Zwolle – Meriam Leferink, de voormalig eigenaar van coffeeshop New Balance, sleepte donderdag de burgemeester van Zwolle voor de bestuursrechter. De gedwongen sluiting, voor zes maanden, van een opslagpand aan de Tuinstraat zit haar dwars. De manier waarop ze is behandeld heeft haar diep gekwetst.
Dertig jaar lang bestierde ze de coffeeshop aan de Derde Bredehoek in de binnenstad. Geen gemakkelijk bedrijfsmodel. Om de onderwereld buitenspel te zetten kwam er het gedoogbeleid voor de verkoop van softdrugs. Dit in het belang van de openbare orde. Strikt genomen is iedereen in bezit van drugs strafbaar op grond van de Opiumwet. Met het gedoogbeleid kwam hier een einde aan. Een coffeeshop mag maximaal een pond hasj en wiet op voorraad hebben. Wie geen coffeeshop heeft moet genoegen nemen met maximaal vijf gram voor eigen gebruik.
De onmogelijke opgave waar coffeeshops dag in dag uit voor staan is de vijfhonderd gram gedoogde voorraad. Om de door de overheid gewenste doelen te behalen, het voorkomen van illegale wiethandel, moet er veel meer op voorraad zijn.
“In Zwolle wordt er per dag door de coffeeshops voor vijfentwintigduizend euro aan hasj en wiet verkocht. Het is een kwestie van vraag en aanbod,” zegt de advocate van Leferink. “Ook de burgemeester van Zwolle erkende dat een coffeeshop niet zonder handelsvoorraad kan.” New Balance besloot decennia geleden om haar handelsvoorraad op te slaan in een pand aan de Tuinstraat. Het was allesbehalve schimmig. “De hele buurt wist daar dat het van ons was,” zegt Pascal Leferink. “Er waren nooit klachten, ook mensen die tegen drugs zijn hadden begrip voor de onmogelijke spagaat waar we in zaten.” Overlast en incidenten hebben zich nooit voorgedaan bij de coffeeshop. “De politie wist het ook, jaren geleden hebben ze er een keer een inval gedaan.”
De problemen voor Meriam Leferink beginnen op 8 januari 2021. De politie krijgt een melding over een inbraak in het opslagpand. In de Tuinstraat worden twee verdachten aangehouden. De politie treft 13,5 kilo hasj en wiet aan in het pand. Burgemeester Snijders maakt dan gebruik van de Wet Damocles. Hierdoor kan hij het pand aan de Tuinstraat sluiten. Vanaf 1 mei dat jaar wordt het pand verzegeld voor zes maanden. Wat het extra zuur maakt voor Leferink is dat ze haar coffeeshop aan de Derde Bredehoek definitief ging sluiten.
“Het is voor mij onbegrijpelijk dat we in Nederland een beleid hebben voor coffeeshops in belang van de openbare orde en de burgemeester Damocles hiertegen gebruikt in hetzelfde belang van de openbare orde,” zegt de advocate van Leferink tegen de bestuursrechters. De gemeente wist dat Leferink zou stoppen met New Balance. “Zij waren in bezit van het ontslagbesluit van het UWV. Als je je personeel ontslaat is er geen coffeeshop meer.” Zonder coffeeshop had Leferink ook geen handelsvoorraad meer nodig en geen opslagruimte. Desondanks besloot burgemeester Peter Snijders om te gaan handhaven.
De gevolgen waren groot voor Leferink. Het kostte haar twaalfduizend euro aan huur. Zij kon zes maanden opdraaien voor de verschuldigde huurpenningen. Verhuren aan een ander was onmogelijk vanwege de sluiting. Niemand mocht het pand in. Ook kwam de sluiting in de lokale media. Een enorme reputatieschade voor Meriam Leferink. Haar advocaat legt aan de rechters uit wat Meriam de afgelopen dertig jaar heeft gedaan voor Zwollenaren en de gemeente. Ze ontving voormalig burgemeester Meijer toen de burgemeesters van Kampen en Deventer het coffeeshopbeleid van Zwolle met eigen ogen wilden zien. Ze leerde politiemensen hoe je drugs herkent en wat het verschil tussen hasj en wiet is. Ook zette ze zich in voor het vormen van drugsbeleid in de gemeente en werkte samen met Tactus Verslavingszorg. “Na al die jaren en contacten voelt mijn cliënt zich gepiepeld,” zegt de advocate van Leferink.
Dat alles maakt dat Leferink vandaag als een gebroken vrouw in de rechtbank zit. Als ze even het woord neemt kan ze haar emotie nauwelijks onderdrukken. “Als de burgemeester mij had uitgenodigd voor een goed gesprek, dan hadden we het zo kunnen oplossen. Ik ging toch al stoppen. De sluiting was echt niet noodzakelijk.” De raadsvrouwe kan goed begrijpen dat drugspanden worden gesloten. Het voorkomt volgens haar dat de ruimte gebruikt wordt om opnieuw een drugsvoorraad op te slaan. Handhaven was in dit geval niet nodig. Door de sluiting van New Balance was een handelsvoorraad overbodig geworden.
De advocaat van de gemeente Zwolle kon zich goed vinden in de geclaimde financiële schade. Dit gold ook voor de geleden reputatieschade. Over het wel of niet gebruikmaken van de Damocles-wet door de burgemeester had hij geen mening. “Dit is zaak-overstijgend en gemeente-overstijgend. Ik laat dan graag het oordeel aan u over,” zei hij tegen de rechters.
Op dat oordeel moet nog wel even gewacht worden. De uitspraak volgt over zes weken.
