Geschiedenis Zwolse families in Stedelijk Museum

Zwolle – In 1797 kocht Bernardus van Sonsbeeck landgoed Den Alerdinck bij Laag Zuthem. Zijn nazaat Pauline van Sonsbeeck trouwde in 1875 met Joan Marie baron Van Voorst tot Voorst. Tot op de dag van vandaag wordt het landgoed door de familie Van Voorst tot Voorst beheerd.

De bewogen geschiedenis van beide families en het landgoed, is recentelijk vastgelegd in het boek Een toekomst waarborgen. Naar aanleiding van deze uitgave is in het Stedelijk Museum Zwolle een presentatie te zien over het leven van beide families en de geschiedenis van het landgoed. Zo zijn de tenues te zien die Roderic baron van Voorst tot Voorst droeg als kamerheer van Koningin Juliana, een galatenue van de Orde van Malta, bijzondere onderscheidingen, matrozenpakjes en veel foto’s van de familie, notabelen en personeelsleden.

De stamboom van de adellijke familie Van Voorst tot Voorst voert in vrouwelijke lijn terug tot ridder Herman van Voorst (13e eeuw). Zijn roemruchte kasteel – ooit het best verdedigde bolwerk van Nederland – stond in het tegenwoordige Westenholte. In de tweede helft van de veertiende eeuw werd het belegerd door onder meer de stad Zwolle en afgebroken. Er rest niet veel meer van dan de contouren die bij opgravingen enkele decennia geleden herleid werden. In de tentoonstelling is een 14e-eeuws zegel van Zweder van Voorst te zien, dat bij de opgravingen werd gevonden. Hoewel minder notoir dan hun middeleeuwse voorvaderen, hebben de 19e en 20e-eeuwse generaties ook de nodige wapenfeiten op hun naam staan.

Zo werd Josephus baron van Voorst tot Voorst na de inhuldiging van Koning Willem I in 1813 tot opperstalmeester benoemd. Het was het begin van goede connecties tussen de familie Van Voorst tot Voorst en het koningshuis. Godfried baron Van Voorst tot Voorst was betrokken bij de heroprichting van de Nederlandse Associatie van de Orde van Malta – met instemming van Koningin Wilhelmina en Roderic baron Van Voorst tot Voorst werd kamerheer van Koningin Juliana. Daarnaast namen generaties baronnen Van Voorst tot Voorst taken zitting in de Provinciale Staten, de gemeenteraad en het Waterschap (met kleine letter W, of naam van waterschap erachter). Ook de notabele Zwolse familie Van Sonsbeeck vervulde belangrijke posten. Zo was Herman van Sonsbeeck minister van Buitenlandse Zaken in het eerste kabinet-Thorbecke.

Bernardus van Sonsbeeck richtte in 1809 samen met Rhijnvis Feith, Arend van Meijden en Albertus Sandberg de Overijsselsche Onderlinge Brandwaarborgmaatschappij van 1809 op, een van de eerste brandverzekeringsmaatschappijen. Tot de verzekerden van het eerste uur behoorden veel Zwolse molenaars, azijnfabriek Schaepman en Heerkens en Martinus Tijl, drukker van de Zwolsche Courant. Onder zijn leiding, later die van zijn kleinzoon Bernardus en vanaf 1875 Joan baron van Voorst tot Voorst werd De Overijsselsche een belangrijke verzekeraar voor agrariërs. In 1964 fuseerde ze met Nedlloyd, later Delta Lloyd. In de tentoonstelling zijn prachtige herdenkingsobjecten, munten en folianten te zien die herinneren aan de hoogtijdagen van De Overijsselsche.

In de tentoonstelling is ook aandacht voor het privéleven van de familie Van Voorst tot Voorst. Zo is het livrei tentoongesteld dat de huisknecht van de familie droeg en zien we ‘Mooie Kees’, de koetsier van de familie. Daarnaast zijn er matrozenpakjes die jonge baronnen Van Voorst tot Voorst droegen, in 1925 besteld bij het chique modewarenhuis Maison de Bonneterie en foto’s van de huidige generatie op het landgoed Den Alderdinck II. Kortom, een bijzonder inkijkje in het adellijke en notabele Overijsselse leven vanaf 1800 tot nu. Het boek Een toekomst waarborgen is vanaf 26 juni te koop in het museum. De presentatie is te bezoeken van 26 juni tot en met 25 oktober 2015 .