Gefronste wenkbrauwen over bouw landhuis op dijk in Westenholte

Zwolle – Pal achter de rivierdijk van de Vreugderijkerwaard in Zwolle verrijst een opvallend bouwsel dat van heinde en ver in het oog springt. Wat is deze lelijke bouwkundige puist in het open landschap langs de IJssel?

Het blijkt een landhuis van het toekomstige particuliere landgoed Vreugderijk. De afspraken voor dit opvallende gebouw zijn ruim vijftien jaar geleden gemaakt tijdens Ruimte voor de Rivier. Toen moesten diverse bewoners in de uiterwaarden plaatsmaken wegens de dijkverlegging in de Vreugderijkerwaard. Die dijkverlegging was nodig om de IJssel meer overstromingsruimte te geven.

Gemeente Zwolle bedacht het plan om een landgoed in te voegen. Dat gebeurde nadat provincie Overijssel de oproep had gedaan dat er behoefte was aan nieuwe landgoederen. Zwolle vond dat interessant een liet het oog vallen op de Zalkerveerweg langs de IJssel. De gemeente ziet het landgoed op deze plek als “landschappelijke, recreatieve en ecologische verrijking”, zo blijkt uit stukken van de besluitvorming.

De bouwterp voor het landgoed is meegenomen in de dijkversterking. Het landgoed is afgelopen jaren verschillende keren van particuliere eigenaar gewisseld. Hoewel Ruimte voor de Rivier vijf jaar geleden is opgeleverd, is de bouw van het landhuis nu pas gestart.

Het landgoed zou moeten zorgen voor vergroting van de ‘belevingskwaliteit’, aldus de tekst in het bestemmingsplan van gemeente Zwolle: “De toename van waterpartijen, variatie in het groen en de duidelijke koppeling tussen binnen- en buitendijks gebied door onder andere het landgoed, leidt tot een grotere gebruikskwaliteit. Door de ontwikkeling van nieuwe landschappelijke dragers, wordt het rivierenlandschap duidelijker geprofileerd en neemt de belevingskwaliteit toe.” Bij het landhuis komt 3 hectare bos dat opengesteld is voor publiek.

De Vreugderijkerwaard is in 2016 opgeleverd als Ruimte voor de Rivier-project. Bouw en aanleg van landgoed Vreugderijk is dus eigenlijk de nabrander daarvan. In september 2021 is de bouw gestart. Dat roept veel gefronste wenkbrauwen op bij voorbijgangers.

“Ik begrijp niet dat zoiets is goedgekeurd in dit landschap. Dit massieve stenen blok is niet bepaald passend in de landelijke omgeving van de IJssel,” reageert de Zwolse architect Jacco Baars.

Volgens het bestemmingsplan moet het landhuis verrijzen “in klassieke stijl”. “Haaks op de nieuwe dijk worden elzensingels aangeplant die de dijk verankeren in zijn omgeving en een bijdrage leveren aan het verdichten van het landschap,” aldus gemeente Zwolle.

De nieuwe eigenaar van het landhuis heeft vrij uitzicht bedongen, dus het bos om het gebouw aan het zicht te onttrekken komt er niet. Bovendien is onduidelijk of het landgoed voor publiek toegankelijk wordt.

Tekst: Wim Eikelboom / Rivierverhalen