Zwolle – Het regiokantoor van de PvdA aan het Diezerplein ademt nog een beetje de sfeer uit van een actiecentrum uit de zeventiger jaren. De rode partijvlag met de roos in de vuist hangt nog prominent aan de muur, verkiezingsposters verwijzen naar het roemrijke verleden van de sociaal democraten en stapels folders voor het canvassen vullen de schappen. Woensdagavond was partijcoryfee Adri Duivesteijn uitgenodigd om zijn visie te geven over de volkshuisvesting in Nederland. Duivesteijn was jarenlang kamerlid en wethouder en heeft afgelopen maanden samen met Michiel Mulder, gemeenteraadslid uit Amsterdam nagedacht over het nieuwe woonbeleid van de PvdA. Ze willen het volkshuisvestingsbeleid radicaal op de schop nemen. Er moeten voldoende betaalbare woningen komen met meer zeggenschap van de bewoners. Ze willen het systeem van huurtoeslagen afschaffen en de huren inkomensafhankelijk maken zodat bewoners gemiddeld tussen de 25 en 35% van hun inkomen aan woonlasten kwijt zijn. De drie centrale waarden voor volkshuisvesting moeten volgens beide PvdA-politici zijn: betaalbaarheid, beschikbaarheid en zeggenschap.
In Zwolle betalen huurders momenteel gemiddeld 42% van hun inkomen aan woonlasten inclusief energiekosten, terwijl kopers/eigenaren hieraan 26% kwijt zijn; de statistieken van de PvdA wijzen uit dat dit verschil alleen maar groter wordt. Volgens de sociaal democraten betalen grote groepen meer huur dan ze op grond van hun inkomen kunnen betalen; ook al krijgen ze huurtoeslag. De PvdA wil daarom dat de woningcorporaties inkomensafhankelijke huur in rekening brengen, waarbij er geen huurtoeslag meer nodig is en ook het scheefwonen wordt aangepakt. Ook moet daarbij rekening worden gehouden met de energielasten. In het voorstel komt de verhuurderheffing voor woningcorporaties te vervallen. Mochten corporaties als gevolg van huurverlagingen in financiële problemen komen kunnen ze een beroep doen op een centraal fonds. Duivesteijn wil af van het steeds terugkerende politieke ritueel, waarbij de VVD de hypotheekrenteaftrek verdedigt en de PvdA de huurtoeslag in bescherming neemt.
Ook moeten er meer woningen worden gebouwd. In Zwolle wordt er inmiddels weer gebouwd door de woningcorporaties, maar ook komende jaren groeit de behoefte aan betaalbare woningen vooral voor starters. Inmiddels liggen de huizenprijzen in Zwolle bijna weer op het niveau van voor de crisis. Ook zijn er steeds meer woningen voor ouderen nodig; in Zwolle is dit de komende decennia een sterk groeiende groep.
Adri Duivesteijn pleit voor meer zeggenschap voor de bewoners. Hij wil ruimte maken voor "woon coöperaties", waarbij groepen inwoners gezamenlijk woningen kunnen kopen en ook verantwoordelijkheid nemen voor het beheer. Hij heeft daarmee als wethouder van Almere goede ervaringen opgedaan onder het motto "mensen maken de stad." Ook woningcorporaties moeten worden gedemocratiseerd, waarbij huurders zeggenschap krijgen over belangrijke besluiten en de bestuurders kunnen kiezen. "Huurders zijn tegenwoordig huurconsumenten geworden, maar ze moeten ook weer zeggenschap krijgen en invloed kunnen uitoefenen." Of de voorstellen van Adri Duivesteijn en Michiel Mulder het verkiezingsprogramma zullen halen hangt af van de interne besluitvorming binnen de PvdA, waar het de gewoonte is dat partijleden veel amendementen indienen en zoveel mogelijk willen regelen en vastleggen in het verkiezingsprogramma. "Hoewel het verkiezingsprogramma meer zal zijn dan één velletje papier, mag het wel wat dunner dan in het verleden!"
Begrijp ik het goed dat Adri zegt:
-Huurders betalen meer dan kopers
-Er is een ‘arme’ groep huurders die in verhouding inkomen/wonen meer betaalt dan anderen
Daarom moeten kopers en, zoals hij het zegt, ‘scheefhuurders’ mee betalen aan de ‘arme’ groep.
Dat is redeneren vanuit armoede: “de taart is maar zó groot, dus als jij een groter stuk taart hebt, betekent het dat ik een kleiner stuk heb, je moet het verdelen”
Vooruitstrevendheid en ondernemingszin zou zeggen: “laten we de taart groter maken zodat het kleine stuk dat ik nu heb groter wordt, en ik ga niet vergelijken met, of de schuld geven aan mensen die nu een groter stuk hebben”
Zwollee, waar het op neer komt, is dat arme mensen voor een kleiner stuk taart meer betalen dan rijke mensen voor een groter stuk taart. Dat verandert niet als je de taart groter of kleiner maakt. Ik weet niet of het voorstel van Duivesteijn wel zo verstandig is, maar dat hier een grove onrechtvaardigheid is, staat als een paal boven water.
Is dat zo Riet?
Is het niet eerder zo dat arme mensen in verhouding met hun inkomen meer betalen voor hetzelfde stuk taart?
Dat voelt meer onrechtvaardig aan dan dat het daadwerkelijk zo is.
Om dan tegen de rijken te zeggen dat ze verplicht zijn mee te betalen, vind ik dan juist niet rechtvaardig (mijn eigen inkomen is tegen bijstandsniveau aan, dus ik verdedig niet mijn eigen positie hiermee).
Beter zou zijn om alle drempels weg te nemen zodat ‘arme’ mensen gemakkelijker ‘rijk’ kunnen worden. Nu heb je bij iedere verhoging van inkomen of bezit de kans dat je over een grens heengaat waardoor je gekort wordt, meer belasting moet betalen, allerlei voordelen verliest, etc.
Het zou andersom moeten zijn: als je je best doet om ‘rijk’ te worden, moet dat beloond worden. Wat Adri voorstelt, is weer een extra drempel, arm moet gesubsidieerd worden en rijk moet betalen: blijf dus liever arm, anders wordt je gekort.
Nee, dat is niet alléén in verhouding tot het inkomen. Voor een huis van eenzelfde waarde betaal je per maand meer aan huur dan aan hypotheek. Dat is gek, aangezien huurders gemiddeld een lager inkomen hebben dan kopers.
Wie 42% van een bijstandsuitkering aan wonen kwijt is, houdt 58% van zijn toch al niet royale uitkering over. Wie 26% van een modaal salaris aan wonen kwijt is, houdt 74% van zijn modale salaris over.
Dat wordt enigszins gecompenseerd door huursubsidie. Aan de andere kant hebben kopers de hypotheekrenteaftrek. Maar dát wordt misschien weer gedecompenseerd doordat huursubsidie geen prijsopdrijvend effect heeft en de hypotheekrenteaftrek wel. Al heb ik geen idee hoe groot die effecten zijn.
Armoedeval is wel een probleem inderdaad. De regels zijn veel te ingewikkeld gemaakt, waardoor niemand meer weet wie er hoeveel op voor- of achteruit gaat, en er zijn harde grenzen ingebouwd waar een overgangsregeling had moeten zijn. Daar heb je groot gelijk in.
@RietPluim:
Jouw vergelijking van huur en hypotheek is veel te kort door de bocht. Een huiseigenaar heeft naast de hypotheek ook nog een veel grotere belastingaanslag en moet zelf bijvoorbeeld het onderhoud betalen en regelen of uitvoeren. Daarnaast heeft een minder arm persoon geen recht op korting of hulp waar dan ook op. Jouw rechtstreekse vergelijking gaat dus niet op.
De vraag moet ook niet zijn of de woonlasten hoog zijn. De vraag moet zijn of iedereen de woonruimte, voeding, water en lucht krijgt die ‘ie nodig heeft.
Daarom kan ik dan ook helemaal niets met dat verhaal van Duivesteijn.
Zwollee heeft het al een stuk beter begrepen. Drempels, grenzen, inkomensnormen en subsidies weghalen en daarmee iedereen een gelijke kans geven is een veel beter idee.
Laagvlieger – Dat de vergelijking niet één op één opgaat snap ik, maar ondanks die extra kosten geeft de gemiddelde huiseigenaar nog steeds maar 26% van zijn inkomen aan wonen. Of denk je dat Duivesteijn die kosten niet heeft meegerekend?
In ieder geval krijgt niet iedereen alles wat hij nodig heeft. Meer dan 700.000 huishoudens leven onder de armoedegrens*. Dat ligt natuurlijk niet alléén aan woonlasten, maar wel zijn de huren de laatste jaren een stuk harder gestegen dan de uitkeringen.
Hiermee heb ik niet willen zeggen dat Duivesteijns voorstel vanzelf een goed idee is. Inkomensafhankelijke huur vind ik zelfs een heel slecht idee. Een rem op de huurprijzen lijkt me nodig maar dat mag ook uit de algemene middelen komen. Tenslotte dragen de rijken daar ook al meer aan bij (of dat zouden ze doen als ons belastingstelsel niet zo ingewikkeld was).
* Bron: Vereniging van Nederlandse Voedselbanken
@Rietpluim
Dat vind ik op zich niet slecht, het huren van een huis is m.i. een noodoplossing. Out of the box gedacht: het zou natuurlijker gemaakt moeten worden een huis te bezitten. Desnoods met meerderen samen iets kopen en krap wonen tot iemand kan uitvliegen o.i.d.
Eigen bezit is toch een stap richting het opkrabbelen uit armoede.
PvdA / Adri blijft steken in de gedachte dat het sociaal is om armoede te subsidieren met allerlei regelingen die in feite drempels opwerpen om te groeien.
Het zou mooi zijn als dit grotere geheel meegenomen wordt in hervorming van alle regelingen.
Bij dit idee staan bij mij de nekharen weer overeind. Waarom moet iemand die meer verdiend, elke keer bijdragen voor iemand die minder verdiend? De product is het zelfde, maar er zijn partijen die er van overtuigd zijn dat een verschillend tarief normaal is? Ik zie het als volgt, wonen kun je vergelijken met etenswaren en deze groep valt binnen de levensbehoeften. Een brood heeft bij een bakker maar 1 prijs, en zo is het ook met het huren van een woning. Je hebt goedkopere broden en luxere broden die men kan kopen bij goedkope bakkers en luxe bakkers.
Wanneer iemand minder geld heeft te besteden, dient die persoon op zoek te gaan naar een goedkopere woning. Dat is ook beter voor de totale persoonlijke financiële situatie. En hier gaat het mis, mensen blijven hangen. Het is toch een omgekeerde wereld om mensen die het wel kunnen betalen, een andere prijs te laten berekenen? Wat doen die mensen verkeerd? Moeten die mensen boeten voor een enkeling die gewoon te duur woont?
Hiermee zeg ik niet dat ik mensen geen woning gun. Om iedereen de kans te geven om te wonen is huursubsidie bedacht. Hoe minder je verdient, hoe meer je kunt krijgen. Huursubsidie is een vangnet om mensen wel een woning te kunnen geven. Hier sta ik achter en betaal ik graag belasting voor. Een gedifferentieerd tarief is onnodig complex en gaat tegen elke vorm van rechtvaardigheid in en tast ook de solidariteit aan.
Laat de heer Duivenstijn op zoek gaan naar projecten voor het bevorderen van de werkgelegenheid. Er staan nog steeds een half miljoen mensen aan de kant en er werken nog steeds veel mensen voor een te klein salaris. Werk en een fatsoenlijk loon is de sleutel voor meer welvaart.
Riet, die vergelijking met huur en hypotheek gaat idd niet op. Naast het verantwoordelijk zijn voor onderhoud, het lopen van een verhoogd risico (denk alleen al aan de schommelingen in huizenprijzen) en de diverse ander kosten die je als huis eigenaar hebt, zitten al deze zaken in de huurprijs verdisconteerd. Voor dit gemak betaal je een prijs. Is die prijs te hoog, dan kun je bij huur zonder risico achteraf vrij direct van je woning af. Wanneer alle kosten bij een koophuis goed worden mee gerekend, dan zien de maandelijkse kosten er echt anders uit.
“denk alleen al aan de schommelingen in huizenprijzen” – Dat is geen faire opmerking hoor. Als je hier consequent in wil zijn, dan zou je aflossing niet als kosten moeten rekenen, maar alleen de rente en het eventuele verlies bij verkoop van de woning. De meeste woningen worden nog steeds met winst verkocht, dat zou weer van de kosten afgetrokken moeten worden.
“Werk en een fatsoenlijk loon is de sleutel voor meer welvaart.”
Daar kan ik het dan weer alleen maar mee eens zijn.
Een verschil tussen huren en kopen is ook nog dat je bij huren geen bezit (onroerend goed) overhoudt.
Verder ben ik het eens met Zwollee: bureacratie e.d. wegdoen, en de mensen vrijheid geven om uit de armoe te komen.
Mensen worden dan ook gestimuleerd om iets aan hun situatie te doen. Wat ook een beter gevoel geeft.
Het mag eens gezegd worden, complimenten voor de goede inhoudelijke discussie hier, daar kunnen we wat mee! 🙂
Zelf ben ik een beetje van het ‘Amerika-principe’ dat je je eigen succes moet maken en dat veel subsidies e.d. niet stimuleren om het goed voor jezelf te maken, dat vind ik ook bijvoorbeeld in de kunstsector. Natuurlijk is dat makkelijk praten als je zelf een (goede) baan hebt in een stabiele sector en gezond bent, maar toch vind ik dat dit wel zoveel mogelijk moet worden gehanteerd.
Historischbesef – Dat principe zullen de meeste mensen het mee eens zijn, inclusief mensen in de kunstensector. Er is wel verschil tussen toeslagen en subsidie. Toeslagen hoef je niets voor te doen, die krijg je gewoon als je inkomen laag is (wat inderdaad geen stimulans is om beter je best te doen) maar voor subsidie moet je wel werken, en hard ook.
Riet, Aflossing is idd een spaarpot. Maar, ik ben de huizen crisis nog niet vergeten. Veel mensen die noodgedwongen moesten verhuizen, bleven achter met een forse schuld… De markt gaat niet altijd om hoog, daarnaast weet je niet wat er in de omgeving gebeurt? Er kan zo maar een windmolen in de achtertuin komen, de verkoopprijs wordt niet gecompenseerd. Vergeet ook niet dat een huis zomaar verkocht is, al die tijd blijven de kosten wel doorlopen. Mensen in een huurhuis hebben dit risico niet, zij leveren de sleutel in en daar blijft het bij. Dit risico heeft ook een prijs.
Klaas Jan, wat is de prijs van risico?
Met dit voorstel en de huidige van minister Blok krijgen we nog grotere verschillen krijgen in wijken. Graag terug naar het oude stelsel.
Laat PvdA eerst zorgen voor eigen achterban en een goede lijstduwer. Met zoveel zetels verlies zegt wat over de koers van de partij. Daarna pas kunnen we de partij weer serieuzer nemen.
Het kan altijd erger met die waardeloze flaprdrol van een Pechtold. Die was nooit op het bovenstaande voorstel gekomen.
Ja, ik vind het ook onbegrijpelijk dat mensen op Pechtold stemmen (stemden), m.i. ben je dan (misschien wel hoog opgeleid, maar) niet erg slim.
P.S. Klaas Jan, mijn reactie wordt mede ingegeven doordat ik meerdere mensen ken die noodgedwongen hun huis moesten verkopen. Ze zitten nu in een huurhuis, hebben hogere woonlasten én een restschuld. Dat kan nooit de bedoeling zijn.
Ik ben het eens met het concept in onze mooie samenleving,
dat er woningen voor weinig te huur zijn voor starters, met subsidie desnoods ook.
Maar ’t is wel verleidelijk om te blijven hangen. Voor weinig.
En dat doen ook velen, niks mis mee, er is geen wet tegen.
Aanvullend, ik vind het systeem met ‘woningcorporaties’,
sorry als ik het verkeerd spel ‘woningcoperaties’, dat
zijn denk ik echt dingen die niet meer passen in deze tijd.
Inschrijven en dan maar afwachten wat de overheid zal gaan doen.
Erg. Maar weetje, die corperdingesen zijn helemaal geen ‘overheid’.
Dat zijn stichtingen met een dikke vette directeur en een hele
staf, en maar overhead verstoken.
iemand die m’n bezwaren snapt en een idee heeft hoe dat beter kan?
Kan Adri zijn mening ook geven?
De premie-A koopsubsidie herinvoeren?
Het kopen van een huis brengt risico met zich mee. Eigenlijk is het hebben van een huis een soort belegging. Het kan goed gaan, maar het kan net zo goed erg snel verkeerd gaan. De prijs van het risico moet je wel incalculeren. Dat veel mensen dat niet doen of nog nooit over hebben nagedacht…. Een actueel mogelijk risico is de vraag hoe een toekomstig kabinet omgaat met de hypotheek rente aftrek? Gaan hier grote wijzigingen in komen, dan heeft dat enorme gevolgen voor de prijzen in de woningmarkt.
Een goede vraag mbt het berekenen van een risico opslag voor het hebben van een huis. Helaas heb ik zo gauw niets kunnen vinden op internet. Misschien weten anderen daar wel iets over?
Premie A heeft geen nut. Het gaat om het differentiëren van huur. Voor de mensen waar Duivensteijn dit voor wil doen, zitten niet in een situatie om een huis te kopen.
Een coöperatie zou in principe de taak goed kunnen uitvoeren, alleen gaat het in de uitvoering fout. Dik betaalde managers, forse declaraties, dure kantoor gebouwen, enz, het kan niet op. De coöperatie dient “lean” georganiseerd te zijn. Men hinkt nu met het ene been op de voordelen van een commercieel bedrijf en met het andere been op een publiek bedrijf. Deze spagaat werkt niet. Het aanbod van huizen moet genoeg zijn. Om eerst een hele boel woningen te verkopen….. is niet handig geweest. Men moet er gewoon van uit gaan dat huren voor veel mensen de vorm van wonen is. Kopen is niet voor iedereen weg gelegd. Dat is helemaal niet erg, maar het is gewoon een gegeven. Acteer daar dan als coöperatie naar.
@Klaasjan
Het kopen van een huis brengt niet zoveel risico als je gewoon blijft wonen waar je woont. De waarde maakt dan niet uit. Je betaalt je hypotheek af en klaar. Problemen ontstaan alleen als je gaat scheiden / moet verhuizen / etc.
I.p.v. huren sponsoren zou het gemakkelijker gemaakt moeten worden een huis te kopen. Hoe? geen idee.
@Juist, daar gaat het om. De wereld veranderd, waardoor men mobieler moet zijn. Ook veranderen veel dingen in je leven, kinderen, scheiden, verandering van baan. Slechts weinig mensen hebben een huis voor het leven? Daarom heb je wel te maken met een soort risico opslag. Huren is flexibel; je levert de sleutel in en klaar. Even los van het feit of huren voor iedereen de ultieme woonvorm is, deze mensen zijn wel mobiel.
Mbt tot kopen van een huis begrijp ik je opmerking niet helemaal. Waarom zou men het bezit van een huis moeten stimuleren, terwijl men praat om de kosten te differentiëren? Men wil de prijs voor een huurwoning voor laagverdienende mensen drukken, door meer verdienende mensen meer te laten betalen voor exact het zelfde product? Die laagverdienende mensen hebben al te weinig geld en je stelt voor om ze ook nog een hypotheek te nemen? Dan krijg je toestanden als in Amerika, dat moet je echt niet willen. Bezit is leuk, als je het kan betalen. Kun je het niet betalen, niet aan beginnen.
Huurders zijn mobiel? Als je heeeel veel geld meebrengt wel, dan kun je via een makelaar direct huren. Anders moet je achteraansluiten en moet je zeker 5 jaar wachten.
Eigenaars van huizen zijn veel mobieler, je kunt morgen ergens anders gaan wonen als je je huis verkoopt.
Dan heeft een ‘koper’ zijn leven meer in de hand dan een ‘huurder’…
Dat moet gestimuleerd worden: autonomie, zelfbeschikking, ondernemingszin.
@Zwolle, Je bent erg mobiel, wanneer je gekochte huis 40K onder water staat? Wanneer je diepe zakken hebt wel….
Een huis heeft ook onderhoud nodig. Nieuwe ketel, schilderen, dakgoten enz. Bij huur zit dit bij de prijs in. Wanneer het huren van een huis al te veel kost, waarom zou die persoon dan uberhaubt beginnen aan een koophuis met alle kosten en verantwoordelijkheden van dien? Ik snap dat niet. Dat een koper zijn leven meer in de hand heeft als een huurder? Dat heeft toch niets met het kopen van een huis te maken? Werk, een gezonde persoonlijke financiële situatie en een goede gezondheid geven de persoon autonomie en zelfbeschikking.
Lezende : ‘Een coöperatie zou in principe de taak goed kunnen uitvoeren, alleen gaat het in de uitvoering fout. Dik betaalde managers, forse declaraties, dure kantoor gebouwen, enz, het kan niet op’
IN PRINCIPE zou dat moeten kunnen. In praktijk overheersen
de nadelen de voordelen.
Daaraan toevoegend, die dikke klojo’s bij de woningbouwverenigingen
doen ook nogal eens met regelmaat aan regelrechte fraude.
Het hele systeem omtrent woningbouwverenigingen moet weg denk ik.
’t kan veel en veel beter.
Als ze dat belachelijke passend toewijzen maar zsm afschaffen. Dat slaat helemaal nergens op.
Juist Hinkelaar. De organisatie van de woningbouw coöperaties en verenigingen zouden eens nader onder de loep genomen kunnen worden. De juridische vorm zou anders kunnen. Er zit bijvoorbeeld een groot verschil tussen een stichting of een coöperatie. SWZ en Openbaar belang zijn stichtingen, waarbij de controle relatief onder de radar blijft. Bij een andere juridische vorm, zou alles iets transparanter kunnen worden. Het bestuur moet zich dan ook meer verantwoorden. Maakt dit de huren veel goedkoper? Nee, maar een andere juridische vorm dwingt het bestuur wel om keuzes beter te verklaren en met een strategische bril naar ontwikkelingen in de samenleving te gaan kijken. Een diverser en ruimer huuraanbod, zou hier een uitkomst van kunnen zijn. Wachtlijsten van 5 jaar? Bij een ledenvergadering zou het bestuur met pek en veren de vergadering uitgezet worden, tenzij de leden graag het exclusieve karakter willen behouden…