Soldaat van drugsbaas Emin Y.? Odunayo N. (23) verdacht van reeks aanslagen in Zwolse drugsoorlog

“De maatschappij moet beveiligd worden tegen meneer.” Zo omschreef de officier van justitie bijna twee jaar geleden de Zwollenaar Odunayo N. (23). Ook de reclassering en politierechters vreesden door de jaren heen dat hij verder zou afglijden in het criminele circuit. Die zorgen blijken niet uit de lucht gegrepen.

De man die volgens advocate Martinez Linnemann makkelijk beïnvloedbaar is vanwege zijn verstandelijke beperking, lijkt zich te hebben ontpopt tot soldaat in de criminele organisatie van drugskopstuk Emin Y. (32). Odunayo N. wordt ervan verdacht aanslagen te hebben gepleegd op woningen en auto’s in brand te hebben gestoken in Zwolle. Het gaat om een reeks aanslagen die allemaal gelinkt worden aan de vorig jaar opgelaaide Zwolse drugsoorlog om drugslijn Milan.

Drugslijn Milan: wie is wie?
Tot in de zomer van vorig jaar was alles pais en vree in het Zwolse drugsmilieu. Na een gewelddadige drugsoorlog te hebben gevoerd met de drugsbende van Emin Y. verdwenen de Afghaanse broers Idris en Abas M. voor vele jaren achter de tralies. De Turkse drugsbaas leek de absolute alleenheerser te zijn tot een van zijn jonge handlangers Okan A. aan de haal ging met zijn kroonjuwelen; het klantenbestand van drugslijn Milan.

Ook andere jongelingen keerden zich tegen hun baas, onder wie veroordeelde drugscriminelen Mert M. en Zakariya M. (het duo is geen familie van elkaar – red.). In september barstte een nieuwe drugsoorlog los die sindsdien de stad in haar greep nam. Auto’s van leden van de rivaliserende drugsbendes werden over en weer in brand gestoken. Dat mondde uit in een gewelddadige gijzeling van Zakariya M. en later op die dag werd Emin Y. onder vuur genomen met een AK-47 mitrailleur bij voetbalclub FC Ulu Spor.

De drugsbaas overleefde de aanslag en zit inmiddels al maanden in het gevang op verdenking van deelname aan een criminele organisatie die zich bezig hield met internationale drugshandel. Naast zijn voortvluchtige adjudant Ali Z., die zich vermoedelijk schuilhoudt in Turkije, worden ook Okan A., Zakariya M. en Mert M. verdacht van deze beschuldiging.

Onlangs besloot het Openbaar Ministerie om het grote drugsonderzoek genaamd Beagle op te splitsen. Emin Y. en Ali Z. worden vervolgd in een apart proces: Beagle 1. Daarnaast wordt Beagle 2 gereserveerd voor de ‘afvallige jonkies’ Okan A. en Zakariya M. Omdat de rol van Mert M. volgens justitie kleiner is, wordt zijn zaak los behandeld bij de politierechter.

Nieuwe soldaat op het toneel?
Eind vorig jaar, in de nacht van zaterdag 14 december op zondag 15 december, stond de auto van Mert M. op een parkeerplaats aan de Zijpe in lichterlaaie. Justitie verdenkt Odunayo N. van de brandstichting. Voor Mert M. was het niet de eerste keer dat zijn vehikel ten prooi viel aan vlammen. Op 12 september dat jaar stak Ismaël H., een 24-jarige Syrische vluchteling, in opdracht van Emin Y. ook een auto van M. in brand op dezelfde parkeerplaats.

Ismaël H. zat ten tijde van de tweede brandstichting op de Zijpe nog in de gevangenis. Hij kwam op kerstavond op vrije voeten. Een dag later ging een explosief af bij een woning aan de Chopinstraat; de voormalige woning van Okan A., die dan al Arnhem tot domicilie heeft verkozen. De aanslag, die door justitie op conto van Odunayo N. wordt geschreven, mislukte.

Het nieuwe jaar is bijna vier uur begonnen als de brandweer opgeroepen wordt voor een brandmelding in de Chopinstraat. Omwonenden werden omstreeks 3.50 uur opgeschrikt door een harde knal en waarschuwden de brandweer toen ze vlammen zagen bij de voordeur van de woning. Brandweerlieden blusten het brandje. Het OM denkt dat N. verantwoordelijk is voor de aanslag op de voormalige woning van Okan A.

In de nacht van dinsdag 21 januari op woensdag 22 januari is het de beurt aan bewoners van een flat aan de Haringvliet om wakker te schrikken van een zware dreun. Omstreeks 3.15 uur ging een explosief af bij de woning van Mert M. Ook daar ontstaat forse brandschade aan de gevel. Wederom zet justitie een kruisje achter de naam van Odunayo N. als verdachte.

Nog geen 24 uur later zegt een bewoner uit de Frobergerstraat tegen 1Zwolle: “Ik zat rechtop in mijn bed.” Hij werd wakker van een enorme knal en zag de vlammen hoog oplaaien bij de voordeur van een woning verderop in de straat. Brandweerlieden hadden de vlammen snel onder controle. De bewoners van het huis zijn directe familieleden van Okan A. Wederom meent justitie dat er voldoende bewijs op tafel ligt om Odunayo N. van de aanslag te verdenken.

Eind april wordt N. door de politie opgepakt. Hij belandt wekenlang in volledige beperkingen, waardoor hij geen contact mag hebben met de buitenwereld. Alleen zijn vaste advocaat Martinez Linnemann mag hij spreken. In diezelfde periode wordt ook een van zijn doelwitten, Okan A., van straat gehaald door de sterke arm. Hij zit sinds die tijd in voorlopige hechtenis op verdenking van het plegen van een aanslag op de woning van Ismaël H. in de Pieter Steynstraat.

Wie is Odunayo N.?
De in Nigeria geboren Odunayo N. kwam op jonge leeftijd, na adoptie, naar Nederland. Hij ontwikkelde zich tot een zorgenkindje en kwam terecht in het hulpverleningscircuit, waar lang niet altijd vat op hem te krijgen was. N. werd gediagnosticeerd met een verstandelijke beperking. Mede daardoor is hij gemakkelijk te manipuleren. Als tiener was hij ondertussen hard op weg een stevig strafblad op te bouwen.

Dat beslaat inmiddels al bijna tien pagina’s, waarop onder meer wapenbezit prijkt. Zijn vaste steun en toeverlaat is advocate Martinez Linnemann. In het heden en verleden zette ze zich keer op keer in om in de rechtbank rechters en officieren uit te leggen wie haar cliënt is. Zo schold hij in het verleden al eens een rechter uit, was hij weinig onder de indruk van de officieren en begon hij te lachen in het verdachtenbankje. Zijn raadsvrouw zette zich dan in om het gedrag te duiden. Volgens haar vloeit het voort uit zijn beperking; zodra hij zich geen raad meer weet, begint hij te lachen. Iets wat totaal verkeerd over kan komen op andere mensen.

Ook zijn adoptiemoeder en begeleiders van zijn beschermde woonvorm waren herhaaldelijk aanwezig om de jongeling te steunen in de rechtszaal. Ook zij moesten vaak met lede ogen aanzien wat zich afspeelde. In de zomer van 2023 werd N. veroordeeld tot een gevangenisstraf van 8 maanden, waarvan 3 maanden voorwaardelijk. Hij maakte zich toen schuldig aan het uitgeven van vals geld, het bezit van drie verboden wapens en vijftig stuks munitie. Die zitting liep volledig uit de hand. Zijn raadsvrouw slaagde erin om escalatie te voorkomen, omdat ze met veel geduld en tact de Zwollenaar tot bedaren kon brengen.

AK-47, nepwapen of niet?
Het herhaalde zich een jaar later. Voor de derde keer in zijn leven moest N. zich verantwoorden voor verboden wapenbezit. Ditmaal had de politie op social media een video ontdekt waarin Odunayo N. te zien was met een AK-47. Hij haalde het magazijn, dat propvol zat met koperkleurige patronen, uit het automatische aanvalsgeweer en liet het zien aan de cameraman. De rechercheurs waren er heilig van overtuigd dat het een echt wapen was.

“Een AK-47 is uitsluitend om dood en verderf te zaaien en in handen van N., gezien zijn verleden iets waardoor alle alarmbellen afgaan.” Dat was de opvatting binnen de politie. Er werd een inval gedaan in de woning om het wapen van straat te halen. Dat werd echter niet aangetroffen. Wel werd N. aangehouden en aangeklaagd voor het verboden wapenbezit.

Wat ontbrak in de dagvaarding was de vereiste pleegplaats en het moment waarop N. in de fout ging. Dat had de recherche niet kunnen vaststellen. “Ik weet het wel maar ga dat niet zeggen,” zei N. lachend tegen de officier van justitie, die kort daarvoor de rechter het antwoord op die cruciale vragen schuldig moest blijven.

Hij onthulde in de rechtszaal dat hij het filmpje nog steeds op zijn mobiele telefoon had staan. De officier dreigde om de parketpolitie erbij te halen en de telefoon direct in beslag te laten nemen. Nadat wederom zijn raadsvrouw hem ervan kon overtuigen dat het geen loze kreten waren, besloot hij te onthullen dat het op 22 juni 2023 was gemaakt op Nederlands grondgebied. Ook voegde hij eraan toe dat het een speelgoedwapen was en het “allemaal weinig om het lijf had”.

Halsoverkop paste het Openbaar Ministerie de aanklacht nog aan door aan het verboden wapenbezit een op een echt lijkend vuurwapen toe te voegen. “Ik heb nog nooit een nepwapen gezien met patronen die op scherpe munitie lijken. In nepwapens zit geen munitie of hooguit een aantal balletjes.”

“Het lijkt me verdomd sterk dat het wapen nep is,” zei de politierechter bij zijn uitspraak. Door het gebrekkige politieonderzoek was er voor de rechter maar één optie. “Met heel veel tegenzin spreek ik u vrij.” Dit tot groot plezier van de Zwollenaar. “U zit te lachen en heeft kennelijk de leukste middag van uw leven. Dat baart mij heel veel zorgen,” voegde de rechter eraan toe, voordat N. weer als vrij man naar buiten liep.

Tip over Semtex zet politie op scherp
Die vrijheid werd ruim tien weken geleden zwaar ingeperkt toen hij onder volledige beperkingen vast kwam te zitten op verdenking van betrokkenheid bij een autobrand en aanslagen op woningen in de opgelaaide Zwolse drugsoorlog. Het enige uitstapje dat hem gegund was, was een ritje in een arrestantenbus naar de politierechter in Zwolle.

Daar werd hij veroordeeld tot 4 weken gevangenisstraf voor het bezit van een doosje munitie. De politie kreeg eerder dit jaar een tip dat Odunayo N. op weg was met een plastic tas waarin Semtex zou zitten, een plastisch explosief dat populair is onder meer bij terroristen. Alle alarmbellen gingen opnieuw af bij de Zwolse politie. N. werd aangehouden zonder de explosieven. Desondanks was het voldoende reden om opnieuw zijn woning te doorzoeken. Daar werd de munitie aangetroffen.

“Hij heeft een pro-criminele houding en weigert alle hulp. Hij lijkt ook niet onder de indruk van justitiële consequenties,” schreef de reclassering over N. De officier van justitie sloot zich daarbij aan: “Door zijn houding vrees ik dat hij verder afglijdt in de criminaliteit.”