuis hadden zij ook de functie van de hedendaagse deurwaarder. Op enkele staven is in het zilveren manchet de naam van een stadsbode gegraveerd. Aan de bovenzijde van de bodestaf is een ridderfiguurtje met een draak geplaatst: de beschermheilige van de stad Zwolle, de aartsengel Michaël.
De zilveren soepterrine met deksel is vervaardigd door de Zwolse zilversmid Johan van Loo, werkzaam in de tweede helft van de 18de eeuw. De soepterrine is in 1989 aangekocht met steun van de Vereniging Rembrandt.
ANNO, museum in de maak
Vincent Robijn, directeur van Stichting Allemaal Zwolle en eindverantwoordelijke van ANNO, is blij dat deze topstukken uit de collectie nu toonbaar zijn. “De zilverstukken zijn prachtige objecten om te zien, maar ze zijn ook waardevol voor Zwolle door het bijzondere historische verhaal dat erbij hoort. De raadsherenbekers komen daarom nu al terug in de vorm van een illustratie op onze Zwolse Verhalenbus. De zilverstukken zijn straks terug te zien in de vaste museale presentatie van ANNO”.
