Twee vrouwen zijn donderdag in de rechtbank achter gesloten deuren verhoord over de aanslag op het leven van onderwereldfiguur Jaemy P., vorig jaar september, bij coffeeshop Sky High aan de Van Karnebeekstraat. Minstens drie agenten schreven in hun proces-verbaal dat de vrouw die tijdens de liquidatiepoging samen met P. was en een medewerkster die achter de bar van de coffeeshop stond de naam noemden van de vermeende schutter. Nu verklaarden beide vrouwen onder ede dat zij nooit de naam hebben genoemd van de van moordpoging verdachte Dalfsenaar Ryance M. (40). De barmedewerkster stelde dat het onmogelijk is wat de dienders aan het papier toevertrouwden. “Ik kan de naam niet hebben genoemd, ik ken de man niet en die naam niet.”

Het is niet de eerste bizarre ontwikkeling in het strafproces rondom de aanslag op de onderwereldfiguur op zaterdagavond 16 september vorig jaar. Dit voorjaar braken de rechters de inhoudelijke behandeling van de strafzaak af en gaven justitie en politie opdracht om beter onderzoek te doen. Drie maanden later kregen de speurders opnieuw een tik op de vingers van de rechtbank. Tal van cruciale vragen bleken nog steeds onbeantwoord.

Ryance M. wordt genoemd
Justitie is ervan overtuigd dat Jaemy P. op de keien voor de coffeeshop werd neergeschoten door Ryance M. Het motief zou zijn dat P. samen met twee andere mannen tien dagen eerder bij het huis van M. een drugsschuld van 18.000 euro wilden innen. Volgens de agenten die na de melding over een schietpartij als eersten ter plaatse kwamen noemde de vrouw, een medewerkster van Sky High, die in haar vrije tijd een avondje uit was met Jaemy P., direct de naam van Ryance M.

De vrouw die op de avond van de liquidatiepoging achter de bar stond, verklaarde dat haar collega eerst aan de bar zat met P. en even later naar buiten ging. Ze hoorde schoten en zag dat P. gewond de coffeeshop binnenkwam. Ze zou van meerdere mensen gehoord hebben dat M. de schutter was. Met collega’s bekeek ze vervolgens de beelden van de beveiligingscamera’s. Toen zag ze dat M., geheel in het zwart gekleed, kort voor de schietpartij Sky High binnenliep, niets kocht en met niemand sprak. Ze voegde eraan toe dat het leek alsof de Dalfsenaar alleen even binnen keek wie er waren.

Verhoor achter gesloten deuren
Esther Vroegh, de advocaat van M., kreeg het vorige week tijdens een regiezitting voor elkaar dat ze beide vrouwen achter gesloten deuren aan de tand mocht voelen. De medewerkster die samen met P. in Sky High zat en goed met hem bevriend is, ontkende onder ede dat ze de schutter gezien heeft en een naam heeft genoemd. Wel erkende ze dat ze die avond met politiemensen heeft gesproken maar daarna nooit meer bevraagd is door de politie.

Ook de barmedewerkster begrijpt niet hoe het kan dat politiemensen op ambtseed noteerden dat ze M. herkende nadat ze de camerabeelden had gezien. Onder ede anders dan naar de waarheid verklaren is een misdrijf waarop een maandenlange gevangenisstraf staat, die kan oplopen tot jarenlang wanneer het erg bont wordt gemaakt. Ook het opmaken van een vals proces-verbaal door politieagenten is strafbaar.

Doodsbang voor Ryance M.
De officier van justitie verbond er geen consequenties aan. Volgens haar is het verklaarbaar dat de vrouwen ontkenden de naam van M. te hebben genoemd omdat ze doodsbang voor hem zijn. Later tijdens de openbare behandeling van de zaak zorgde het voor gefronste wenkbrauwen bij de drie rechters. Vroegh pareerde de conclusie van het OM door de rechtbank erop te wijzen dat de vrouw die op stap was met P. boven de rechtszaal op de tribune zat. “Ze is zo bang voor M. dat ze de hele dag tussen familieleden van mijn cliënt zit!”

De officier liet ontkenningen van beide vrouwen dan ook verder buiten beschouwing. Voor haar staat als een paal boven water dat beiden op de avond dat de schoten werden gelost betrouwbare verklaringen aflegden bij de agenten. Veel ander bewijs heeft justitie niet. Een dag na de schietpartij meldde M. zich vrijwillig bij de politie toen hij wist dat zijn naam rondging. Ook had hij op camerabeelden gezien dat de politie al bij hem aan de deur was geweest.

Kleding van North Face
Een vuurwapen is nooit gevonden, ook werden er geen kruitsporen gevonden op zijn handen, kleding en in zijn auto. Wat er wel is, zijn camerabeelden dat M. op de dag voor de schietpartij bij zijn woning in Dalfsen loopt in een zwart met grijze North Face jas en een zwarte trainingsbroek met wit logo op het linker bovenbeen. Op de camerabeelden gemaakt bij Sky High is de schutter te zien als hij even de coffeeshop binnenloopt, kort voor de schoten op P. werden gelost. Daarop is een man te zien die vrijwel identieke kleding draagt. Zijn gezicht is echter onherkenbaar.

“Wanneer we kijken naar de beelden, dan zien we een duidelijke overeenkomst,” aldus de officier. “Naast de jas komt ook de broek overeen. Het logo zit op exact dezelfde plek.” Ryance M. kan die overeenkomst wel verklaren. “Alle Antillianen lijken op elkaar en half Nederland draagt North Face.” Als hij de camerabeelden van Sky High bekijkt, denkt hij dat het een Nike-trainingsbroek is. “Die heb ik niet eens.”

Geen locatiegegevens van telefoon
Het OM heeft meer bewijs tegen de Dalfsenaar. De politie onderzocht zijn telefoon en ontdekte dat het apparaat vanaf zaterdagmiddag 16 september tot uren na de schietpartij bij Sky High geen locatiegegevens verzonden heeft. “Klaarblijkelijk wilde verdachte niet dat duidelijk werd, waar hij in de tussenliggende periode is geweest.” Ook wijst ze de rechters op het strafblad van M. In 2015 was hij betrokken bij een woningoverval. Twee jaar later werd hij in Curaçao veroordeeld voor mishandeling met een wapen en in 2019 verdween hij in België 44 maanden achter de dikke deur vanwege drugssmokkel.

“Jaemy P. is meermalen door de kogels geraakt en heeft ontzettend geluk gehad dat hij nog leeft,” zegt de officier. Ze voegt eraan toe dat de schotwonden op zich niet levensbedreigend waren. “Maar als omliggende organen waren geraakt, zou het fataal kunnen zijn geweest.” P. werd door een kogel in zijn borst geraakt waardoor hij een rib brak en een scheurtje in de lever opliep. Een andere kogel trof hem in de bovenarm waarbij het bot heel bleef. De derde kogel ging in zijn zij en eindigde vlak onder de huid bij zijn navel.

15.000 euro smartengeld geëist
De aanslag op zijn leven is de onderwereldfiguur niet in de koude kleren gaan zitten. Die eiste 15.000 euro smartengeld en liet door zijn advocaat een slachtofferverklaring voorlezen. P., die in het verleden deel uitmaakte van een Afghaanse drugsbende, lapte zijn bazen Idris en Abas M. erbij waardoor beiden voor lange tijd achter de tralies verdwenen. Ook was hij de bestuurder van de auto van waaruit op Emin Y., een kopstuk van een rivaliserende Zwolse drugsbende, onder vuur werd genomen. Vorige maand werd Y. opnieuw beschoten met een automatisch wapen bij de kantine van FC Ulu Spor.

Jaemy P. laat de rechtbank weten dat zijn leven sinds de aanslag bij Sky High op de kop is gezet. “Een deel van mij is daar doodgegaan. Ik ben bang om over straat te gaan en kan nergens meer heen met mijn kinderen,” aldus Jaemy P. “Ik kan nooit meer sporten en zie elke dag het litteken van 50 centimeter op mijn lichaam.”

‘De Turkenoorlog’
Jaemy P. verklaarde kort na de schietpartij tegen agenten in de coffeeshop dat hij niet wist wie op hem geschoten had. Wel vertrouwde hij ze toe dat hij conflicten had en noemde daarbij: “De Turkenoorlog.” Hij vertelde ook zijn leven te hebben gebeterd en tegenwoordig een bedrijfje heeft en lezingen geeft over zijn criminele verleden, ook aan politiemensen in opleiding.

Justitie laat de eerste verklaring die agenten optekenden in de coffeeshop verder buiten beschouwing. Vervolgens verklaarde P. dat hij dacht dat de gebroeders Idris en Abas M. vermoedelijk opdracht hadden gegeven om hem te liquideren. Daarna stelde P. zijn verhaal bij en biechtte op dat Ryance M. op hem schoot. Ook vertelde hij toen over de incassoklus bij de woning van M. Het OM begrijpt dat P. aanvankelijk verzweeg dat M. de schutter was.

Ondergedompeld in het criminele milieu
“Iedereen dacht dat hij zijn leven gebeterd had,” aldus de officier. “Hij had immers veel te verliezen door eerlijk te vertellen over de incassoklus.” Vanaf het moment dat P. vrijuit met de politie sprak is hij consequent blijven verklaren, stelt het OM. Ondanks dat de politie nog meer vragen voor hem had en hij via zijn advocaat liet weten niet meer met de politie te willen spreken.

“Het is duidelijk dat verdachte ondergedompeld is in het criminele milieu,” concludeert de officier. Ze denkt zeker te weten dat M. de schoten op Jaemy P. loste als vergelding voor de incasso in Dalfsen. Ook deed hij dat met voorbedachte rade en dat levert een poging tot moord op. “Daarbij past alleen een lange gevangenisstraf.” Het OM eiste dat Ryance M. voor 11 jaar achter de tralies gaat.

Alternatief scenario
Esther Vroegh wijst de rechtbank op een alternatief scenario. “Uit het dossier rijst een beeld van een man die nogal wat vijanden heeft gemaakt, mensen die nog wat af te rekenen hadden met hem,” zegt de raadsvrouw. “Letterlijk af te rekenen, want vele schulden en onbetaalde rekeningen.”

“Hij staat op een dodenlijst, de politie heeft hem hiervoor gewaarschuwd. Hij durft niet met zijn kinderen en familie over straat,” vervolgt Vroegh. “Er is geen enkele dreiging geweest uit de nabijheid van mijn cliënt of zijn naasten maar de dreiging is nog steeds reëel vanuit de hoek Abas en Idris M.

In tegenstelling tot het OM is Vroegh niet overtuigd van de oprechtheid van Jaemy P., die bij herhaling wisselende verklaringen aflegde. Ze wijst de rechtbank erop dat zijn broer en ex-vriendin verklaren dat hij volstrekt onbetrouwbaar is. Ook bij de andere bewijzen die justitie presenteerde heeft de advocaat de nodige bedenkingen.

Geen wapen en geen kruitsporen
Ze wijst de rechtbank op meerdere artikelen die in de media verschenen over de ongekende populariteit van North Face kleding. Ooit werd het gedragen door kampeerders en vogelaars. Tegenwoordig wordt het massaal gedragen door hiphoppers, rappers, hun fans, bekende Nederlanders, middelbare scholieren, straatjongens en criminelen. “Het is een beetje flauw om te zeggen dat het ook veel door rechercheurs wordt gedragen,” voegt Vroegh aan de opsomming toe.

“Forensisch-technisch is er niets herleidbaar tot een wapen, laat staan dat dit door mijn cliënt gebruikt zou zijn,” vervolgt de raadsvrouw. “Geen kleding, geen wapen, geen kruitsporen, geen besmet voertuig, vluchtauto, geen concrete, objectieve, getuigenverklaringen.” Ze heeft dan ook maar één conclusie: “Er is onvoldoende wettig en laat staan overtuigend bewijs dat mijn cliënt betrokken zou zijn bij de aanslag op Jaemy P.” Ze vraagt de rechtbank om haar cliënt vrij te spreken.

De rechtbank doet binnen twee weken uitspraak.