Stadsbestuur moet respect voor schoonmakers tonen

Zwolle – De SP, GroenLinks en PvdA roepen het stadsbestuur van Zwolle op respect te tonen voor de schoonmakers van het stadhuis. De partijen vragen het college om de Code Verantwoordelijk Marktgedrag te ondertekenen. De gemeente Zwolle heeft deze Code voor de schoonmaakbranche nog (steeds) niet ondertekend.

Deze Code zorgt er onder andere voor dat bij aanbestedingen van schoonmaakwerk niet alleen naar de prijs wordt gekeken, maar even zo belangrijk zijn de arbeidsvoorwaarden van het personeel en hun minimale uurloon. De partijen zijn van mening dat ook in Zwolle (binnen de gemeente) deze Code de norm moet worden en vragen wethouder Dannenberg de code zo snel mogelijk te ondertekenen. Meerdere overheden en organisaties hebben de Code inmiddels onderschreven. De linkse partijen vinden dat Zwolle dat ook moet doen en met die Code in de hand het huidige (door Zwolle ingehuurde) bedrijf aanspreken en ervoor zorgen dat de werkomstandigheden van de schoonmakers in het stadhuis en bij andere gemeentelijke diensten ook in orde zijn. Dat is respect tonen aan ‘onze’ schoonmakers!

In de Nederlandse schoonmaakwereld rommelt het al enige jaren. In 2010 werd er door het schoonmaakpersoneel in heel Nederland langdurig gestaakt voor betere arbeidsvoorwaarden. Krap twee jaar later wordt er opnieuw actie gevoerd, en ook nu weer voor betere arbeidsvoorwaarden, zoals minder werkdruk en doorbetaling bij ziekte. De oorzaak is de wurgende concurrentie tussen de verschillende schoonmaakorganisaties door de prijsstelling van de opdrachtgevers. De opdrachtgevers (waaronder overheden) kiezen in de regel namelijk voor de laagst geboden prijs. Om bij de aanbestedingen van schoonmaakwerk in de prijzen te vallen, wordt er door de bedrijven dan ook flink gestunt met tarieven. Het feit dat opdrachtgevers voor zo goedkoop mogelijk plegen te gaan, heeft consequenties voor de salarissen van het schoonmaakpersoneel en hun arbeidsvoorwaarden. Het resultaat: schoonmaken is weliswaar een volwaardig beroep, maar helaas niet met de volwaardige erkenning die erbij zou moeten horen.

Brief aan college:

Geacht college,

In het kader van artikel 45 van het reglement van orde voor de gemeenteraad willen wij namens de SP, GroenLinks en PvdA vragen stellen over de Code Verantwoordelijk Marktgedrag in de schoonmaak- en glazenwassersbranche.

Inleiding

In de Nederlandse schoonmaakwereld rommelt het. In 2010 is er door het schoonmaakpersoneel in heel Nederland langdurig gestaakt voor betere arbeidsvoorwaarden. Krap twee jaar later wordt er opnieuw actie gevoerd, en ook nu weer voor betere arbeidsvoorwaarden, zoals minder werkdruk en doorbetaling bij ziekte. De oorzaak is de wurgende concurrentie tussen de verschillende schoonmaakorganisaties door de prijsstelling van de opdrachtgevers. De opdrachtgevers (waaronder overheden) kiezen in de regel namelijk voor de laagst geboden prijs. Om bij de aanbestedingen van schoonmaakwerk in de prijzen te vallen, wordt er door de bedrijven dan ook flink gestunt met tarieven. Het feit dat opdrachtgevers voor zo goedkoop mogelijk plegen te gaan, heeft consequenties voor de salarissen van het schoonmaakpersoneel en hun arbeidsvoorwaarden. Het resultaat: schoonmaken is weliswaar een volwaardig beroep, maar een baan in deze sector, ook in Zwolle, is vaak niet genoeg om je gezin van te onderhouden. Dat moet anders: de SP en GroenLinks vinden dat de gemeente respect moet tonen voor het werk dat schoonmakers verrichten.

Code Verantwoordelijk Marktgedrag

In juni 2011 is de Code Verantwoordelijk Marktgedrag ingesteld, die ervoor zorgt dat bij aanbestedingen van schoonmaakwerk niet alleen naar de prijs wordt gekeken, maar even zo belangrijk zijn de arbeidsvoorwaarden van het personeel en hun minimale uurloon. In de zeven maanden van haar bestaan heeft de Code al tot enige successen geleid. Zo hebben de gemeenten Utrecht en Alphen aan de Rijn onlangs een al uitgeschreven aanbesteding van schoonmaakwerk stopgezet, toen zij erop gewezen werden dat het bestek (laagste prijs is voorwaarde nummer 1) niet overeenkomstig was met de Code. Meerdere overheden en organisaties hebben de Code inmiddels onderschreven. De SP en GL zijn van mening dat ook in Zwolle (binnen de gemeente) deze Code de norm moet worden.

De situatie in Zwolle

De SP en GL vinden dat Zwolle bij de nieuwe aanbesteding de eisen van de actievoerende schoonmakers van nu moet inwilligen. Het moet bij deze nieuwe aanbesteding dus gaan om kwaliteit, arbeidsvoorwaarden en prijs, en dat dan ook in deze volgorde qua puntentoekenning. Zwolle zou de genoemde Code per omgaande moeten onderschrijven en het huidige bedrijf met die Code in de moeten eisen dat de werkomstandigheden van de schoonmakers overeenkomstig deze Code is.

Dit alles brengt ons tot de volgende vragen:

1.      Acht het college het wenselijk dat we – als gemeente – respect tonen voor de stakende schoonmakers met hun strijd voor betere arbeidsvoorwaarden, zoals doorbetaling bij ziekte en minder werkdruk? Zo nee, waarom niet?

2.      Is het college bereid om de genoemde Code Verantwoord Marktgedrag te erkennen, te onderschrijven en dus publiekelijk te ondertekenen? Zo nee, waarom niet?

3.      Is het college bereid om de werkomstandigheden en de arbeidsvoorwaarden van het personeel dat het stadhuis op dit moment schoon- houdt, onderzocht worden waar het doorbetaling bij ziekte, reiskosten en werkdruk betreft en waar nodig deze in overleg met de directie van het schoonmaakbedrijf, de ondernemingsraad en de vakbond aan te passen naar de eisen die worden gesteld in de Code Verantwoord Marktgedrag?

4.      Is het college bereid om bij de komende aanbesteding het bestek in te richten volgens de richtlijnen van de Code Verantwoord Marktgedrag? Zo nee, waarom niet?

Wij verzoeken u om deze vragen zo spoedig mogelijk te beantwoorden.

Met vriendelijke groet,

Tjitske Siderius  
Rana Berends                                  
Eefke Meijerink