De omstreden lokale omroep RTV Focus heeft niet voldaan aan de verplichtingen die verbonden zijn aan verleende subsidies. Daarom moet de omroep van wethouder Monique Schuttenbeld meer dan 35.000 euro terugstorten op de bankrekening van de gemeente. Geld van de belastingbetaler ging bij de omroep onder meer op aan een te dure medewerker en een te dure leaseauto.

De wethouder meldde dit donderdag in een brief aan de gemeenteraad. Ook schrijft ze dat de lokale omroep grote schulden heeft en die moeten op korte termijn worden afgelost. Om te voorkomen dat RTV Focus subsidiegeld gaat gebruiken om de schuldeisers af te betalen, wordt de subsidie voor de omroep komend jaar in termijnen uitgekeerd.

De omroep werd in 2020 aangewezen als de lokale omroep van Zwolle. Om de Zwollenaren van goed en actueel nieuws te voorzien, ontvangt RTV Focus jaarlijks zo’n 80.000 euro aan subsidie. De omroep is verplicht om ieder jaar inzage te geven in de boekhouding. Jarenlang verzuimde de omroep hier gehoor aan te geven. Ook lapte RTV Focus de deadline in november aan haar laars. De wethouder schrijft in haar brief dat de aangeleverde gegevens opnieuw onvoldoende waren voor een beoordeling. Ook ontbraken de verplichte accountantsverklaring over twee boekjaren.

Deksel op de neus
De wethouder schrijft dat de gemeente intensief heeft gezocht naar alternatieven om de omroep te helpen, maar keer op keer de deksel op de neus kreeg. De omroep gaf niet thuis toen de gemeente een verklaring wilde over de hoge loonkosten. Ook wilde de wethouder uitleg waarom de te hoge uitgaven nodig waren om de Zwollenaren van dagelijks nieuws te voorzien. Een antwoord kwam er niet.

Voor de wethouder voldoende reden om tienduizenden euro’s terug te vorderen en de subsidie komend jaar in termijnen uit te keren. “De omroep schiet ernstig tekort in haar bestuurlijke verantwoordelijkheid om naar redelijkheid te handelen in een wereld die gewoonlijk bescheiden omgaat met publieke middelen en functioneert dankzij vrijwilligers,” concludeert Schuttenbeld.

Volgens de gemeente bedroegen in 2021 de loonkosten 45.013 euro en liep dat in 2022 op tot 49.405 euro. Daarnaast was er in 2021 sprake van ruim 12.612 euro aan autokosten en dat liep een jaar later op tot 15.102 euro. In boekjaar 2021 gaf de omroep 18.851 euro uit aan algemene kosten, die doken in 2022 drastisch omlaag tot 3.579 euro.

Ondoordachte keuzes
Eind november ontving de gemeente een brief van Christine Spinder, medeoprichter van RTV Focus. Zij schrijft in haar brief dat eerder dit jaar de bestuursfuncties zijn herschikt en zij het penningmeesterschap op zich heeft genomen. Voor zover bekend bestond het bestuur begin dit jaar uit Paul Oosterbaan, voorzitter en medeoprichter van Focus, en secretaris Christine Spinder. De functie van penningmeester stond als vacant in het uittreksel van de Kamer van Koophandel.

Spinder schrijft dat de omroep in het verleden ondoordachte keuzes heeft gemaakt en dat die aanzienlijke financiële gevolgen hebben gehad. Daarom heeft ze dit jaar forse bezuinigingen doorgevoerd.

Auto van de zaak
Zo was een leaseauto een flinke kostenpost. Spinder schrijft dat de leasemaatschappij de omroep aan het contract dat tot eind 2025 liep wilde houden, maar ze er toch van afkon tegen finale kwijting. Volgens Spinder valt de huidige auto van de zaak onder de Youngtimer-regeling, wat een flinke besparing oplevert.

Auto’s tussen de 15 en 25 jaar oud vallen onder die regeling. Een zakelijke rijder kan door de regeling vrij goedkoop in een luxe auto rijden, omdat de bijtelling over de dagwaarde wordt berekend in plaats van de oorspronkelijke cataloguswaarde. Een veel gehoord punt van kritiek op de regeling is dat de auto’s meer vervuilend zijn dan nieuwe auto’s. In steden met milieuzones zijn ze vaak niet meer welkom.

Voorbeelden van populaire Youngtimers zijn, volgens de ANWB, de Audi A4 en A6, de BMW 3- en 5-serie, de Mercedes-Benz C- en E-klasse en de Volvo V70.

Loonkosten te hoog
In haar brief aan de gemeenteraad trekt Spinder de conclusie dat de loonkosten van een medewerker, met name door de bijtelling van de leaseauto, veel te hoog was. Daarom is het dienstverband van de medewerker nu teruggebracht tot vier uur per week.

Huurachterstand Stadkamer aflossen
Verder schrijft Spinder dat de helft van de huurachterstand aan de Stadkamer eerder dit jaar is voldaan. De resterende helft moet de omroep in februari aftikken bij de Stadkamer. De omroep huurt nu een ruimte in een bedrijfsverzamelgebouw aan de Burgemeester Roelenweg. Volgens Spinder zorgt het voor een aanzienlijke kostenbesparing.

Of de Stadkamer daadwerkelijk over twee maanden de centen krijgt van Focus is de vraag. Wethouder Schuttenbeld schrijft in haar brief aan de gemeenteraad dat de omroep grote schulden heeft, die binnen korte termijn moet worden afgelost.

Ze concludeert dat de omroep hier niet toe in staat is met de huidige financiële middelen. Wat haar betreft gaat de subsidie die de omroep volgend jaar tegoed heeft niet op aan het aflossen van schulden, omdat het geld bedoeld is voor het verzorgen van de dagelijkse nieuwsvoorziening in Zwolle.

Reclame-inkomsten
Naast de subsidie heeft de omroep nog andere inkomsten volgens Schuttenbeld. In 2021 was de totale omzet van de omroep 140.000 euro, waarvan 80.000 euro subsidie. De wethouder concludeert dat de resterende 60.000 euro, geheel of gedeeltelijk, bestaat uit advertentie-inkomsten.

Eerder dit jaar werd duidelijk dat de omroep de Zwollenaren veelvuldig tot nieuwsberichten verpakte reclame voorschotelde zonder dit expliciteit te vermelden. Deze zogeheten productplaatsing moet voor de lezer in een oogopslag te herkennen zijn als reclame. Productplaatsing is veel lucratiever voor de eigenaar van een website dan normale advertenties.

Zorgen niet voorbij
De zorgen voor RTV Focus zijn nog niet voorbij: een faillissement ligt nog altijd op de loer en de gemeenteraad moet nog vaststellen of de omroep een functionerend Programmabeleid Bepalend Orgaan (PBO) heeft. Als dat laatste niet het geval is kan de toezichthouder de omroeplicentie van RTV Focus intrekken.

Daarnaast moet de omroep voor mei 2024 inzage geven in de financiële stukken van dit jaar voor een toetsing door de gemeente.