De vrouw die vorig jaar september een avondje uit was met onderwereldfiguur Jaemy P. moet donderdag in de rechtbank verschijnen voor een verhoor achter gesloten deuren. De medewerkster van coffeeshop Sky High zat in haar vrije tijd met P. bij haar werkgever aan de bar. Zij liep met hem naar buiten en minuten later werd P. neergeschoten. “Wat mij betreft, is ze de spil in de zaak,” zegt Esther Vroegh, advocaat van de vermeende schutter Ryance M. (40). De strafpleiter denkt dan ook dat haar cliënt, die van een moordpoging wordt verdacht, er ingeluisd is.
Over de rol van de vrouw is al veel gesproken tijdens eerdere tussentijdse zittingen waar ook camerabeelden werden vertoond. Op zaterdagavond 16 september 2023 is de vrouw met Jaemy P. in Sky High. Hij zit op een barkruk aan het begin van de bar voor het raam met uitzicht op de Van Karnebeekstraat. De vrouw staat naast hem.
Fietser voor de coffeeshop
Een onbekende man op een fiets verschijnt voor het raam. Hij is met zijn telefoon bezig en agenten stellen vast dat op camerabeelden te zien is dat hij de telefoon tegen zijn oor houdt. De vrouw stelt Jaemy P. voor om buiten een sigaretje te gaan roken. Een halve minuut later loopt ze naar buiten, gaat recht voor de wachtende fietser staan en kijkt hem aan. Ondertussen blijft de fietser zijn mobieltje tegen het oor houden.
P. gaat ook naar buiten en steekt het steegje naast Sky High over. Daar gaat hij met de rug tegen de zijgevel van een pand staan. De vrouw loopt achter hem aan. De onbekende fietser schuift ook iets verder door naar de hoek van de steeg. De vrouw spreekt kort met een groepje Antilliaanse mannen en gaat bij P. staan.
De onbekende fietser blijft bezig met zijn telefoon en loopt heen en weer voor de coffeeshop. Ook staat hij stil voor de geopende voordeur van Sky High. Volgens de recherche is op camerabeelden te zien dat de schutter vanaf de Enkstraat richting de coffeeshop loopt en hij voor Sky High stilstaat bij de onbekende fietser en contact met hem heeft.
Witte auto verschijnt
De schutter loopt de coffeeshop binnen en stoot daar een man aan. De man is in gezelschap van een vrouw met rode schoenen, maar over haar later meer. De schutter keert zich om en gaat de coffeeshop uit. Hij loopt direct door naar de onbekende fietser. De twee mannen hebben enkele seconden contact. Agenten schrijven in hun proces-verbaal dat ze op de camerabeelden zien dat de fietser zijn telefoon in de hand heeft en beide mannen naar het scherm kijken.
De schutter gaat met zijn rug tegen de zijgevel van Sky High staan. Recht tegenover hem aan de overzijde van de steeg staan Jaemy P. en de vrouw. Dan rijdt er vanaf de parkeerplaats achter de coffeeshop een witte auto naar de Van Karnebeekstraat, ook over deze auto later meer. De koplampen van de auto verlichten de steeg. Rechercheurs vertrouwen aan het papier toe dat ze zien dat Jaemy P. naar de schutter kijkt.
Als de witte auto tussen hen in staat, lopen de schutter en P. recht op elkaar af naar de voorzijde van de auto. De vrouw die samen met P. was, blijft tegen de muur staan. Als de schutter zijn rechterarm strekt, keert P. om en zet het op een lopen. Op het moment dat P. en de schutter langs de passagierszijde van de stilstaande auto rennen, verdwijnt de vrouw om het hoekje en loopt richting stadsgracht.
Schoten worden gelost
Als P. bij de achterzijde van het witte voertuig loopt, geeft deze gas en verdwijnt op hoge snelheid richting het station. Door het wegrijden komt Jaemy P. opeens weer in de vuurlijn van de schutter terecht. Die lost de schoten op de wegrennende P. Als Jaemy P. zwaargewond Sky High binnenkomt, is op de camerabeelden te zien dat de schutter langs de onbekende fietser loopt en vlucht richting Enkstraat. Niet veel later fietst de onbekende man rustig weg richting binnenstad. Tussen het moment dat de schutter de coffeeshop uitloopt en dat hij het hazenpad kiest zit hoogstens een minuut.
Een bezoeker van de coffeeshop laat het rolluik voor het raam van Sky High zakken en doet de voordeur op slot. Minuten later klopt de vrouw aan die Jaemy P. in gezelschap hield. Een andere bezoeker, de man die eerder door de schutter werd aangestoten in de coffeeshop, opent de voordeur en laat haar binnen. De klant die de voordeur en het rolluik sloot pakt zijn mobiele telefoon en filmt Jaemy P., die dan bloedend in Sky High staat.
Drie agenten arriveren
De dienstdoende medewerkers van de coffeeshop, collega’s van de vrouw, staan samen achter de bar en bekijken de camerabeelden. Een van hen wijst naar het beeldscherm. Minuten later komen de eerste drie agenten de zaak binnen. Twee ontfermen zich over de gewonde P. en de derde gaat naar de coffeeshop-medewerkers die nog achter de bar staan. Voor de bar zit hun collega, die samen met P. was, op een barkruk.
De agent vraagt de medewerkers wat ze gezien hebben. De vrouw die samen met P. was, noemt dan direct de naam van Ryance M. Ook zegt ze dat M. op haar en Jaemy P. kwam aflopen, terwijl op camerabeelden te zien is dat P. zelf naar de schutter toeloopt. Ook Jaemy P. wordt door een agent gevraagd of hij weet wie op hem heeft geschoten. Hij zegt het niet te weten. Op de vervolgvraag die de diender hem stelt, of hij conflicten heeft, komt wel een antwoord: “Turkenoorlog.”
Mislukte liquidatiepoging in 2019
P. maakte deel uit van de drugsbende van de Afghaanse broers Idris en Abas M. In 2019 bestuurde hij de auto van waaruit een bestelwagen op de Bachlaan onder vuur werd genomen. In de bestelwagen zat een man die behoorde tot een rivaliserende Turkse drugsbende. De liquidatiepoging mislukte omdat het vuurwapen van de schutter haperde. P. legde later belastende verklaringen af bij de politie. Mede daardoor verdwenen de gebroeders M. voor vele jaren achter de tralies.
Veel onbeantwoorde vragen
Later stelt Jaemy P. zijn verklaring bij en beweert dat Ryance M. de man is die op hem schoot. Eerder dit jaar las Esther Vroegh, de advocaat van Ryance M., al een citaat voor uit het proces-verbaal van de politie. Een agent vraagt hem: “Dus als ik het goed begrijp is de enige reden dat jij de naam van M. noemt dat omstanders zijn naam genoemd hebben vanuit de coffeeshop?” P. antwoordde bevestigend.
Het is niet de eerste keer in het strafproces dat er veel onbeantwoorde vragen zijn. Tot twee keer toe gaf de rechtbank de recherche opdracht om verder onderzoek te doen. Drie dagen geleden werd in de rechtbank duidelijk dat de vrouw met de rode schoenen een Zwolse dame van lichte zeden is. Toen de politie haar opspoorde was ze in gezelschap van Afghaanse drugsdealers. De vrouw verklaarde de schutter niet te kennen.
1Zwolle ontdekte enkele maanden geleden op eigen beelden dat de mysterieuze vrouw met rode schoenen op haar telefoon bezig is, terwijl ze naast de ambulance staat wanneer de zwaargewonde Jaemy P. op een brancard naar binnen wordt geschoven. Esther Vroegh is verbaasd dat de politie haar nauwelijks vragen heeft gesteld. “Geen verhoor, even wat gebabbel en dat was het dan weer.”
Ook is het de politie inmiddels gelukt om de witte auto te traceren. Het gaat om een witte Volkswagen Jetta met Oekraïens kenteken. Achter het stuur zat een Turkse man, met de nodige aantekeningen op zijn strafblad, afkomstig uit Urk. Uit camerabeelden is vast komen te staan dat de auto zo’n drieënhalf uur bij de coffeeshop stond geparkeerd. Op enig moment heeft er een in het zwart geklede man bij de auto gestaan. De bestuurder is niet uitgestapt en niet bij Sky High binnen geweest. De man uit Urk verklaarde dat hij naar Zwolle was gereden om wiet te kopen.
Verhoor achter gesloten deuren
Voor politie en justitie is de kous hiermee af. Vroegh denkt er heel anders over. Ze kan het niet bevatten dat urenlang bij een coffeeshop staan en dan ook nog eens het middelpunt zijn van een schietpartij, geen verdere vragen oproept. “Iemand uit Urk gaat er drieënhalf uur staan, omdat het er zo leuk en gezellig is?”
De recherche is ook op zoek geweest naar de onbekende fietser, echter zonder resultaat. Dat is wat het OM betreft geen bezwaar. Ook de bezoeker die in de coffeeshop de gewonde Jaemy P. filmde, is gevraagd waarom hij dat deed. De man verklaarde dat hij een bekende wilde laten zien waar hij nu weer in was beland. Vroegh wilde hem ook verhoren als getuige. De politie is er niet in geslaagd om hem nog te bereiken.
Donderdag begint de inhoudelijke behandeling van de strafzaak tegen de vermeende schutter Ryance M. uit Dalfsen. Het is onbekend of de vrouw die samen met Jaemy P. in de coffeeshop zat aanwezig is om verhoord te worden.
Een verzoek van Vroegh om de vrouw te dwingen om te verschijnen stuitte op verzet van het OM. De rechtbank bepaalde dat het verhoor plaatsvindt achter gesloten deuren, zonder aanwezigheid van verdachte Ryance M., publiek en journalisten. Een bevel om te verschijnen is daardoor volgens de rechters overbodig.
