Haije G. (74), een van de langstzittende tbs’ers van ons land, heeft maandag de rechtbank in Zwolle gewraakt. “Ik heb de indruk dat jullie niet goed wijs zijn,” vertrouwde hij de rechters toe via een videoverbinding vanuit de longstayafdeling van de Pompekliniek in Nijmegen. De wrakingskamer gaat nu eerst het verzoek beoordelen en bepaalt dan of de Zwolse rechters vervangen moeten worden. Zo niet, dan wordt de verlenging van zijn tbs met dwangverpleging alsnog door hen behandeld.
Bijna 29 jaar geleden, op zaterdag 13 juli 1996, vond een verpleger van psychiatrisch ziekenhuis Sint Fransiscushof in Raalte het levenloze lichaam van een 66-jarige patiënt die al meer dan twintig jaar in de kliniek verbleef. Haije G., die net als het slachtoffer op de open afdeling zat, werd aangehouden.
G., die in 1984 al vanwege geweldsdelicten tbs opgelegd kreeg, werd in 1994 overgeplaatst naar de inrichting in Raalte om daar verder te werken aan zijn terugkeer in de maatschappij. In 1997 werd hij veroordeeld voor de moord in de Raalter kliniek en kreeg opnieuw tbs met dwangverpleging opgelegd.
Vanachter de webcam
Twee weken geleden kwamen de rechters voor de eerste keer samen in de Zwolse rechtbank om zich te buigen over de tbs-verlenging van G., die lijdt aan schizofrenie en autismestoornissen. Hij weigerde toen om in de rechtbank te verschijnen en wilde ook niet via een videoverbinding met de rechters spreken. De wet vereist dat rechters bij verlenging van de maatregel hem daadwerkelijk spreken.
Maandag was de voortzetting van korte duur. Vanachter de webcam in de Pompekliniek viel hij direct met de deur in huis. “Ik wraak de rechtbank en heb daar vier redenen voor,” zei hij. G. kan zich niet vinden in het advies dat zijn behandelaren hebben opgesteld. “Ik heb ze nooit gesproken.”
Dat hij zijn dossier goed heeft bestudeerd, bleek bij het tweede punt van zijn beklag. “Er staat: ‘ter zake van een misdrijf dat gericht is tegen of gevaar veroorzaakt voor de onaantastbaarheid van het lichaam van een of meer personen.’ Ik heb het idee dat de mensen die dat hebben geschreven niet goed bij hun verstand zijn!”
Niet goed wijs
Hij stelde dat het omslachtige juridische taalgebruik hem op het verkeerde been zet. Dat de rechters het voor zoete koek slikken neemt hij ze kwalijk: “Ik heb de indruk dat jullie niet goed wijs zijn.”
Twee jaar geleden bij de tbs-verlenging wraakte hij ook de rechters. Het gerechtshof in Arnhem boog zich toen over de zaak. Ook die werden door G. gewraakt. “Ik had toen zeven punten, maar ze hebben daar gewoon de zitting afgebroken.” Volgens de tbs’er onrechtmatig: “Daarom mag deze zitting in Zwolle niet doorgaan en moet justitie het verzoek niet-ontvankelijk verklaren.”
Tot slot vond G. het opgestelde advies door zijn behandelaren veel te lang. Ook is hij het oneens met de inhoud daarvan.
Een van de langstzittende tbs’ers van Nederland, die mogelijk ook de recordhouder wrakingsverzoeken is, haalde dit kunstje al veel vaker uit. Als de wrakingskamer oordeelt dat de wraking ongegrond is, volgt er opnieuw een zitting met dezelfde drie rechters. Bij een tbs-maatregel moet de rechtbank iedere twee jaar toetsen of verlenging nodig is.
