Bewoners van de Thomas a Kempisstraat en de Vechtstraat worden midden in de nacht opgeschrikt door een hels kabaal. Ze kijken naar buiten en weten niet wat ze zien. Een auto heeft een hek en een tiental fietsen platgereden en is tot stilstand gekomen tegen een boom.

Een groep mannen rent naar de gecrashte auto terwijl de bestuurder uitstapt. Hij staat wankel op zijn benen. “Wegwezen voor de politie komt,” roepen ze hem toe. De man volgt het advies op maar wordt al snel opgepakt door de politie. Vrijdag hoorde hij zijn straf van de rechter en werd duidelijk dat de gedupeerden zelf opdraaien voor de schade.

Bier en wodka
In de vroege ochtend van zaterdag 9 september 2023 stapt Bayram M. (30) uit Turkmenistan in zijn auto. Hij wil nog iets te eten halen net voor Istanbul aan de Thomas a Kempisstraat gaat sluiten. Als hij om 4.00 uur weer naar huis wil rijden gaat het fout. “Mijn auto blokkeerde en toen ging het mis. Ik ben alleen tegen een boom gereden en heb verder niets geraakt,” zegt M. tegen de rechter. Hij ontkent dat hij onder invloed van alcohol de auto bestuurde. “Ik had drie biertjes op en nadat ik uitstapte, zakte ik door de angst door mijn benen.”

Na het ongeval parkeerde Bayram zijn auto en wandelde naar de opvanglocatie voor Oekraïners op de Oosterenk. Niet veel later troffen agenten hem daar buiten aan. Hij werd aangehouden en op het bureau werd 740 microgram alcohol per liter uitgeademde lucht gemeten, terwijl 220 microgram de uiterste limiet is.

De rechter gelooft daarom niet dat de man slechts drie biertjes had gedronken. “Jawel mevrouw, ik had drie biertjes op en na het ongeluk heb ik thuis een fles wodka leeggedronken.” De politierechter houdt hem voor dat er minstens twintig minuten nodig is om van de ongevalsplek naar de opvang te lopen. “U heeft niets over wodka gezegd bij de politie,” zegt de rechter. “U heeft dan hooguit vijf minuten tijd gehad om wodka te drinken voor de politie u heeft aangehouden.” Ze voegt eraan toe dat de agenten ook geen lege fles of drinkglazen hebben aangetroffen. “Dat klopt,” antwoordt Bayram. “Het was een kleine fles en die lag al in de vuilnisbak.”

Ongevalsplek verlaten
De rechter wil weten wie de mannen waren die hem toeschreeuwden om de ongevalsplek te verlaten. Bayram vertelt dat hij regelmatig bij Istanbul komt en het personeel en vaste bezoekers hem goed kennen. Een beveiliger van Istanbul verklaarde bij de politie dat M. die nacht dronken was, ook de eigenaar van de cafetaria gaf aan dat Bayram daar bekend staat door zijn alcoholgebruik.

Bayram M. ontkent een alcoholprobleem te hebben. Hij vertelt dat hij afkomstig is uit Turkmenistan en gevlucht naar Oekraïne. Na de Russische inval vluchtte hij naar Nederland en kwam in de Zwolse opvang voor Oekraïners terecht. Inmiddels heeft hij onderdak in de Oekraïense opvanglocatie in Meppel.

“Ik had die avond verdriet omdat mijn broer is overleden. Ik slaap niet, ik werk niet en pieker over alles,” vertelt M. “Ook hangt boven mijn hoofd dat ik niet in Nederland mag blijven en dat hoor ik 4 maart van de IND.” Hij voegt eraan toe dat het leven zwaar is. “Ik krijg 300 euro per maand van de gemeente Zwolle om van te leven.”

“Het gaat hier niet om een klein botsinkje,” zegt de officier van justitie. “Hij reed een hek plat en sleurde fietsen mee. Het is totaal onverantwoordelijk gedrag. Ik heb begrip voor zijn emoties, maar dat betekent niet dat je moet gaan drinken en autorijden.” Het stoort het OM nog meer dat de man veel schade veroorzaakte en ervandoor ging. “Het is ronduit schandalig dat hij snel wegging omdat de politie zou komen.”

Taakstraf, rijontzegging en boete
Justitie eist een taakstraf van 120 uur, waarvan 40 uur voorwaardelijk, gecombineerd met een geldboete van 500 euro en een rijontzegging van 8 maanden. Ook wil het OM dat hij de eigenaresse van een dure fiets 595 euro schade vergoedt.

“Er kan geen tijd zijn geweest om nog veel te drinken na het ongeluk,” stelt de rechter wanneer ze begint aan haar uitspraak. Bayram M. wordt schuldig bevonden aan het rijden onder invloed, het verlaten van de plek van een ongeval en het in gevaar brengen van het verkeer. “Een hoge geldboete schiet in zijn geval niet op en ik ga rekening houden met zijn omstandigheden,” aldus de politierechter.

Ze legt Bayram een taakstraf op van 90 uur, waarvan 40 uur voorwaardelijk. Daarnaast krijgt hij een ontzegging van de rijbevoegdheid van 8 maanden en een geldboete van 350 euro in plaats van de geëiste 500 euro. “Hij kan dat bedrag in 10 termijnen betalen en 150 euro schadevergoeding betalen aan de eigenaresse van de fiets.”