Wat veel mensen in een lang leven niet lukt, bewerkstelligde Oskar Kakolewski in een kwart eeuw: mensen verbinden door liefde. Dat deed hij niet alleen bij de mensen die hem kenden. Een week na zijn overlijden laat hij, vanuit zijn met graffiti bespoten grafkist, wildvreemden nog eens diep nadenken. “Sommige reacties op de berichten in de media over het verongelukken van Oskar getuigen van een kil oordeel op zijn riskante handelen, of spreken van pech of zelfs eigen schuld,” zei de pastoor van de katholieke kerk vrijdag tijdens de uitvaartdienst. “Ik werd er koud van, maar het liet me niet koud.”

De 25-jarige Oskar viel vorige week, in de nacht van vrijdag op zaterdag, van de Hoge Spoorbrug in Assendorp. Die zaterdagmiddag blies hij zijn laatste adem uit in het ziekenhuis. Een week van intens verdriet en rouw volgde, honderden mensen kwamen dagelijks samen op de spoorbrug. Dat was vrijdag niet anders tijdens de uitvaartplechtigheid in de Kruiskerk in Wezep.

Plekje in het hart veroveren
Zo’n vierhonderd mensen kwamen samen om hun verdriet, pijn en gemis te delen. De moeder van Oskar spreekt woorden van dank uit voor de enorme steun van alle vrienden en bekenden van Oskar. Op haar arm zit het zoontje van Oskar, een peuter met een lolly in zijn mond en knuffelbeest in de hand. Hem ontgaat het meeste nog, maar bij de aanwezigen gaat de aanblik door merg en been.

Het is voelbaar in de kerk hoe ontzettend veel mensen van Oskar houden, onder hen zijn ook velen die de straatartiest nauwelijks kenden. Zijn goede vriend Maarten verwoordt dat gevoel feilloos: “Oskar had vaak dat hij een plekje bij mensen in het hart veroverde, extreem vaak.” Maarten begrijpt het prima. “Oskar liet ons de kernwaarden van liefde zien. Hij was een flapdrol en een lamzak, daardoor liet hij ons zien dat er meer is dan het nastreven van ambities en verplichtingen,” aldus Maarten. “Oskar zag altijd het mooie van de mens en hoe mooi de mensheid is.”

Troost en omhelzingen
“Deze wond is zo fucking diep, dit verlies doet zo teringveel pijn,” vervolgt Maarten. “Het rukt de kern open van mensen die hem amper kenden, laat staan van de mensen die hem nabij stonden.” Tranen vloeien rijkelijk en sommige vrienden worden zo gegrepen door alle emoties dat ze naar buiten gaan. Andere mensen gaan er snel achteraan en bieden troost met woorden en omhelzingen. Het is precies de liefde die Oskar predikte. In de kerk spreekt ondertussen de pastoor. Ook hij kende Oskar niet maar heeft zich wel in hem verdiept. “Een jonge straatartiest die met ware doodsverachting zijn passie najoeg,” aldus de pastoor.

“Een ontembare vrije geest. Ja, dat was hij en hij brak vaak en veel,” vervolgt de zielenherder. “Nu ook de harten van zijn zoontje, moeder, broer, zus, zwager en neefje, maar ook van de vele stille bewonderaars van zijn durf en creativiteit.” En die harten brak Oskar net voor hij het allemaal iets rustiger aan wilde doen. Het werk van Oskar zal verdwijnen uit het Zwolse straatbeeld, denkt de pastoor. Hij voegt eraan toe dat het niet geldt voor de mens die het maakte: “Oskar, de jonge durfal, leeft voor altijd voort.”

Oordelen over een medemens moet aan God worden overgelaten volgens de geestelijke. “Die is daarin heel eerlijk en opvallend mild. Reken maar dat Hij van kunst houdt!” Ook de aanwezigen die niet gelovig zijn of zelfs principiële bezwaren hebben tegen religie worden vervolgens gegrepen door de woorden van de pastoor. “Ik durf zelfs te zeggen dat God in zijn oneindige goedheid Oskar de hemel laat behangen met zijn pieces. Het zal daar nog mooier worden en gevaar bestaat niet. Alleen vrede, glorie en volmaakte liefde.”

Onderweg naar de hemel
De liefde is ook weer tastbaar als de kleurrijke doodskist de kerk wordt uitgedragen. Oskar maakt zijn laatste rit naar zijn rustplaats in een bestelbus voorzien van graffiti. Voor het vertrek is er nog een momentje voor de mensen die heel dicht bij de creatieveling stonden. Een blikje bier wordt opengetrokken en gedeeld met Oskar alvorens de deuren dichtslaan. De bus zet koers richting de begraafplaats in het nabijgelegen Oldebroek. In het gevolg rijden motoren, een stadsbus met zo’n tachtig vrienden en tientallen personenauto’s.

In Oldebroek opent de grauwe hemel zich en verschijnt de zon, terwijl de menigte zwijgzaam naar een vers gedolven graf loopt. Het voelt alsof er ‘daar boven’ goed geluisterd is naar de wijze woorden van de pastoor en ze al weten dat de jonge kunstenaar onderweg is. Het collectieve verdriet op de begraafplaats wordt nog groter als de moeder van Oskar afscheid neemt van haar zoon. Met geen pen is te beschrijven wat een moeder voelt als ze haar eigen kind begraaft. De veelgehoorde uitspraak ‘kinderen horen hun ouders te begraven’ gaat hier niet op. Het 4-jarige zoontje van Oskar is daar het bewijs van.

Een peuter hoort op een mooie zomerdag met zijn schepje in een zandbak te spelen en niet een schepje zand in het graf van zijn vader te strooien. Als de kist in het graf gedaald is nemen de honderden vrienden afscheid. Ze vallen elkaar in de armen, bieden elkaar troost en zijn samen sterk. Het is wederom liefde die ze verbindt. De wereld zou een stuk mooier zijn als iedereen een klein beetje Oskar in zich had.