Bevrijding van Zwolle

Zwolle – De bevrijding van West Europa begon met de landing van de geallieerde legers op de kust van Normandië. Dit gebeurde op 6 juni 1944. Nederland werd hierdoor frontgebied en de oorlog werd heviger. De opmars van de geallieerde legers was tamelijk succesvol. Het verliezen van de Slag om Arnhem op 17 september 1944 was echter een grote tegenslag voor de geallieerden. De bevrijding van Noord en Oost Nederland begon pas toen de geallieerde troepen de Rijn passeerden op 30 maart 1945.

Vanaf september 1944 was de spanning bij de bezetter hoog opgelopen. Verschillende gewelddadige acties waren het gevolg. Een groep van twintig gevangenen, waaronder elf Zwollenaren, werd in Wierden doodgeschoten. Bij de Woeste Hoeve werd een groep mensen doodgeschoten. Dit was een represaille maatregel voor de aanslag op Rauter, de hoogste SS functionaris in Nederland. Onder hen waren ook Zwollenaren. Aan de Meppelerstraatweg werden vijf Zwollenaren doodgeschoten. Zes Zwollenaren, uit het Huis van Bewaring, werden op de Gelderse Dijk in Hattem neergeschoten. Negen Zwolse mannen werden tegenover het Katerveer gefusilleerd.

Na de bevrijding van Enschede op 1 april 1945 rukten de Canadezen op naar Zwolle. Op 8 april begon de bevrijding van Salland. Eerst werd Holten bevrijd en kort daarop volgde de bevrijding van Deventer. Op 13 april bereikten de Canadezen, na de ontzetting van Wijhe, de gemeente Zwollerkerspel. Meppel was al bevrijd, dus werd Zwolle van drie kanten door de bevrijders ingesloten. Op 13 april werden er door de Duitsers projectielen afgeschoten op de geallieerden. Bij deze actie kwamen negen mensen om het leven.

Leo Major, soldaat van het Régiment de la Chaudière ging in de avond van 13 april op verkenning uit in Zwolle. De Duitsers waren in de nacht van 13 op 14 april vertrokken uit Zwolle en hadden zich op de Veluwe teruggetrokken. Het spooremplacement, de beide IJsselbruggen en de telefooncentrale werden bij hun vertrek vernietigd. Ook namen ze veel militair materieel en vee mee. Om neger uur ’s ochtends kon Leo Major aan zijn regimentscommandant melden dat Zwolle vrij was. Gelukkig ontkwam Zwolle aan een zware beschieting. De Canadezen hadden een sterke tegenstand verwacht. Via de wijken Wipstrik en Assendorp kwamen de Canadezen de stad binnen. Om elf uur in de ochtend kwam het officiële bericht dat de stad bevrijd was.  Om dertien uur begonnen de kerkklokken te luiden en kon er gefeest worden.

Er werden door de Duitsers vanaf de Veluwe nog een aantal granaten afgevuurd. Hierdoor vielen nog enkele gewonden, kerken werden beschadigd en diverse andere vernielingen werden aangericht. Op 5 mei was de oorlog in Nederland pas officieel voorbij. (Bron: Zwolle 40-45 door Herman Aarts en Paul Harmens, WBooks in samenwerking met Historisch Centrum Overijssel)