Verkeer en veilig voor behoud van de verkeersknip

Zwolle – Werkgroep Verkeer en veilig heeft het college van B&W laten weten de opheffing van de verkeersknip af te raden. Uit de ondanks uitgebrachte onderzoeksrapportage over de verkeersknip blijkt dat opheffing van de knip nauwelijks tijdwinst oplevert en veel nadelen kent. Bijvoorbeeld op het gebied van verkeersveiligheid.

Opheffing van de knip betekent in de ogen van V&V ook breken met het eerder ingezette beleid om Stadshagen te ontwikkelen tot een autoluwe wijk, waarin de fiets een goed en volwaardig alternatief vormt voor de auto. Met dat beleid scoort de gemeente op het gebied van verkeersveiligheid en duurzaamheid. De onderzoeksrapportage van het onafhankelijke bureau Goudappel en Coffeng toont aan dat, dat beleid tot nu toe tot succesvolle resultaten heeft geleid. Maar liefst 63% van de verkeersbewegingen binnen de wijk, komt voor rekening van fietsers.

In de uitgebreide reactie van Verkeer en veilig wordt ook ingegaan op de gevolgde procedures. De werkgroep zegt het te betreuren, dat nooit een breed draagvlakonderzoek onder de wijkbewoners heeft plaatsgevonden, door een referendum of een enquête. Er wordt door voor én tegenstanders van de verkeersknip aangegeven dat zij voor grote delen van de wijkbewoners spreken, maar nergens is dat hard gemaakt. Ook vindt V&V de reactietijd te kort om de kwaliteit en kwantiteit van de reacties te waarborgen. V&V mist in een aantal gevallen de onderbouwing van gegeven argumenten en vindt de benadering van geluidshinder te formeel.

Verkeer en Veilig kiest dus niet voor een van de varianten. Wel kan ze zich vinden in de aanbevelingen van de onderzoekers om in elk geval met relatief bescheiden middelen de knelpunten te verzachten.

Brief naar B&W:

Zwolle, 16 maart 2011

Betreft: reactie onderzoek verkeersknip Stadshagen 2011

Geacht College,

Graag voldoet De werkgroep Verkeer en Veilig, middels deze brief aan uw verzoek te reageren op het onderzoeksrapport “Verkeersknip Stadshagen” van Goudappel en Coffeng.

Wij hopen en verwachten dat u op basis van het rapport en de reacties daarop, de naar onze mening enige juiste beslissing neemt, namelijk de knip handhaven. Wij adviseren u om naast voorstellen die wij in deze brief doen ook de  aanbevelingen uit het rapport over te nemen die tot doel hebben een aantal knelpunten in structuur te verzachten. Uiteraard onderkennen wij de problemen van personen die zijn aangewezen op het vervoer per auto binnen de wijk Stadshagen. De oplossingsvarianten wegen in onze visie echter niet op tegen de daardoor ontstane nadelen.

We noemen  onder meer:  

–         verlaging van het veiligheidsniveau;

–          aantasting van het woon- en leefmilieu met name door de toename van geluidshinder;

–          aantasting groene gebied, ingericht volgens de uitgangspunten van het Groenstructuurplan;

–        verlaten van het uitgangspunt om de wijk autoluw te houden;

–        afname van het fietsverkeer (nu 63% voor verplaatsingen binnen de wijk!).

In de planvorming is er destijds heel bewust voor gekozen dat het langzaam verkeer voorrang heeft en dat er kortere routes zijn voor de fiets dan voor de auto. Er is voor gekozen de hoofdroutes voor de auto zo veel mogelijk buiten de woonbuurten aan te leggen. Onder meer door deze keuzes, gemaakt bij het ontwikkelen van de wijk en herhaaldelijk bevestigd in de gemeenteraad, maken Stadshagen tot wat het is: een moderne en prettige woonwijk.

In het vervolg van onze brief zetten wij een aantal opmerkingen op een rij met betrekking tot:

–          de gevolgde procedure voor wat betreft de informatieverstrekking en reactieronde.

–          het onderzoeksrapport.

–          de keuze van Verkeer en Veilig.

  
De procedure. 

  –          Van diverse kanten is er op gewezen, dat de uitnodiging om naar de informatieavond te komen beter huis-aan-huis afgeleverd had kunnen worden. Wij sluiten ons aan bij die mening. Bovendien voegen wij eraan toe, dat eerdere inzage in het rapport de gesprekken op die avond meer diepgang had kunnen geven.

–          Verkeer en Veilig vindt de tijd om te reageren op het rapport nogal kort.  Het is voor belangengroeperingen zoals Verkeer en Veilig van belang dat zij kunnen overleggen en terugkoppelen met de achterban. Dat vraagt tijd. V&V is er niet van overtuigd dat de uitgeoefende pressie om snel te reageren lijdt tot goede reacties in termen van kwantiteit en kwaliteit.

–          De Werkgroep heeft niet kunnen vinden hoe de reacties van bewoners en belangengroeperingen worden meegewogen in het besluitvormingsproces. Er wordt alleen aangegeven dat B&W kennis nemen van de reacties. Wij vragen ons af of het aantal reacties van voor- of tegenstanders van opheffing van de knip een weegfactor vormt? En wat wordt er gedaan met argumenten die in het rapport niet aan de orde zijn gekomen?

–          De werkgroep V&V vindt het vreemd en onverstandig, dat in deze zaak, waar veel om te doen is geen grootschalig onderzoek onder de bevolking heeft plaats gevonden.  

Het onderzoeksrapport. 

De werkgroep Verkeer en Veilig  brengt de volgende vragen en opmerkingen naar aanleiding van de rapportage onder uw aandacht: 

–          de werkgroep mist in een aantal gevallen een onderbouwing van de cijfers. Welke berekeningsmodellen zijn er gehanteerd die leiden tot de cijfers over de te verwachten verkeersbewegingen met de verschillende vervoersmiddelen, inclusief openbaar vervoer?

–          hoe hard zijn die cijfers nog door de verwachte aanleg van de nieuwe Hasselterweg? Wij verwachten een toename van sluipverkeer uit de Zwartewatersteden als de Verkeersknip zou worden opgeheven. Hierdoor pakt de balans bij opheffing van de Knip naar onze optiek nog ongunstiger uit.

–          is, en hoe is er, gemeten of opheffing van de knip leidt tot vermindering van het fietsverkeer? Is er voor een eventuele vermindering van het fietsverkeer draagvlak in de coalitie?

–          het rapport zegt in de samenvatting, dat een deel van de bevolking het omrijden met de auto als knelpunt ervaart.  Niet duidelijk is om welk deel het gaat en of het knelpunt in dezelfde mate bij dat deel van de bevolking wordt ervaren. Even verder staat in inleiding dat het aspect draagvlak in het onderzoek mee is genomen. Nergens is echter te zien of en hoe het draagvlak voor verandering is gemeten. Het rapport refereert slechts aan gesprekken met vertegenwoordigers van de klankbordgroep en met de coalitie. Expliciet is aangegeven dat er een selectie van varianten is gemaakt op basis van verwacht draagvlak, niet van gemeten draagvlak.

–          het behoorde niet tot de opdracht te onderzoeken of de inzet van goede communicatie kan bijdragen tot een reëel verwachtingspatroon bij toekomstige – en begrip bij huidige bewoners.

–          veel ouders brengen hun jonge kinderen met de auto naar school. De verkeersdrukte daar leidt nogal eens tot gevaarlijke situaties voor kinderen, die lopend of op de fiets naar school gaan. Verkeerseducatie, verkeersmanagement en vooral ook de inrichting van de schoolomgeving spelen een belangrijke rol bij het voorkomen van verkeersonveilige situaties. De onderzoekers verwachten dat het extra faciliteren van het autoverkeer richting scholen tot vier minuten tijdwinst kan opleveren. Door het autoverkeer te faciliteren zal echter ook de verkeersonveiligheid voor deze kwetsbare groep toenemen. De werkgroep kan zich niet voorstellen dat het College kiest voor toename van de onveiligheid. Zo’n keuze zou de geloofwaardigheid geweld aandoen, bijvoorbeeld  als het gaat om het uitdragen van doelstellingen met betrekking tot het project ‘Veilig op weg in het verkeer’. Een project waar de gemeente al veel scholen enthousiast voor heeft maakt.

–          in Stadshagen is fietsen een aantrekkelijk alternatief voor de auto, dat is uitgangspunt in de ontwikkeling van de verkeersstructuur. In dat kader vindt De werkgroep het jammer dat in het rapport, waar het gaat over reistijden binnen de wijk, geen vergelijking heeft plaats gevonden tussen rijden per auto en op de fiets. –          de onderzoekers hanteren voor wat betreft de geluidshinder de in de Wet Geluidshinder voorgeschreven normering. Op basis daarvan worden, rekening houdend met de verwachte verkeersbewegingen, getallen genoemd met betrekking tot het aantal geluidsgehinderde woningen. Deze formele benadering zal naar onze mening het draagvlak niet vergroten. Immers iemand die bewust een huis heeft gekocht op een plek waar weinig autobewegingen plaats vinden zal iedere toename van autoverkeer als hinderlijk ervaren. Wij pleiten in dit verband voor een meer op de situatie toegespitst onderzoek.

–          in het rapport worden de te verwachten globale kosten voor de infrastructurele werken voor de verschillende varianten in beeld gebracht. Wij begrijpen dat in de begroting geen rekening is gehouden met extra voorzieningen in verband met geluidsisolatie. Gezien de opgevangen geluiden in de wijk is het niet denkbeeldig dat ook planschade zal moeten worden uitgekeerd. De werkelijke kosten zullen dus aanmerkelijk hoger kunnen uitvallen.

–          volgens het Bestand Geregistreerde Ongevallen in Nederland is in bijna tweederde van alle fietsongevallen met doden en ziekenhuisgewonden sprake van een oversteekongeval. 80% daarvan valt binnen de bebouwde kom. Het is niet duidelijk voor welke maatregelen wordt gekozen om een veilige oversteek van fietsers op de nieuw in te richten kruispunten te garanderen. Adequate maatregelen om de verkeersveiligheid te behouden zal waarschijnlijk de reistijd van fietsers (maar ook van automobilisten) vergroten.   

De keuze van de Werkgroep Verkeer en Veilig 

Met in achtneming van de eerder opgesomde vragen en opmerkingen vindt De werkgroep dat de onderzoeksresultaten nu al voldoende argumenten bieden de knip te handhaven. Vooral de veiligheid voor (jonge) fietsers speelt bij die keuze een belangrijke rol. De Werkgroep ondersteunt de aanbevelingen met betrekking tot fysieke aanpassingen, zoals wegmarkeringen en bewegwijzering voor het autoverkeer. Verder doet De Werkgroep een dringend beroep de psychologische barrière, die de knip vooral lijkt te vormen, te helpen slechten door krachtige, positieve communicatietrajecten in te zetten voor huidige bewoners. Ook raadt De Werkgroep aan om toekomstige bewoners goed voor te lichten over en enthousiast te maken voor de keuzes die gemaakt zijn met betrekking tot de inrichting van Stadshagen.  

De Werkgroep kiest voor duurzame verkeersveiligheid, vermindering van milieuoverlast, woongenot en sociale veiligheid. Achtereenvolgende colleges hebben eveneens die keuze  gemaakt. Veel uitgevoerde werkzaamheden en de op stapel staande plannen op fietsgebied maken van Zwolle een gezonde en prettige woonwerkstad en bezorgen de stad een goed imago. Wij vragen het college vooral door te gaan op deze ingeslagen weg. In deze brief hebben wij een aantal vragen gesteld bij en naar aanleiding van het onderzoek. Wij zijn benieuwd naar uw reactie daarop.  

Hoogachtend, namens het bestuur,  

Marcel Span  Voorzitter