Persruimte FC Zwolle vernoemd naar Jan Drost

Zwolle – Na 45 jaar fotojournalist te zijn geweest, heeft Jan Drost vrijdagavond officieel een punt achter zijn carrière gezet. Om Drost te bedanken voor zijn jarenlange inzet voor FC Zwolle, wordt de persruimte in het nieuwe stadion naar hem vernoemd.

Jarenlang maakte Drost foto’s voor FC Zwolle: tot vorig jaar was hij vaste bezoeker bij de wedstrijden van het eerste elftal. Zijn eerste wedstrijd als sportfotograaf was PEC Zwolle – FCH. Vrijdagavond, tijdens het afscheid van Jan Drost in Hotel Wientjes, werd bekend gemaakt dat de persruimte in het nieuwe stadion van FC Zwolle de ‘Jan Drost Persruimte’ genoemd wordt.

Drost begon in 1960 op de afdeling fotografie van Tijl Krantenuitgeverij. “Voor periodieken en kranten moesten foto’s worden gereproduceerd, dat gebeurde op die afdeling. In die tijd maakte Dolf Henneke foto’s voor de Zwolse Courant en het Polygoon, wat later de ANP Fotodienst werd. Pieter Gerritse maakte foto’s voor het Overijsselsch Dagblad, het Vrije Volk en Trouw. Die landelijke kranten hadden toen nog regiokantoren in Zwolle.” Drost was in die tijd amateurfotograaf. “Ik maakte foto’s voor het blad van PEC. De toenmalig chef-sport, Wim van den Bosch vroeg me of ik sportfoto’s voor de krant wilde maken. Zo is het begonnen. Mijn eerste wedstrijd was PEC-RCH, op de Vrolijkheid.” Langzamerhand werd Drost eerste reserve. “Als Dolf Henneke meerder klussen tegelijk had, werd ik uit de doka gehaald.” Na het overlijden van Henneke, half jaren ’70, kwam Frans Paalman er bij. “Die begon toen met fotograferen voor de Zwolse Courant.”<?xml:namespace prefix = o ns = “urn:schemas-microsoft-com:office:office” />

Drost maakte sportfoto’s, maar leverde ook aan landelijke kranten en het ANP, het Algemeen Nederlands Persbureau. “Dat kwam doordat ik in 1979 een analoog fotozender had aangeschaft. In deze tijd van e-mail en internet kun je het je niet voorstellen, maar in die tijd moesten foto’s met zo’n zender worden verstuurd. Door het hele land waren fotografen die met zo’n zender foto’s doorstuurden naar het ANP, maar Zwolle en omgeving was een witte stip op de fotokaart. Het apparaat kostte veel geld, maar het liep als een trein met mijn foto’s. Het ANP, De Telegraaf en het Algemeen Dagblad namen veel foto’s af. Het Journaal deed dat ook. In die tijd werden nog foto’s getoond als er geen bewegende beelden waren.” Uit het heel Noord-Nederland kwamen fotografen naar Drost om foto’s naar het ANP te seinen. “Ik kan me herinneren dat er een fotograaf van Ameland kwam toen daar paarden van de reddingsboot waren verdronken toen ze in een geul kwamen.” Maar Drost verlegde zelf ook zijn werkterrein. “Ik kan wel foto’s doorseinen van een fotograaf uit Emmen of Enschede, maar ik kan die foto net zo goed zelf maken. De aanschaf van het seinapparaat was een gouden greep.”

Om de week zat Drost op vrijdagavond bij PEC Zwolle. Ongeacht de tegenstander zat Drost achter het doel van de bezoekende club. “Want voor de Zwolse Courant wilde ik de aanval van PEC op de foto. Al werd er door het publiek ook wel eens ‘optimist’ naar me geroepen, maar ja, je moet ook een beetje mazzel hebben. Tegen Ajax werd het in 1976 bijvoorbeeld 3-0, en ik had daar als enige foto’s van. Die werden ’s avonds nog getoond op Studio Sport.” In de tweede helft van de wedstrijd ging hij dan naar huis om foto’s te ontwikkelen en door te seinen. “Eerst stuurde ik foto’s naar De Telegraaf en het AD, het ANP kwam pas als laatste. Die kranten zijn abonnee van het ANP en konden die foto’s ook afnemen. Ik had er veel meer belang bij om ze zelf foto’s te leveren, dat leverde geld op. Een redacteur van het ANP belde dan op: waar blijven de foto’s? De foto voor de Zwolse Courant werden door Drost zelf gebracht, eerst op de brommer, later met de auto. Het leverde Drost goede relaties met voetballers en de clubs op. “Ik heb tientallen voetballers over de vloer gehad die in de krant hadden gestaan en een foto van zichzelf wilden. Dan zaten ze hier de foto’s uit te zoeken. Het waren leuke contacten, ik heb nog de bruidsreportages van Hennie Spijkerman en Ron Jans gemaakt.” Drost was kind aan huis bij alle Zwolse sportverenigingen. “Ik heb blauw van de kou langs de lijn gezeten. Vriendelijke toeschouwers haalden geregeld een kop koffie voor me in de kantine, dan kon ik weer een beetje warm worden. Maar het kon af en toe koud zijn, er werd lang niet zo snel een wedstrijd afgelast als tegenwoordig. Ik kan me een wedstrijd PEC-Feyenoord herinneren die bij min tien graden gespeeld werd.” Met de sportfoto’s erbij werkte Drost zeven dagen per week. “En dat werd eigenlijk wel een beetje te gek. De sport is vooral op zaterdag en zondag, als de mensen vrij zijn. In overleg met mijn vrouw Gerda heb ik toen besloten om de maandag vrij te nemen. En dat is nog altijd zo.” Drost is vorig jaar gestopt met foto’s van het betaalde voetbal. “Ik vond het na 45 jaar welletjes, ik had het wel gezien. Maar ik ben wel verder gegaan met persfoto’s.” Ik heb zoveel foto’s liggen, het moeten er duizenden zijn, ook negatieven. In de loop van de jaren heb ik ook veel weggedaan, bijvoorbeeld bij mijn laatste verhuizing. Daar heb ik wel spijt van, maar goed, het is niet anders. Wat ook jammer is: ik had een hele mooie serie foto’s gemaakt van de bekerfinale van PEC Zwolle tegen FC Twente in 1977. Die hingen in de bestuurskamer van het stadion. Ze zijn allemaal verbrand tijdens de grote tribunebrand.”

Hard nieuws foto’s maakte Drost ook. “Ik ben jarenlang bij nacht en ontij uit bed gebeld. Dat gebeurde door de meldkamers van de politie en de brandweer, bij hen was ook bekend dat ik landelijk correspondent van het ANP was. Ze belden ook alleen bij grote calamiteiten, voor een containerbrand kwam ik m’n bed niet uit. Ik heb in die tijd ook veel narigheid gezien. Ik rijd nu nog wel eens langs plekken waarvan ik denk: daar is toen en toen dat ongeluk gebeurd. Op het moment zelf werk je professioneel, je maakt je foto’s en gaat weer weg. Het nare gevoel komt later.” De banden van Drost met de politie zijn altijd goed geweest. “Als er een ongeval was gebeurd en de fotograaf van de verkeerspolitie liet op zich wachten, dan maakte ik foto’s om de toedracht te bepalen voor de politie. De politie liet mij in ruil wel eens naar het bureau komen om bijvoorbeeld een foto van een moordwapen te maken. Dit is allemaal zo lang geleden, dat durf ik nu wel te vertelen. ” Drost heeft de fotojournalistiek de afgelopen jaren ingrijpend zien veranderen. “Vroeger zat ik alleen achter het doel bij FC Zwolle. In mijn laatste jaar zat ik daar met een man of vijf. De concurrentie is erg groot geworden. Dat komt natuurlijk ook door de digitale fotografie. Het vakmanschap verdwijnt daar wel door. Vroeger had je te maken met de temperatuur bij het ontwikkelen en afdrukken van de films en het kiezen van de gradatie van fotopapier. Maar digitale fotografie is natuurlijk fantastisch.” En bovendien, vindt Drost: “Een goede foto is een goede foto. Wat dat dan is? Een goede persfoto vertelt het hele verhaal.” Drost zal de ontwikkelingen blijven volgen, al was het alleen maar omdat hij wel doorgaat met reportages voor bedrijven, en zijn grote hobby: het fotograferen van circussen. “Ik heb genoeg te doen. We hebben ook nog een huisje in Vilsteren met een flink stuk grond daar omheen, dus werkzaamheden heb ik voldoende. En ik ben heel druk met het kerstcircus van Ahoy dat straks voor het eerst naar Zwolle komt.”