Zwolle – Bij archeologisch onderzoek in de Luttekestraat in Zwolle zijn de fundamenten aangetroffen die onderdeel waren van de toren van de St. Michaëlskerk. Deze toren is vooral bekend door de schilderijen van Jan Grasdorp. Als een beeldjournalist heeft schilder Grasdorp de torenval vastgelegd vanaf de blikseminslag op 7 juli 1669 tot het instorten van het laatste restant in 1682.

Het archeologisch onderzoek is onderdeel van de herinrichting van de Luttekestraat. “Ik hoopte dat ik de restanten van de toren bij deze opgraving zou aantreffen. Het is een geweldig mooie vondst die de geschiedenis van de stad weer nauwkeuriger inkleurt,” aldus stadsarcheoloog Michael Klomp. Uit historische bronnen is bekend dat de bouw van de toren plaatsvond in 1406. In dat jaar werden de fundamenten gelegd en onder de dorpel van ‘den nyen kercktoern 1 Vranckrijkse krone’ (gouden munt) geplaatst. De toren is in 1443, bij het plaatsen van de weerhaan, voltooid.

Interessant is dat volgens de historicus Van Hattum in 1406 een bestaande toren is afgebroken en een fundering voor een nieuwe is gemaakt. In de nieuwe toren is volgens Van Hattum bouwmateriaal gebruikt dat bij de slechting van het kasteel Voorst in 1362 was achtergebleven. In de aangetroffen fundamenten lijkt ook inderdaad oud bouwmateriaal, waaronder tufsteen, te zijn verwerkt.

Een andere belangrijke vondst is een ouder fundament dat mogelijk onderdeel kan zijn geweest van een oudere toren. Misschien is dit de toren die in 1406 volgens Van Hattum moet zijn gesloopt. Van deze oudere fase is zeer weinig bekend. Door archeologisch onderzoek wordt ook over deze bouwfase meer informatie verkregen.

Door het archeologisch onderzoek van deze fundamenten is het mogelijk om een antwoord te geven op de vraag waar de toren nu exact heeft gelegen. Over de locatie bestaan verschillende theorieën. Zo veronderstellen de al eerder genoemde Van Hattum en met hem andere historici dat de in 1686-1688 gebouwde Consistoriekamer van de Grote of Sint Michaëlkerk is gefundeerd op de vierkante fundering van de toren, terwijl andere experts pleiten voor een ligging ten westen van de huidige Consistoriekamer.

“Op basis van de resultaten kunnen we nu stellen dat de toren grotendeels ten westen van de huidige Consistoriekamer heeft gelegen. Hierdoor wordt tevens duidelijk dat de Luttekestraat hier veel smaller is geweest. Een situatie die ook recht doet aan de naam Lutteke verwijzen naar een kleine of smallere straat,” aldus Klomp.

Het is op dit moment nog niet duidelijk wat de exacte afmeting van de fundering is geweest. Globale metingen komen nu al uit op een minimale breedte van 4,5 meter. De komende dagen gaan de archeologen verder met het onderzoek. Hierdoor kunnen mogelijk ook deze vragen beantwoord worden. Alle onderzoeksvragen zullen samen met de eerder gedane vondsten, van onder andere de Romaanse muur binnen de kerk, een completer beeld geven van de imposante geschiedenis van de Grote- of St. Michaëlskerk. Een van de belangrijkste monumenten van onze stad.

Als het onderzoek is afgerond worden de fundamenten weer bedekt met zand. Het verhaal over het archeologisch onderzoek en de vondsten krijgt volgend jaar een plek in ANNO.